Wikipedia

Warcz czarnołapy

Warcz czarnołapy[4], warcz[a] (Bdeogale nigripes) – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny Herpestinae w obrębie rodziny mangustowatych (Herpestidae).

Warcz czarnołapy
Bdeogale nigripes[1]
Pucheran, 1855[2]
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

drapieżne

Rodzina

mangustowate

Podrodzina

Herpestinae

Rodzaj

warcz

Gatunek

warcz czarnołapy

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1855 roku francuski zoolog Jacques Pucheran, nadając mu nazwę Bdeogale nigripes[2]. Holotyp pochodził z Gabonu[5].

Niektórzy autorzy uważają B. nigripes za jeden gatunek z B. jacksoni, ale inni sądzą, że istnieją wystarczające różnice w budowie skóry i czaszki, aby uznać je za odrębne gatunki[6]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[6].

Etymologia edytuj

  • Bdeogale: gr. βδεέιν bdeēin „śmierdzieć”; γαλεή galeē lub γαλή galē „łasica”[7].
  • nigripes: łac. niger „czarny”; pes, pedis „stopa”, od gr. πους pous, ποδος podos „stopa”[8].

Zasięg występowania edytuj

Warcz czarnołapy występuje w południowo-wschodniej Nigerii, Kamerunie, Republice Środkowoafrykańskiej, Demokratycznej Republice Konga, Gwinei Równikowej, Gabonie i Kongu[6]. Raportowany również z Angoli, ale jest to odrzucane przez niektórych autorów[6].

Morfologia edytuj

Długość ciała (bez ogona) samic 45–65 cm, samców 46–63 cm, długość ogona samic 29–40 cm, samców 30–38,5 cm, długość ucha samic 3,3–3,7 cm, samców 3–3,9 cm, długość tylnej stopy samic 9,4–11,3 cm, samców 9,4–11,5 cm; masa ciała 2–4,8 kg[9]. Sierść o grubym i długim futrze, zwykle koloru szarego lub brązowego, kończyny zwykle czarne[10]. Ogon na końcu jaśniejszy. Głowa o dużych oczach. Łapy wyposażone w niewysuwane pazury. Wokół odbytu występują gruczoły analne. Uzębienie mniej wyspecjalizowane niż u bardziej mięsożernych mangustowatych[11].

Ekologia edytuj

Zamieszkuje gęste zarośla w tropikalnych lasach, często widywany w pobliżu rzek[11].

Warcz prowadzi głównie nocny i naziemny tryb życia. No ogół dorosłe osobniki żyją samotnie, choć widywane są w parach. Pomimo ich samotniczego trybu życia, w niewoli mogą być trzymane w parach, gdzie nie przejawiają wobec siebie wrogości[11].

Niewiele wiadomo o rozrodzie warczów. Sezon rozrodczy trwa od listopada do stycznia. Samica rodzi jedno młode. Nic nie wiadomo na temat wychowania i dojrzałości płciowej młodych warczów. Żyje do 15,8[11][12].

Głównym pożywieniem tego ssaka są owady: termity, mrówki i chrząszcze. Pokarm uzupełnia jedząc węże, małe ssaki, płazy i padlinę[11][10].

Znaczenie edytuj

Niewiele wiadomo na temat drapieżników polujących na warcza. Czasami polują na niego ludzie i najpewniej więksi od niego mięsożercy.

Zagrożenie i ochrona edytuj

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (niższego ryzyka)[3]. Nie ma większych zagrożeń dla populacji tego gatunku.

Uwagi edytuj

  1. ↑ Nazwa warcz używana jest również w odniesieniu do rodzaju Bdelogale.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Bdeogale nigripes, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b J. Pucheran. Notes mammalogiques. „Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée”. 2e Série. 7, s. 111, 1855. (fr.). 
  3. ↑ a b F.M. Angelici & E. Do Linh San, Bdeogale nigripes, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2021-3 [dostęp 2022-04-23] (ang.).
  4. ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 143. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  5. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Bdeogale nigripes. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-23].
  6. ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 414. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  7. ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 135, 1904. (ang.). 
  8. ↑ nigripes, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-04-23] (ang.).
  9. ↑ J.S. Gilchrist, A.P. Jennings, G. Veron, P. Cavallini (koordynator): Family Herpestidae (Mongooses). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 319–320. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
  10. ↑ a b Black Legged Mongoose (Bdeogale nigripes). Lioncrusher's Domain. [dostęp 2009-07-19]. (ang.).
  11. ↑ a b c d e Krista Levis: Bdeogale nigripes. Animal Diversity Web. [dostęp 2009-07-19]. (ang.).
  12. ↑ AnAge entry for Bdeogale nigripes. AnAge The Animal Ageing & Longevity Database. [dostęp 2009-07-19]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Warcz_czarnołapy&oldid=72235185”