Władysław Szczypa
Władysław Szczypa, ps. „Hanka”, „Jan”, „Kiełczewski”[1] (ur. 14 grudnia 1895 we Włostowicach, zm. w 1940 w Charkowie) – polski działacz niepodległościowy i polityk, poseł na Sejm IV kadencji, oficer rezerwy Wojska Polskiego.
 Władysław Szczypa w 1935 roku | |
| Data i miejsce urodzenia |
14 grudnia 1895 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1940 |
| Stopień wojskowy |
podporucznik taborów |
| poseł na Sejm RP IV kadencji | |
| Okres |
od 1935 |
| Przynależność polityczna | |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys edytuj
Urodził się 14 grudnia 1895 we Włostowicach, w rodzinie Józefa i Marii Apolonii z Grochów[2][3][1][4][5]. Pochodził z rodziny robotniczej. Ukończył gimnazjum w Sandomierzu (1911). Do 1914 pracował w aptekach. W 1913 przeszedł w austriackim Bełżcu podstawowe szkolenie wojskowe w Polskich Drużynach Strzeleckich.
W 1915 został zmobilizowany do armii rosyjskiej, z której zdezerterował i 16 sierpnia 1916 dołączył do 4 pułku piechoty Legionów Polskich.
Organizator i komendant puławskiej grupy Polskiej Organizacji Wojskowej, która działała pod przykrywką legalnie zarejestrowanej w 1917 organizacji Piechur. Aresztowany 14 maja 1918 po napadzie na skład broni w Puławach. Do 15 października 1918 więziony był na Zamku Lubelskim. 1 listopada 1918 otrzymał, a w dniu następnym zrealizował rozkaz rozbrojenia Niemców i Austriaków stacjonujących w Puławach i okolicach. Następnie walczył w batalionie szturmowym Grupy majora Leopolda Lis-Kuli, a później w 1 Pułku Piechoty Legionów na stanowisku dowódcy plutonu karabinów maszynowych[2].
W składzie 35 pułku piechoty, w stopniu sierżanta, walczył na Ukrainie i Podlasiu.
20 stycznia 1921 został przeniesiony do rezerwy. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu podporucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 3371. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[6][7]. Posiadał wówczas przydział w rezerwie do 7 Pułku Piechoty Legionów w Chełmie[8][9]. Później, w tym samym stopniu i starszeństwie, został przeniesiony do korpusu oficerów taborowych. W 1934 posiadał przydział w rezerwie do Kadry 2 Dywizjonu Taborów w Lublinie[10].
Po wojnie wrócił do zawodu aptekarza. Od 1927 pracował puławskim samorządzie i miejscowej kasie oszczędnościowej. W 1935 wybrany został posłem na Sejm IV kadencji.
We wrześniu 1939 został zmobilizowany do 10 Dywizjonu Taborów[11]. Wzięty do niewoli, więziony był w Starobielsku. Zamordowany został w Charkowie.
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień kapitana[12]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Niepodległości – 28 grudnia 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[13], zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości[14][1][15]
- Krzyż Walecznych[16]
- Srebrny Krzyż Zasługi – 17 marca 1934 „za zasługi na polu pracy społecznej”[17]
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-01-10]., tu urodzony 15 grudnia 1895 w Puławach.
- ↑ a b Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 533.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 187, 712, tu urodzony 14 i 27 grudnia 1895.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-01-10]., tu urodzony 2/14 grudnia 1895.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-01-10]., tu urodzony 11 listopada 1895.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 581.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 517.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 145.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 139.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 187, 712.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 533, tu podano, że był porucznikiem.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 23, poz. 35
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 296, poz. 391
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-01-10].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-01-10].
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 64, poz. 98
Bibliografia edytuj
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Agnieszka Jaskuła i Sławomir Pać, w: Polski Słownik Biograficzny. T. 47. Warszawa–Kraków: Polska Akademia Nauk i Polska Akademia Umiejętności – Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla, 2011, s. 535–536. ISBN 978-83-88909-93-1.
- Sławomir Pać, Niepodległość przyszła w Zaduszki..., Puławski Przegląd Powiatowy Nr 2/2006, Listopad 2006, ISSN 1896-5156, s. 7–8.
- Sławomir Pać, Władysław Szczypa, Puławski Przegląd Powiatowy Nr 2/2006, Listopad 2006, ISSN 1896-5156, s. 13–14.