Tomasz Teofil Kuliński
Tomasz Teofil Kuliński (ur. 12 grudnia 1823 w Ćmielowie, zm. 8 stycznia 1907 w Kielcach) – duchowny rzymskokatolicki, wikariusz apostolski w Kielcach w latach 1870–1872, administrator apostolski w Kielcach w latach 1872–1883, biskup diecezjalny kielecki w latach 1883–1907.
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
12 grudnia 1823 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
8 stycznia 1907 |
| Biskup diecezjalny kielecki | |
| Okres sprawowania |
1883–1907 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat |
6 lipca 1849 |
| Nominacja biskupia |
23 lutego 1872 |
| Sakra biskupia |
3 października 1872 |
| Data konsekracji |
3 października 1872 | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość |
Petersburg | ||||||||||
| Miejsce | |||||||||||
| Konsekrator | |||||||||||
| Współkonsekratorzy | |||||||||||
| |||||||||||
Życiorys edytuj
Urodził się 12 grudnia 1823 w Ćmielowie. Kształcił się w Gimnazjum Wojewódzkim w Kielcach. Od 1843 studiował w Seminarium Duchownym w Kielcach, skąd po dwóch latach został przeniesiony na dalsze studia w Akademii Duchownej w Warszawie. Studia ukończył ze stopniem kandydata teologii[1]. Wyświęcony na prezbitera został 6 lipca 1849[1] w katedrze sandomierskiej[2] przez Józefa Goldtmanna[1], miejscowego biskupa diecezjalnego[3].
Od 1850 był regensem, a od 1867 oficjałem konsystorza kieleckiego. W latach 1851–1883 prowadził wykłady w kieleckim seminarium duchownym z teologii dogmatycznej i wymowy kościelnej. Od 1850 był kanonikiem i kaznodzieją katedralnym[1].
22 grudnia 1870 został mianowany wikariuszem apostolskim części diecezji krakowskiej w granicach Królestwa Polskiego z siedzibą w Kielcach[4], zaś 23 lutego 1872 administratorem apostolskim i biskupem tytularnym Satali[2]. Sakrę biskupią otrzymał 3 października 1872 w kościele św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Petersburgu[5]. Konsekrował go arcybiskup metropolita mohylewski Antoni Fijałkowski, w asyście Jerzego Iwaszkiewicza, biskupa pomocniczego mohylewskiego, i Aleksandra Gintowta-Dziewałtowskiego, biskupa pomocniczego płockiego[6]. 15 marca 1883 został ustanowiony biskupem diecezjalnym reaktywowanej diecezji kieleckiej. Jako rządca w Kielcach powiększył liczbę parafii, dbał o aktywizację duszpasterstwa parafialnego i rozwój duchowy kleru[4], zreformował seminarium duchowne i przeprowadził przebudowę kościoła katedralnego[2]. Utworzył Kieleckie Towarzystwo Dobroczynności, które wspierał finansowo, a także ufundował Dom św. Tomasza, będący sierocińcem i szkołą zawodową[2]. Występował w obronie niezależności Kościoła wobec zaborcy[4]. Gdy w 1893 nie zezwolił naczelnikowi Dyrekcji Nauczania w Kielcach na zwizytowanie seminarium, zostało ono zamknięte przez władze carskie pod zarzutem antyrządowego wychowywania alumnów, a wykładowców skazano na kilka lat zesłania na Syberię. W 1897 Kuliński otworzył seminarium z kadrą naukową z innych diecezji[2]. W czasie swych rządów dwukrotnie zwizytował wszystkich parafie, udzielając sakramentu bierzmowania blisko połowie swych diecezjan[7].
Był współkonsekratorem podczas sakr biskupów diecezjalnych: sejneńskiego Piotra Pawła Wierzbowskiego (1872), wileńskiego Karola Hryniewieckiego (1883), łuckiego i żytomierskiego Szymona Marcina Kozłowskiego (1883) oraz lubelskiego Kazimierza Józefa Wnorowskiego (1883)[6].
Zmarł 8 stycznia 1907 w Kielcach. Został pochowany w podziemiach katedry kieleckiej[2].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d D. Wojciechowski. Działalność duszpasterska biskupa kieleckiego Tomasza Kulińskiego (1870–1907). „Kieleckie Studia Teologiczne”. T. 4, s. 147, 2005. ISSN 1730-072X. [dostęp 2019-05-12].
- ↑ a b c d e f Nota biograficzna Tomasza Teofila Kulińskiego na stronie parafii katedralnej w Kielcach. kielcekatedra.pl. [dostęp 2019-05-12].
- ↑ P. Nitecki: Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 2000, kol. 122. ISBN 83-211-1311-7.
- ↑ a b c P. Nitecki: Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 2000, kol. 235. ISBN 83-211-1311-7.
- ↑ K.R. Prokop. Sakry i sukcesja święceń biskupich pasterzy Kościoła kieleckiego (1805/1882–2007). „Kieleckie Studia Teologiczne”. T. 7, s. 258, 2008. ISSN 1730-072X. [dostęp 2019-05-12].
- ↑ a b Tomasz Teofil Kuliński. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2019-05-11]. (ang.).
- ↑ D. Wojciechowski. Działalność duszpasterska biskupa kieleckiego Tomasza Kulińskiego (1870–1907). „Kieleckie Studia Teologiczne”. T. 4, s. 151–153, 2005. ISSN 1730-072X. [dostęp 2019-05-12].
Linki zewnętrzne edytuj
- Tomasz Teofil Kuliński [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2011-10-30] (ang.).