TARDIS

wehikuł czasoprzestrzenny występujący w uniwersum Doktor Who

TARDIS (Time And Relative Dimension(s) In Space) – fikcyjny statek kosmiczny związany z brytyjskim serialem science-fiction pt. Doktor Who.

TARDIS Doktora wyglądająca jak zwykła budka policyjna. Takiego wyglądu rekwizyt jakim jest TARDIS był używany w latach 80.
TARDIS jako rekwizyt używany w latach 2005–2010

Opis edytuj

TARDIS jest wytworem zaawansowanej technologii pozaziemskiej cywilizacji o nazwie „Władcy Czasu”, do której należy także tytułowa postać serialu, Doktor. Właściwie utrzymywana i pilotowana TARDIS może przenieść jego załogę w dowolne miejsce w dowolnym czasie we wszechświecie. TARDIS-y są o wiele większe wewnątrz niż na zewnątrz (możliwe jest nawet że są nieskończone[1]), a powierzchnia zewnętrzna zmienia się dopasowując do otoczenia dzięki tzw. obwodowi kameleona. TARDIS-y mają również swój własny poziom wrażliwości, a wówczas gdy tego potrzebuje użytkownik, TARDIS może m.in. telepatycznie tłumaczyć języki[2].

TARDIS-ów nie buduje się, a hoduje, przez co są żywymi organizmami[3]. Posiadają duszę i serce oraz potrafią się komunikować telepatycznie ze swoim właścicielem. Spojrzenie w serce TARDIS jest niebezpieczne, natomiast wchłonięcie jego wiru czasowego jest śmiertelne zarówno dla ludzi, jak i dla Władców Czasu[4].

W serialu pojawia się w głównej mierze TARDIS Doktora. Urządzenie to jest przestarzałym modelem oznaczone jako „typ 40, model 1”[5][6]. Obwód kameleona w TARDIS Doktora został uszkodzony podczas jego wizyty w Londynie w 1963 roku, przez co wygląda jak budka policyjna. TARDIS Doktora została przez niego skradziona z jego własnej planety, gdzie była uznawana za starą, została wycofana z użytku i porzucona[7]. Podczas wydarzeń z odcinka Żona Doktora świadomość TARDIS zostaje przez niedługi czas umieszczone w ludzkim ciele kobiety, o imieniu Idris, a wówczas ona mówi że długo przed kradzieżą, odeszła z własnej woli. W tym samych odcinkach powtarza często, że to nie on ukradł ją, tylko ona ukradła jego, mimo że także w tym odcinku Idris często zwraca się do Doktora pseudonimem „złodziej”[8].

TARDIS bardzo często daje wskazówki lub wbrew woli użytkownika przylatuje nie tam, gdzie on chciał. Również w odcinku Żona Doktora Idris potwierdza, że bardzo często wysyła Doktora tam, gdzie jest potrzebny, zamiast tego gdzie on chciał się znaleźć[8].

Przykładem innych TARDIS-ów można zaliczyć TARDIS Mistrza czy Rani. Te wehikuły, w przeciwieństwie do TARDIS Doktora, nie mają uszkodzonego obwodu kameleona.

Najwcześniejszym punktem czasu do jakiego powędrowała TARDIS Doktora był Wielki Wybuch, natomiast najpóźniejszy – do 100 bilionów lat w przyszłość[9]. TARDIS Doktora mogła być świadkiem także m.in. Ostatniej Wielkiej Wojny Czasu[10], końca Ziemi[11] czy „wyklucia” Księżyca[12].

TARDIS w kulturze popularnej edytuj

Wygląd i kształt TARDIS w formie niebieskiej budki policyjnej (niegdyś częsty widok na ulicach miast Wielkiej Brytanii[13]), stał się w świadomości widzów motywem mocno związanym z programem. Pierwotnie, za właśnie taki wygląd TARDIS odpowiedzialny był pierwszy scenarzysta serialu – Anthony Coburn[14]. W 1996 roku BBC złożyła wniosek o zastrzeżenie wyglądu niebieskiej budki policyjnej jako znaku towarowego związanego z serialem[15]. Dwa lata później, w 1998 roku, policja metropolitalna wniosła sprzeciw, lecz w 2002 roku biuro patentowe przyznało ostatecznie BBC prawa do znaku towarowego[13][16][17].

Na cześć tego fikcyjnego statku kosmicznego nazwano planetoidę (3325) TARDIS[18].

Przypisy edytuj

  1. Podróż do wnętrza TARDIS (Journey o the Centre of the TARDIS). Mat King (reż.), Stephen Thompson (scenarz.). Doktor Who. BBC. 27 kwietnia 2013. Odcinek 236, seria 7.
  2. Zimna wojna (Cold War). Douglas Mackinnon (reż.), Mark Gatiss (scenarz.). Doktor Who. BBC. 13 kwietnia 2013. Odcinek 234, seria 7.
  3. Nieprawdopodobna planeta/Szatańska pułapka (The Impossible Planet/The Satan Pit). James Strong (reż.), Matt Jones (scenarz.). Doktor Who. BBC. 3 czerwca 2006-10 czerwca 2006. Odcinek 174, seria 2.
  4. Zły Wilk/Każdy swoją drogą (Bad Wolf/The Parting of the Ways). Joe Ahearne (reż.), Russell T Davies (scenarz.). Doktor Who. BBC. 11 czerwca 2005-18 czerwca 2005. Odcinek 166, seria 1.
  5. The Time Meddler. Douglas Camfield (reż.), Dennis Spooner (scenarz.). Doktor Who. BBC. 3 lipca 1965-24 lipca 1965. Odcinek 17, sezon 2.
  6. The Deadly Assassin. David Maloney (reż.), Robert Holmes (scenarz.). Doktor Who. BBC. 30 października 1976-20 listopada 1976. Odcinek 88, sezon 14.
  7. The War Games. David Maloney (reż.), Malcolm Hulke & Terrance Dicks (scenarz.). Doktor Who. BBC. 19 kwietnia 1969-21 czerwca 1969. Odcinek 50, sezon 6.
  8. a b Żona Doktora (The Doctor’s Wife). Richard Clark (reż.), Neil Gaiman (scenarz.). Doktor Who. BBC. 17 maja 2010. Odcinek 216, seria 6.
  9. Utopia/Odgłos bębnów/Ostatni Władca Czasu (Utopia/The Sound of Drums/Last of the Time Lords). Colin Teague (reż.), Russell T Davies (scenarz.). Doktor Who. BBC. 16 czerwca 2007-30 czerwca 2007. Odcinek 187, sezon 3.
  10. Dzień Doktora (The Day of the Doctor). Nick Hurran (reż.), Steven Moffat (scenarz.). Doktor Who. BBC. 23 listopada 2013. Odcinek 240, seria 7.
  11. Koniec świata (The End of the World). Euros Lyn (reż.), Russell T Davies (scenarz.). Doktor Who. BBC. 2 kwietnia 2005. Odcinek 157, seria 1.
  12. Zabić Księżyc (Kill The Moon). Paul Wilmshurst (reż.), Peter Harness (scenarz.). Doktor Who. BBC. 4 października 2014. Odcinek 248, seria 8.
  13. a b BBC wins police Tardis case. BBC News, 23 października 2002. [dostęp 2014-08-15].
  14. Doctor Who fan in tardis replica plan for Herne Bay. BBC. [dostęp 2014-08-15].
  15. Case details for Trade Mark UK00002104259. [w:] UK Patent Office [on-line]. [dostęp 2013-10-27].
  16. Trade mark decision. [dostęp 2014-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 lutego 2012)].
  17. Mike Knight: In the matter of application No. 2104259 by The British Broadcasting Corporation to register a series of three marks in Classes 9, 16, 25 and 41 AND IN THE MATTER OF Opposition thereto under No. 48452 by The Metropolitan Police Authority. [w:] UK Patent Office [on-line]. [dostęp 2014-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 lutego 2012)].
  18. Doctor Who: 48 facts for the 48th anniversary. Radio Times, 2011-11-23. [dostęp 2015-01-28]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj