Szemu’el Kac (polityk)

izraelski pisarz, dziennikarz, wydawca i polityk

Szemu’el Kac (hebr.: שמואל כץ, ang.: Shmuel Katz, ur. 9 grudnia 1914 w Johannesburgu, zm. 9 maja 2008 w Tel Awiwie) – izraelski pisarz, dziennikarz, wydawca i polityk, sekretarz Ze’ewa Żabotyńskiego, w latach 1949–1951 poseł do Knesetu z listy Herutu.

Szemu’el Kac
‏שמואל כץ‎
Data i miejsce urodzenia

9 grudnia 1914
Johannesburg

Data i miejsce śmierci

9 maja 2008
Tel Awiw

Poseł do Knesetu
Okres

od 14 lutego 1949
do 20 sierpnia 1951

Przynależność polityczna

Herut

Życiorys edytuj

Urodził się jako Samuel Katz 9 grudnia 1914 w Johannesburgu w ówczesnym brytyjskim dominiumZwiązku Południowej Afryki[1][2]. Był synem Alexandra i Luby Katzów[2]. W wieku 16 lat przetłumaczył z jidysz na angielski historię Legionu Żydowskiego napisaną przez jednego z jego liderów, Ze’ewa Żabotyńskiego[3]. W 1930 przystąpił do prawicowej syjonistycznej organizacji młodzieżowej Betar, od 1932 był związany z ruchem odnowy kultury hebrajskiej w Johannesburgu, a w latach 1932–1934 należał do kierownictwa młodzieżówki Światowej Organizacji Syjonistycznej w Południowej Afryce. Studiował na uniwersytecie, ale studiów nie ukończył, gdyż w 1936 wyemigrował do Palestyny[1], gdzie zmienił imię na hebrajskie Szemu’el[2].

W 1937 został członkiem Irgunu[1]. Został sekretarzem przywódcy i ideologa ugrupowania Ze’ewa Żabotyńskiego[2]. W 1939 na żądanie Żabotyńskiego przeprowadził się do Londynu, gdzie mieszkał w czasie II wojny światowej. Założył reprezentujący syjonizm rewizjonistyczny tygodnik „The Jewish Standard” i był jego redaktorem naczelnym w latach 1939–1941. W latach 1943–1944 był redaktorem brytyjskiej gazety „Daily Express”, w 1945 powrócił do kierowania „The Jewish Standard”. W 1946 powrócił do Palestyny i wszedł do kierownictwa Irgunu jako odpowiedzialny za kampanię informacyjną w Europie. W 1948 brał udział w przygotowaniu transportu broni dla organizacji, która zakończyła się konfrontacją z Siłami Zbrojnymi Izraela (tzw. sprawa Altaleny)[1].

Współpracował z Menachemem Beginem[2] i jak większość kierownictwa Irgunu w 1948 był jednym z założycieli Herutu i członkiem jego komitetu wykonawczego do 1951. W pierwszych wyborach parlamentarnych w Izraelu 1949 dostał się do izraelskiego parlamentu. W Knesecie pierwszej kadencji zasiadał w komisjach: spraw zagranicznych i obrony; budownictwa oraz konstytucyjnej, prawa i sprawiedliwości[1].

W kolejnych wyborach nie kandydował. Odszedł od czynnej polityki zawiedziony marginalną rolą Herutu w izraelskiej polityce. Poświęcił się założonemu przez siebie wydawnictwu[3][4]. W 1966 ukazała się jego książka wspomnieniowa o Irgunie, przez kolejne trzydzieści lat napisał jeszcze kilka książek historycznych i biograficznych. W 1967 był jednym z założycieli i członkiem zarządu Ruchu na rzecz Wielkiego Izraela oraz stałym publicystą w wydawanym przez ruch czasopiśmie „Zot Ha’Aretz”. W 1973 Ruch wraz z Herutem i innymi ugrupowaniami stał się częścią Likudu. Po pierwszych wygranych przez izraelską prawicę wyborach (1977) Kac został doradcą premiera Menachema Begina do spraw polityki informacyjnej[1]. W imieniu premiera spotykał się z wieloma zagranicznymi politykami, w tym z prezydentem Stanów Zjednoczonych Jimmym Carterem, starając się zmienić postrzeganie Begina jako terrorysty i reakcjonisty. W 1978 roku zrezygnował jednak w proteście przeciwko izraelskim ustępstwom, głównie terytorialnym, wobec Egiptu i planom zwrotu Synaju, do których ostatecznie doszło zgodnie z podpisanym we wrześniu 1979 Porozumieniem z Camp David. Pokój z Arabami uważał za iluzoryczny, sprzeciwiał się oddawaniu Ziemi Izraela[2]. W 1978 Kac opuścił również Herut[1]. Mimo to podczas przeprowadzonych w 1979 wyborów przewodniczącego partii, wygranych po raz trzynasty przez Begina, jedyne głosy, których nie dostał premier, otrzymał Kac[2].

W 1995 napisał biografię Żabotyńskiego – Jabo[2]. Był cenionym pisarzem historycznym, do jego najbardziej znanych publikacji należy także Battleground: Fact and Fantasy in Palestine[2][4].

Zmarł w Tel Awiwie 9 maja 2008 w wieku dziewięćdziesięciu trzech lat[2].

Życie prywatne edytuj

Miał syna Juwala[2].

Publikacje edytuj

Wszystkie publikacje pierwotnie po hebrajsku, większość doczekała się angielskich tłumaczeń, angielskie tytuły za anglojęzycznymi źródłami[1][2][5]:

  • 1966: The Day of Flame – Memoirs of an Etzel Man
  • 1972: Disputed Land – Reality and Imagination in the Land of Israel
  • 1973: Battleground: Fact and Fantasy in Palestine
  • 1981: Neither Valor Nor Dignity
  • 1995: Jabo
  • 1995: The Wild East
  • The Aaronsohn Saga
  • Days of Fire: The Secret Story of the Making of Israel
  • The Hollow Peace
  • Days of Fire
  • Lone Wolf. A biography of Vladimir (Ze’ev) Jabotinsky
  • Battletruth. The World and Israel

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h Szemu’el Kac (ang.) – profil na stronie Knesetu. [dostęp: 2017-11-07]
  2. a b c d e f g h i j k l Dennis Hevesi: Shmuel Katz, an opponent of Begin's peace effort, dies at 93. nytimes.com, 14 maja 2008. [dostęp 2017-11-07]. (ang.).
  3. a b About Shmuel Katz. shmuelkatz.com. [dostęp 2017-11-07]. (ang.).
  4. a b Former Herut MK Shmuel Katz, 93, Passes Away. israelnationalnews.com, 9 maja 2008. [dostęp 2017-11-07]. (ang.).
  5. Books. shmuelkatz.com. [dostęp 2017-11-07]. (ang.).