Veli Mahmud Pasza Angelović (serb. Махмуд-паша Анђеловић, tur. Veli Mahmud Paşa, ur. 1420, zm. 18 lipca 1474) – wielki wezyr imperium osmańskiego w latach 1456–1466 i 1472–1474 greckiego pochodzenia.

Życiorys edytuj

Pochodził z rodu Filantropenosów, których przedstawiciele: Aleksy Angelos Filantropenos (ok. 1373 – ok. 1390) i Manuel Angelos Filantropenos (ok. 1390 – ok. 1393) władali Tesalią. Po podboju Tesalii przez Turków rodzina przeniosła się do Serbii do miejscowości Novo Brdo. Jego bratem był Michał Angelović. W 1427 roku podczas najazdu osmańskiego na Serbię został porwany. Został wychowany na muzułmanina jako Mahmud Pasza[1]. Był zdolnym żołnierzem. Wyróżnił się podczas oblężenia Belgradu (1456). W nagrodę został podniesiony do pozycji wielkiego wezyra. W 1461 roku towarzyszył sułtanowi Mehmedowi II w jego kampanii przeciwko Cesarstwu Trapezuntu. W okresie upadku Trapezuntu wszedł w kontakt ze swoim kuzynem Jerzym Amirutzesem. Wynegocjował z nim pokojowe przejęcie cesarstwa[2]. W 1463 doprowadził do wcielenia Bośni do państwa tureckiego. W 1468 w wyniku intryg utracił stanowisko. W 1472 roku powrócił na urząd wielkiego wezyra. W 1474 został odwołany z urzędu. Przez pół roku był więziony. 18 lipca 1474 został stracony w więzieniu Siedmiu Wież w Konstantynopolu[3].

Przypisy edytuj

  1. Franz Babinger, Z dziejów imperium Osmanów. Sułtan Mehmed Zdobywca i jego czasy, przeł. Tadeusz Zabłudowski, Warszawa 1977, s. 119-120.
  2. Michał Kozłowski, Trapezunt - ostatni bizantyński bastion
  3. Franz Babinger, Z dziejów imperium Osmanów. Sułtan Mehmed Zdobywca i jego czasy, przeł. Tadeusz Zabłudowski, Warszawa 1977, s. 335, 338-339.

Bibliografia edytuj

  • Franz Babinger, Z dziejów imperium Osmanów. Sułtan Mehmed Zdobywca i jego czasy, przeł. Tadeusz Zabłudowski, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1977, s. 34, 119-120, 139, 154, 164-165, 182, 184-187, 190, 198-204, 211, 217, 219, 225-226, 228-232, 236, 238, 240, 243, 250-251, 254, 261, 263, 268-270, 272, 276-277, 280-282, 285-286, 301, 309-311, 313-314, 316-318, 335-336, 338-339, 435, 465, 468, 473, 482, 487-489, 497, 502, 514.
  • Michał Kozłowski, Trapezunt - ostatni bizantyński bastion
  • Piotr Wróbel, Krzyż i Półksiężyc. Zachodnie Bałkany wobec Turcji w latach 1444-1463, Kraków 2000.
  • Théoharis Stavrides, The Sultan of Vezirs: The Life and Times of the Ottoman Grand Vezir Mahmud Pasha Angelovic (1453–1474), Brill 2001, ISBN 978-90-04-12106-5.