Trójca (województwo dolnośląskie)
Trójca (niem. Troitschendorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie zgorzeleckim, w gminie Zgorzelec.
| wieś | |
 Kościół Św. Piotra i Pawła | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
200-225[2] m n.p.m. |
| Liczba ludności (III 2011) |
645[3] |
| Strefa numeracyjna |
75 |
| Kod pocztowy |
59-900[4] |
| Tablice rejestracyjne |
DZG |
| SIMC |
0193430 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Zgorzelec  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu zgorzeleckiego  | |
 51°09′34″N 15°06′19″E/51,159444 15,105278[1]
| |
Położenie edytuj
Trójca to duża wieś o długości około 1,8 km, leżąca na Pogórzu Izerskim, we wschodniej części Równiny Zgorzeleckiej, na wysokości około 200-225 m n.p.m.[2]
Podział administracyjny edytuj
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.
Nazwa edytuj
W dokumencie z 1359 r. wieś figuruje pod nazwą Troschendorf, przed II wojną światową wieś nazywała się Troitschendorf, natomiast po 1945 r. miejscowość nosiła prowizoryczne miana: Trocianów i Trojanów[2].
Historia edytuj
Wieś znana w wieku XIV w. jako własność Mikołaja i Piotra Mertinów (1398 r.), następnie jej znaczna część przechodzi na własność zgorzeleckiego szpitala św. Ducha, a majątkiem tym samym kieruje zarządca szpitala[2].
Po II wojnie światowej osiedlili się tu głównie ekspatrianci z Kresów Wschodnich. 1 lipca 1957 r. została erygowana parafia św. Apostołów Piotra i Pawła w Trójcy, należąca obecnie do diecezji legnickiej[5].
20 lipca 2014 r. z inicjatywy Stowarzyszenia „Strażnicy Pamięci Ziemi Zgorzeleckiej” odsłonięty został pomnik upamiętniający ofiary ludobójstwa dokonanego przez nacjonalistów ukraińskich w latach 1939–1947[6].
Zabytki edytuj
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[7]:
- kościół parafialny pw. św. Piotra i Pawła, bezwieżowy, wzniesiony około połowy XIII wieku, przebudowany w 1512 roku – XVI w., pierwotnie późnoromański, po przebudowie renesansowy[8], ozdobiony dekoracją stiukową na sklepieniach w drugiej połowie XVII wieku, restaurowany w 1809 i 1827 r. – XIX w. Wnętrze prezbiterium zachowało styl późnoromański, nakryte sklepieniem krzyżowo-żebrowym a zakończone półkolistą absydą zwieńczoną od zewnątrz głową brodatego mężczyzny. Wewnątrz na portalu zakrystii data przebudowy: Anno Dni 1512. Ołtarz pochodzi z 1599 r., a wnętrze ozdabiał olejny obraz na desce z 1608 r. przedstawiający W. Trotzendorfa.
- cmentarz przy kościele, ewangelicki, obecnie nieczynny, z przełomu XVIII/XIX w., w murze cmentarnym kamienna wieża bramna z ostrołukowym prześwitem
- Dom Ludowy, z przełomu XIX/XX w.
- zajazd, obecnie dom mieszkalny nr 18, z końca XIX w.
- dom nr 94, z 1729 r., 1789 r., XX w.
Znane osoby edytuj
- Valentin Friedland zw. Valentinem Trozendorfem (1490–1556), urodzony w Trójcy, śląski pedagog, humanista i teolog protestantyzmu
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 140538
- ↑ a b c d Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 2: Pogórze Izerskie. Cz. 2: M-Ż. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, s. 367-371. ISBN 83-85773-61-4.
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1308 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ historia [online], www.parafiatrojca.com.pl [dostęp 2022-09-22].
- ↑ Instytut Gość Media, Trójca pamiętała o Kresach [online], legnica.gosc.pl, 22 lipca 2014 [dostęp 2022-09-22].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 259,260. [dostęp 2012-11-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas, Dolny Śląsk – przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977, s. 306.
Bibliografia edytuj
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 2: Pogórze Izerskie (M-Ż). Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, ISBN 83-85773-61-4.