Tibor Csorba

Tibor Csorba (ur. 15 marca 1906 w Szepesváralja, zm. 5 września 1985 w Warszawie) – węgierski językoznawca, malarz, tłumacz, propagator polskiej literatury i badacz związków węgiersko-polskich w literaturze.

Tibor Csorba

Tibor Csorba w latach 60.
Data i miejsce urodzenia	15 marca 1906 Szepesváralja
Data i miejsce śmierci	5 września 1985 Warszawa
Zawód, zajęcie	językoznawca, malarz, tłumacz
Alma Mater	Uniwersytet Loránda Eötvösa

Życiorys

Absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Budapeszcie w 1929 i Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu w Budapeszcie. W latach 20-lecia międzywojennego związany był z Polską: w 1938 ukończył Państwowy Instytut Robót Ręcznych w Warszawie.

W 1944 napisał pracę doktorską pt. Batory jako humanista.

Od 1955 mieszkał w Polsce na stałe. W latach 1945–1949 pracował w Warszawie i Krakowie jako lektor języka węgierskiego. Był również wykładowcą literatury węgierskiej i kierownikiem Instytutu Węgierskiego w Krakowie.

Opracował słownik i podręcznik do nauki polskiego dla Węgrów: Wielki słownik polsko-węgierski, Uczmy się po węgiersku.

Zajmował się twórczością m.in. Jana Kochanowskiego, Cypriana Kamila Norwida, Leopolda Staffa, Jana Kasprowicza, Henryka Sienkiewicza. Pisał również o Adamie Czahrowskim, Juliuszu Słowackim, Norwidzie.

Wydał drukiem, m.in.:

• Kształcenie a praca zawodowa nauczycieli wychowania plastycznego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.
• O rysowaniu. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1980.
• Losy młodzieży polskiej na Węgrzech w latach II wojny światowej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981 (współautor Helena Csorba).
• Ziemia węgierska azylem Polaków 1939–1945. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1985 (współautor Helena Csorba).

Jako malarz wykorzystywał technikę akwareli, malował przede wszystkim pejzaże, w tym o tematyce tatrzańskiej. Od 1949 często wystawiał swe prace w Polsce i za granicą. W 1981 Ministerstwo Kultury i Sztuki, Związek Polskich Artystów Plastyków i Centralne Biuro Wystaw Artystycznych zorganizowały wystawę prac Csorby w warszawskiej „Zachęcie”.

W 1959–1969 wydał kilka tek pejzaży z własnym tekstem, m.in. Szlakiem Lenina w Polsce, Szlakiem M. Csombora po Polsce.

Zmarł w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B 23-10-26).

Rodzina

Grób Tibora i Heleny Csorbów na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Żona, Helena Csorba, z domu Miller (starsza siostra prof. dr Romany Miller) była socjologiem medycyny, autorką m.in. książki Szpital i pacjent (Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1966).

Odznaczenia i nagrody

• Srebrny Wawrzyn Akademicki (5 listopada 1938)
• Order Uśmiechu
• Nagroda im. Włodzimierza Pietrzaka.

Bibliografia

• Tibor Csorba, Mój romans z Polską, „Literatura na Świecie” 1973 nr 3.
• Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1984–1985 (w tym uzupełnienia w tomie II).
• Eugenia Choińska, Z dziejów oświaty w Polsce: Państwowy Instytut Robót Ręcznych (1923–1950). Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych, 1998, s. 233–235.
• Artyści plastycy Okręgu Warszawskiego ZPAP 1945–1970, słownik biograficzny. Warszawa 1972.
• Andrzej Wróblewski, Dwaj akwareliści węgierscy. „Przegląd Artystyczny” 1949 nr 4, s. 10; tekst na stronie Fundacji Andrzeja Wróblewskiego: [1]

Linki zewnętrzne

• Tibor Csorba, Akwarele. Wystawa Radom 1966 – Radomska Biblioteka Cyfrowa
• Wojciech Piotrowski, Wspomnienie o Tiborze Csorbie: I Węgier Polakiem być może – „Gazeta Biskupińska”. palukitv.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].