Włośnica (roślina)

Włośnica (Setaria P. Beauv.) – rodzaj roślin z rodziny wiechlinowatych. Należy do niego ok. 130 gatunków[4]. Rodzaj jest niemal kosmopolityczny. W Polsce występuje 6 gatunków jako antropofity zadomowione lub przejściowo dziczejące[5].

Włośnica
Ilustracja
Włośnica zielona
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

wiechlinowate

Rodzaj

włośnica

Nazwa systematyczna
Setaria P. Beauv.
Essai Agrost. 51, 178. Dec 1812
Typ nomenklatoryczny

Setaria viridis (L.) P. Beauv[3]

Synonimy
  • Acrochaete Peter
  • Camusiella Bosser
  • Chaetochloa Scribn.
  • Cymbosetaria Schweick.
  • Paspalidium Stapf
  • Tansaniochloa Rauschert[4]
Homonimy

Setaria Acharius ex A. Michaux = Bryoria I. M. Brodo et D. L. Hawksworth[3]

Włośnica ber

Do rodzaju należą rośliny jadalne, pastewne i uciążliwe chwasty upraw[6]. Należą tu rośliny zbożowe takie jak włośnica ber S. italica (uprawiana w epoce brązu w Europie), S. parviflora uprawiana w Ameryce Centralnej prawdopodobnie przed kukurydzą, nasiona traw z tego rodzaju odgrywały też ważną rolę w diecie Aborygenów australijskich. Młode pędy włośnicy palmolistnej S. palmifolia spożywane są na Jawie jako warzywo dodawane do potraw z ryżu. Ten gatunek uprawiany jest także jako uprawny. Liczne gatunki służą jako pastewne, nasiona traw z tego rodzaju wykorzystywane są jako karma dla ptaków. Do rodzaju należą też chwasty, w tym będące wektorami chorób wirusowych kukurydzy i trzciny cukrowej[7].

Rozmieszczenie geograficzne edytuj

Przedstawiciele rodzaju występują na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy, przy czym najbardziej zróżnicowani są w strefie międzyzwrotnikowej[6][4]. W północnej części Europy i Ameryki Północnej oraz w Nowej Zelandii i na wielu wyspach Oceanii rośliny te występują jako introdukowane[4]. W południowej Europie jako rodzime rosną trzy gatunki[7].

Gatunki flory Polski[5]

Systematyka edytuj

 
Włośnica palmolistna
 
Włośnica wielkokłosowa
 
Włośnica okółkowa
Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny wiechlinowatych (Poaceae), podrodziny Panicoideae, plemienia Paniceae i podplemienia Cenchrinae[8].

Wykaz gatunków[4][9]

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-28] (ang.).
  3. a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-03-09].
  4. a b c d e Setaria P.Beauv., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-02-19].
  5. a b Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 166, ISBN 978-83-62975-45-7.
  6. a b Shou-liang Chen & Sylvia M. Phillips, Setaria P. Beauvois, [w:] Flora of China [online], eFloras.org [dostęp 2023-02-19].
  7. a b David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 851, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  8. Genus Setaria P. Beauv., [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [online], USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System [dostęp 2023-02-19].
  9. Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: officina botanica, 2008, s. 166-167. ISBN 978-83-925110-5-2.