Tramwaje w Ałmaty
Tramwaje w Ałmaty – system transportu tramwajowego działający w latach 1937–2015 w największym mieście Kazachstanu, Ałmaty (stolicy Kazachstanu w latach 1991–1997). Pierwsze tramwaje ruszyły w tym mieście w 1937 r. Największy rozwój sieci oraz taboru nastąpił w 1990 r. W latach 90. XX w. sieć znacznie podupadła.
| tramwaj | |
 Tramwaj Tatra KT4DtM | |
| Państwo | |
|---|---|
| Lokalizacja | |
| Operator | |
| Liczba linii |
2 |
| Lata funkcjonowania |
1937–2015 |
| Infrastruktura | |
 System tramwajowy w 2015 r. | |
| Długość sieci |
31,5 km |
| Rozstaw szyn |
1524 mm |
| Liczba zajezdni |
1 |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Historia edytuj
Geneza edytuj
Miasto Ałmaty zostało założone przez Rosjan w 1854 r. W latach 30. XX wieku Ałmaty zaczęły szybko się rozwijać, w latach 1927–1939 liczba ludności wzrosła pięciokrotnie, dodatkowo gęsto zamieszkane były tereny, które znajdowały się poza administracyjnymi granicami miasta. Wówczas w Europie Zachodniej nastąpił dość szybki rozwój motoryzacji indywidualnej, który spowodował podupadanie sieci tramwajowych. W ZSRR ze względu na słaby rozwój motoryzacji oraz uboższe społeczeństwo, ten środek transportu świetnie się rozwijał. Oficjalna decyzja co do budowy sieci tramwajowej w Ałmaty nastąpiła 23 sierpnia 1934. Największym problemem przy budowie sieci były braki w zaopatrzeniu oraz niedobór wykwalifikowanych robotników i inżynierów[1].
Budowa i rozwój edytuj
Tramwaje w Ałmaty uruchomiono 7 listopada 1937 na trasie od „Wokzał 2” (dworzec 2) do „Ujgurskoj” do zajezdni. Początkowo Ałmaty otrzymały 5 wagonów silnikowych serii H oraz pięć doczep serii M. Posiadany ilostan taboru był zbyt mały jak na miasto tej wielkości, jednakże w tym czasie przemysł elektromaszynowy w ZSRR nie był w stanie zaspokoić potrzeb wszystkich nowo powstałych sieci tramwajowych[1]. Przez 50 lat sieć się stopniowo rozwijała[2]. Do Ałmaty zaczęto sprowadzać kolejne tramwaje, często używane wcześniej w Moskwie (serie: S, MA i PA oraz LM/LP-33); tramwaje te służyły do końca lat 70. XX wieku. W latach 50. XX wieku do Ałmaty zaczęto sprowadzać tramwaje KTM-1. W latach 70. XX wieku nastąpiła wymiana przedwojennego taboru na wyprodukowane w Rydze wagony RVR[1]. Największy rozwój sieć osiągnęła w 1990 r. Wówczas długość sieci wynosiła 92 km, na których jeździło 10 linii. Natomiast w dwóch zajezdniach stacjonowało 180 wagonów[2].
Regres edytuj
Lata 90. XX wieku przyniosły likwidację wielu odcinków, część tras była zamykana ze względu na budowę metra. W 1999 wycofano ostatnie poradzieckie tramwaje, które zastąpiono przez używane tramwaje z dawnego NRD. Początkowo było to 50 berlińskich Tatr KT4D. Następnie do miasta zaczęto sprowadzać Tatry T3D oraz Tatry T4D. W 2013 sprowadzono z Berlina 17 wagonów Tatra KT4DtM, które zastąpiły dotychczas eksploatowane tramwaje. Stuprocentowy udział tramwajów sprowadzonych z zachodu był ewenementem w Kazachstanie[2]. Ałmaty wyróżniały się także stosowaniem niestandardowych odbieraków prądu, wytwarzanych przez połączenie podstawy odbieraka połówkowego ze ślizgaczem z liry[3]. W wyniku przeprowadzonej kontroli stanu technicznego torowisk w okresie 20–26 października 2015 r., podjęto decyzję o wstrzymaniu kursowania tramwajów. Ostatni raz tramwaje na ulice miasta wyjechały 30 października 2015 r.[4]
Linie edytuj
W 2012 r. w Ałmaty funkcjonowały dwie linie tramwajowe[2]:
| Linia | Trasa |
|---|---|
|
Aksaj ↔ Żetysu |
|
Orbita ↔ Żetysu |
Zajezdnie edytuj
Sieć była obsługiwana przez jedną zajezdnię, która została wybudowana w 1937 r.[1]
Tabor edytuj
Tabor tramwajowy w Ałmaty reprezentowały wagony produkcji czechosłowackiej firmy ČKD Tatra KT4 i Tatra T3 sprowadzone z byłych Niemiec Wschodnich. Jedyny eksploatowany tramwaj Tatra T3D pełnił rolę wagonu kawiarenki. Łącznie w Ałmaty w dniu likwidacji było 18 tramwajów[5]:
| Zdjęcie | Typ | Eksploatacja od | Liczba |
|---|---|---|---|
|
|
Tatra KT4DtM | 2013 | 17 |
|
|
Tatra T3D | 2011 | 1 |
| Łączna liczba: | 18 | ||
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Трамвайная история – История алматинского трамвая. planeta-imen.narod.ru. [dostęp 2013-01-17]. (ros.).
- ↑ a b c d Piotr Tomasik. Miejska komunikacja elektryczna w Kazachstanie. „Świat Kolei”. 12/2012, s. 42–47. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962.
- ↑ Straßenbahnen in Kasachstan. Joachim Kaddatz [dostęp 2022-12-15].
- ↑ Движение трамваев в Алматы временно приостановят с 31 октября. informburo.kz. [dostęp 2016-03-15]. (ros.).
- ↑ Ałmaty, Tramway, Tatra T3D – Roster [online], transphoto.org [dostęp 2020-04-18].
Linki zewnętrzne edytuj
- historia tramwajów w Ałmaty (ros.)
- transphoto.ru (ros.)