Very Large Array

Very Large Array (VLA) – obserwatorium radioastronomiczne znajdujące się w Socorro, w stanie Nowy Meksyk w USA, w hrabstwie Socorro.

Anteny Very Large Array

Widok z góry

Opis

Obserwatorium składa się z 27 niezależnych anten, każdej o średnicy 25 metrów i masie 209 ton. Ułożone są w trzech rzędach, tworzących kształt litery Y, której każde ramię ma maksymalnie około 21 kilometrów długości. Anteny zamocowane są na podstawach jeżdżących po szynach, co umożliwia zmienianie ich pozycji i wykorzystywanie ich do interferometrii. Wspólnie mogą działać jak jedna antena o średnicy 36 kilometrów. Rozdzielczość kątowa obserwatorium sięga 0,05 sekundy.

Zwykle używane są 4 ułożenia anten, od A (najszerszego) do D (najwęższego, gdy wszystkie anteny są w kole o promieniu 600 metrów). Zmiany są dokonywane cyklicznie, przechodząc przez wszystkie ułożenia (i kilka kombinacji) w ciągu 16 miesięcy. Przemieszczenia anten następują co 3–4 miesiące.

Obserwacje

VLA jest wielozadaniowym obserwatorium. Jest używane przy badaniu radiogalaktyk, kwazarów, pulsarów, pozostałości supernowych, rozbłysków gamma, aktywnych radiowo gwiazd, czarnych dziur, obserwacji Słońca i planet.

W 1989 roku VLA został użyty do odebrania sygnałów radiowych z sondy Voyager 2, gdy mijała Neptuna.

Obecnie VLA służy jako lokalne centrum dla pomiarów interferometrii wielkobazowej (VLBI).

Budowa i rozwój

Budowa VLA została rozpoczęta w 1973 roku. Pierwsza antena stanęła na miejscu w 1975, a całe obserwatorium rozpoczęło działalność w 1980 roku. Koszt budowy wyniósł 78,5 mln USD.

W ostatnich latach zostały przyznane fundusze na unowocześnienie obserwatorium i oficjalne przekształcenie go w Expanded Very Large Array (EVLA). Wymienione zostaną odbiorniki i oprogramowanie. Ma to zwiększyć czułość, zakres częstotliwości i dokładność pomiarów.

Zobacz też

• Atacama Large Millimeter Array
• Very Large Telescope

Linki zewnętrzne

• NRAO VLA – oficjalna strona (ang.)
• Zdjęcie z lotu ptaka (Astronomy Picture of the Day)