Velay

Velay (czytaj: welé) – kraina historyczna w środkowej Francji, do rewolucji francuskiej wchodząca w skład prowincji Langwedocji. Po reformie administracyjnej z okresu rewolucyjnego weszła w większej części w skład departamentu Haute-Loire (obecnie region Owernia). Historyczną stolicą tej krainy jest miasto Le Puy-en-Velay. Velay jest regionem, gdzie język i kultura oksytańska są nadal silnie zakorzenione i stanowią fundament lokalnej tożsamości.

Geografia

Velay położone jest w południowo-zachodniej części Masywu Centralnego, pomiędzy dolinami Allier na zachodzie i Rodanu na wschodzie. Jest to górzysty region, obejmujący cztery płaskowyże zbudowane z bazaltów i granitów: Tence, Mezenc, Velay i Craponne. Najwyższy szczyt regionu, Mont Mézenc, osiąga wysokość 1754 m n.p.m. Rzeźbę płaskowyży urozmaicają głębokie doliny rzeczne, m.in. Loary.

Historia

Za czasów podboju Galii przez Rzymian obszar ten zamieszkiwało plemię galijskie znane pod łacińską nazwą Vellavi. To od nich pochodzi nazwa krainy. Ich głównym ośrodkiem administracyjnym była osada Ro-ession (łac. Ruessium), dzisiejsze Saint-Paulien.

Po włączeniu Velay do Korony francuskiej, Velay zostaje przyłączone do Langwedocji. Velay posiada swoich przedstawicieli w zgromadzeniu Langwedocji, ale część spraw wewnętrznych regionu pozostaje w gestii dorocznego zgromadzenia, zwanego "stanami Velay" (Etats du Velay). Życie polityczne Velay charakteryzuje się regularnymi sporami o władzę między biskupem z Le Puy a miejscową szlachtą.

Okres wojen religijnych jest szczególnie trudny dla Velay. Miasto Le Puy, siedziba biskupstwa, pozostaje wierna obozowi katolickiemu, podczas gdy otaczające je ziemie stają po stronie reformacji. W okresie rewolucji francuskiej ludność regionu, przywiązana do swoich wartości i religii, źle przyjmuje te wydarzenia i przez dłuższy okres buntuje się wobec rządów republikańskim.