Trufla letnia
Trufla letnia (Tuber aestivum Vittad.) – gatunek grzybów należący do rodziny truflowatych (Tuberaceae)[1].
.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
trufla letnia |
| Nazwa systematyczna | |
| Tuber aestivum Vittad Monogr. Tuberac.: 38 (Mediolan, 1831) | |
Systematyka edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Tuber, Tuberaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Tuber aestivum jest gatunkiem typowym rodzaju trufla (Tuber). Został po raz pierwszy zdiagnozowany taksonomicznie przez Carlo Vittadiniego w „Monographia Tuberacearum” w 1831 r.[2] Zaklasyfikowano tam rodzaj Tuber do sekcji Centrales rodziny Tubereae, należącej do podrzędu Angiogasrum w ówczesnej klasie Gasteromycetum. Gatunek ten został tam opisany m.in. jako „Rotundato-difforme, [...] polyedris exasperatum, nigro-brunneum, [...] Odor fermenti subaromaticus, vel Zeae immaturae subustae.”[3]. W tej samej publikacji Vittadini opisał także Tuber mesentericum, obecnie nie rozróżnianą od Tuber aestivum.
Morfologia edytuj
Pokroju kulistawego, średnicy 2–7 (do 10) cm. Okrywa askokarpu jest gruba, czarnobrązowa, pokryta piramidkowymi, 5–6-bocznymi guzkami. Obłocznia początkowo biaława, potem żółtawa lub oliwkowobrązowa, z białawym, marmurkowatym wzorem na przekroju. Worki o wymiarach 67,5–87,5 × 65–72,5 μm, maczugowate lub niemal kuliste, zawierające od 2 do 4 (do 6) askospor każdy[4].
- Zarodniki
Szerokoelipsoidalne, o wymiarach przeważnie 25–50 × 17–37 μm (rozmiary zależne od ich ilości w worku), z powierzchnią pokrytą siatkowatą ornamentacją o wysokości 2,5–3 μm, początkowo bezbarwne (hialinowe), po dojrzeniu żółte lub żółtobrązowe[4].
Występowanie i siedlisko edytuj
Występowanie trufli letniej potwierdzono w: Austrii, Australii, Bułgarii, Danii, Francji, Hiszpanii, Niemczech, Portugalii, Słowenii, Stanach Zjednoczonych, Szwecji, Węgrzech, Wielkiej Brytanii i Włoszech[5][6]. Na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski jest zaliczana do gatunków wymarłych (Ex)[7]. Pomimo tego, w 2007 roku udało się jednak odnaleźć miejsce jej występowania na terenie południowej Polski[8][9].
Grzyb podziemny. Rozwija się w lasach liściastych (czasami iglastych), często pod bukami lub dębami, na wapiennych glebach. Wytwarza owocniki od sierpnia do grudnia (w Europie), przeważnie 10–15 cm pod powierzchnią gruntu[4].
Znaczenie edytuj
Grzyb mykoryzowy, rozwijający się w glebie i wytwarzający jadalne, bulwiaste, podziemne owocniki. Są one jadalne, jednak mają mniejsze walory smakowe od trufli białej (piemonckiej) czy czarnozarodnikowej (perygordzkiej)[10]. Obecnie określana jako „grzyb korzenny o średniej jakości”[4], chociaż w starszych publikacjach jako „bardzo smaczny grzyb jadalny, jeden z najcenniejszych gatunków”[11].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).
- ↑ Carlo Vittadini, Monographia Tuberacearum, 1831, s. 38–39.
- ↑ „[Owocniki] kulistawo-niekształtne, [...] [pokryte] wielobocznymi guzkami, czarnobrązowe, [...] o nieco fermentacyjnym zapachu, przypominającym niedojrzałą kukurydzę.”.
- ↑ a b c d E. Gerhardt, Grzyby: wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, s. 662, ISBN 83-7404-513-2.
- ↑ GBIF, Tuber aestivum – GBIF Portal [online] [dostęp 2010-01-24] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] (ang.).
- ↑ Evtimia Dimitrova, Melania Gyosheva, Hypogeous ascomycetes in Bulgaria, „Phytologia Balcanica”, 14, 2008, s. 312, ISSN 1310-7771.
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 60, ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Lasy Państwowe, Głos Lasu: Polskie trufle [online] [dostęp 2011-07-20] [zarchiwizowane z adresu 2012-11-11] (pol.).
- ↑ Wyhoduj sobie trufle [online], Gazeta.pl [dostęp 2011-07-20] (pol.).
- ↑ Marcus Flück, Atlas grzybów – oznaczanie, zbiór, użytkowanie, Warszawa 1995, s. 107, ISBN 83-7175-337-3.
- ↑ Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, s. 149, ISBN 83-09-00714-0.