Trankwilityt
Trankwilityt[2][3] – minerał z grupy krzemianów, o składzie chemicznym Fe2+8Ti3Zr2Si3O24[4]. Jego nazwa pochodzi od miejsca znalezienia: Mare Tranquillitatis na Księżycu.
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
Fe2+8Ti3Zr2Si3O24 |
|---|---|
| Pokrój kryształu |
heksagonalny |
| Gęstość minerału |
4,7 ± 0,1 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
szara, w silnym świetle przechodzącym – czerwonobrązowa |
| Połysk |
metaliczny |
| Współczynnik załamania |
2,11-2,13 |
| Inne |
izotropowy lub słabo anizotropowy; nieprzezroczysty do półprzezroczystego |
| Dodatkowe dane | |
| Szczególne własności |
znajdowany jako inkluzje w postaci niewielkich kryształów listwowych[1] |
Został przywieziony na Ziemię po raz pierwszy w ramach misji Apollo 11 w 1969, a następnie przez załogi misji Apollo 12, 14, 16 i 17[5]. Znajduje się również w księżycowym meteorycie znalezionym w 2001 w Omanie[6]. Do czasu odkrycia trankwilitytu (w 2011) w zachodnioaustralijskim rejonie Pilbara uważano go za ostatni znany minerał księżycowy niewystępujący na Ziemi[7].
Powstawał w końcowych etapach krystalizacji księżycowej magmy bazaltowej[5]. Był jednym z pierwszych trzech minerałów, jakie zidentyfikowano w próbkach przywiezionych przez astronautów. Odnalezienie go na Ziemi może wskazywać na podobieństwo procesów chemicznych przy powstawaniu Ziemi i Księżyca[8].
Zobacz też edytuj
Uwagi edytuj
- ↑ Jeżeli nie wskazano inaczej, dane za Handbook of Mineralogy.
Przypisy edytuj
- ↑ Tranquillityite. webmineral.com. (ang.).
- ↑ (...). „Postępy Astronautyki”. 14 i 15, 1972. [dostęp 2019-09-09].
- ↑ Skład chemiczny powierzchni Księżyca. Edupedia.pl. [dostęp 2018-05-22].
- ↑ The official IMA-CNMNC List of Mineral Names. University of Western Sydney. [dostęp 2012-01-07]. (ang.).
- ↑ a b Tranquillityite. W: John W. Anthony, Richard A. Bideaux, Kenneth W. Bladh, Monte C. Nichols (red.): Handbook of Mineralogy. Chantilly, VA 20151-1110, USA: Mineralogical Society of America. (ang.).
- ↑ Dhofar 287 Lunar meteorite. mindat.org. (ang.).
- ↑ Tranquillityite – Moon Mineral Found In Western Australia. Universe Today, 2012-01-07. [dostęp 2012-01-07]. (ang.).
- ↑ Krzysztof Urbański: Księżycowy minerał na Ziemi. Rzeczpospolita, 2012-01-06. [dostęp 2012-01-07].