Wikipedia

What the Hell Have I

singel zespołu Alice in Chains

What the Hell Have I – singel amerykańskiego zespołu muzycznego Alice in Chains, opublikowany 7 czerwca 1993 nakładem wytwórni Atco i Columbia na potrzeby ścieżki dźwiękowej do filmu fantasy z elementami kina akcji oraz komedii Bohater ostatniej akcji z Arnoldem Schwarzeneggerem w roli głównej. Autorem tekstu i kompozytorem jest Jerry Cantrell. Czas trwania utworu wynosi 3 minuty i 58 sekund. Singel ukazał się w dwóch formatach – na płycie CD i na 12”-calowym winylu. Na wspomnianym soundtracku zamieszczono też drugą premierową kompozycję Alice in Chains – „A Little Bitter”. Tekst do niej napisał Layne Staley, a muzykę skomponowali Cantrell, Mike Inez i Sean Kinney. Jej czas trwania wynosi 3 minuty i 52 sekundy. Są to dwa utwory nagrane przez zespół z nowym basistą Mikiem Inezem, który zastąpił zwolnionego w styczniu 1993 Mike’a Starra.

What the Hell Have I
Okładka
Wykonawca singla
z albumu Last Action Hero: Music from the Original Motion Picture
Alice in Chains
Strona B

zobacz listę

Wydany

7 czerwca 1993

Nagrywany

kwiecień 1993 w Bad Animals Studio, Seattle[1]

Gatunek

metal alternatywny[2] • rock psychodeliczny[3] • grunge[2]

Długość

3:58

Wydawnictwo

Atco • Columbia

Producent

Alice in Chains

Format

singel CD • 12” • 2×7”

Autor

Jerry Cantrell

Singel po singlu
„Rooster”
(1993) 		„What the Hell Have I”
(1993) 		„Down in a Hole”
(1993)
Last Action Hero: Music from the Original Motion Picture
„Real World”
(1993) 		„What the Hell Have I”
(1993) 		„Angry Again”
(1993)

Singel odniósł umiarkowany sukces komercyjny, docierając do 19. miejsca na liście Album Rock Tracks, publikowanej przez tygodnik „Billboard”. W późniejszym czasie „What the Hell Have I” trafił na kompilację Nothing Safe: Best of the Box (1999). Z kolei zremiksowana wersja utworu została zamieszczona na retrospekcyjnym box secie Music Bank (1999) i składance The Essential Alice in Chains (2006).

Historia nagrywania edytuj

 
„What the Hell Have I” i „A Little Bitter” były pierwszymi utworami, nagranymi przez zespół z Mikiem Inezem (na zdj. w 2019)
Osobny artykuł: Bohater ostatniej akcji (ścieżka dźwiękowa).

W 1993, w trakcie trasy koncertowej promującej drugi album studyjny Dirt (1992)[1], muzycy otrzymali propozycję udziału we współtworzeniu ścieżki dźwiękowej do filmu fantasy z elementami kina akcji oraz komedii Bohater ostatniej akcji (1993, reż. John McTiernan) z Arnoldem Schwarzeneggerem w roli głównej[4]. Proces nagrań odbył się w kwietniu 1993 w Bad Animals Studio w Seattle w stanie Waszyngton[1][5]. Współpracujący ze studiem właściciel Avast! Recording Company, Stuart Hallerman, odbywszy z zespołem kilka sesji demo, stwierdził, że Layne Staley w trakcie nagrań borykał się z uzależnieniem od narkotyków[1] oraz z dużym bólem spowodowanym „problemem z ramionami”. „Natychmiast pojawił się w studiu, ale zamknął się w łazience na prawie cały dzień. Kiedy wyszedł, zaśpiewał wers i refren” – wspominał[6].

Funkcję inżyniera dźwięku podczas sesji pełnił Toby Wright, który ofertę współpracy z Alice in Chains otrzymał od A&R zespołu, Nicka Terzo[1]. Muzycy zarejestrowali dwa premierowe utwory – „What the Hell Have I” i „A Little Bitter”[1][5], choć zdaniem Mike’a Ineza przygotowali ich łącznie pięć w ciągu jednego weekendu, po czym odesłali je wytwórni, która na soundtrack wybrała dwa (Alice in Chains byli jedynym wykonawcą spośród pozostałego grona artystów, który na wspomnianej ścieżce dźwiękowej zamieścił dwa utwory)[7]. Po sesji w biuletynie fanklubu zespołu poinformowano, że Inez został oficjalnie przyjęty na stanowisko basisty[8].

W rozmowie z magazynem branżowym „Guitar School” Jerry Cantrell przyznawał: „Nie napisaliśmy tych numerów specjalnie na potrzeby filmu. Pracowaliśmy nad «What the Hell Have I» i «A Little Bitter», kiedy zaproponowano nam udział przy współtworzeniu ścieżki dźwiękowej, i uznaliśmy, że będą one idealne. Jesteśmy bardzo zadowoleni z obydwu piosenek, zwłaszcza, że były to pierwsze nagrania, które zarejestrowaliśmy wspólnie z naszym nowym basistą Mikiem Inezem. To było wspaniałe uczucie móc wiedzieć, że możemy coś stworzyć razem”[a][4].

W książeczce dołączonej do kompilacyjnego box setu Music Bank (1999) Cantrell wspominał, że utwory „What the Hell Have I” i „A Little Bitter” zostały zmiksowane przez Andy’ego Wallace’a, ponieważ Toby Wright miał kilka innych projektów w owym czasie, i nie mógł zająć się pracą nad kompozycjami. Jednocześnie wyrażał zadowolenie, że zostały one ponownie zremiksowane przez Wrighta w 1999: „Byłem szczęśliwy widząc, że Toby zakończył swoją pracę z remiksami. To nie jest tak, że nie szanujemy Andy’ego. Po prostu jego nie było, kiedy to wszystko było tworzone. Toby jest jak brat, wie o nas wszystko, zna całe nasze gówno, osobowości i tylko jemu ufamy”[12].

Inną wersję przedstawiał Wright, który wspominał, że początkowo to on miał wykonać miks, lecz Terzo zapomniał go uprzedzić, iż Columbia do tego procesu ściągnęła z New Jersey Wallace’a. W zamian za niepotrzebne przybycie do studia otrzymał zapłatę i spędził z zespołem wolny czas[13].

Analiza edytuj

 
Cantrell wykorzystał w utworze sitar elektryczny

Interpretując warstwę liryczną „What the Hell Have I”, Cantrell wspominał, że „to generalnie numer o nas, o tym jak radzimy sobie z tym całym zamieszaniem wokół nas w tym czasie. To taki numer ode mnie dla Layne’a”[14]. W ocenie Sama Lawa z magazynu „Kerrang!” tekst „żywo maluje narkotyczne doświadczenie w nie do końca negatywnym świetle”[3].

Utwór został skomponowany przez Cantrella, który zastosował standardowe, otwarte strojenie E, obniżone o pół tonu w dół według Eb-Ab-Db-Gb-Bb-Eb[15]. „Próbowaliśmy kilku różnych instrumentów, chciałem zagrać na sitarze, ale nie wiedziałem za bardzo jak to zrobić, skończyło się więc na połączeniu gitary z sitarem” – argumentował[14]. Utwór rozpoczyna się od psychodelicznego riffu[2], połączonego ze zniekształconym[15] brzmieniem elektrycznego sitaru[2], przypominającego model marki Jerry Jones[15]. Cantrell wykorzystał dominującą skalę frygijską (A-Bb-C#-D-E-F-G) – nawiązując tym samym do brzmienia muzyki środkowego wschodu, definiowaną przede wszystkim przez półtony pomiędzy A i Bb, E i F, a także C# i D[15]. Refreny charakteryzują się sprężeniem zwrotnym (ang. feedback). Ned Raggett z AllMusic pochlebnie wyrażał się o grze sekcji rytmicznej oraz harmonii wokalnej Staleya i Cantrella, opisując ją jako „senno-odurzającą”[2].

Teledysk edytuj

Teledysk w reżyserii Rocky’ego Schencka, odpowiedzialnego wcześniej za realizację wideoklipów do „We Die Young” (1990)[16] i „Them Bones” (1992)[17] – został nagrany 13 czerwca 1993 w Seattle[8]. Zdjęcia realizowano w jednym z miejscowych magazynów[18]. Według reżysera zarówno Staley, jak i Cantrell szczególnie lubili tworzenie sekwencji, w których ich twarze były projektowane na żywo i odbijały się na ich twarzach oraz twarzach innych osób. Cantrell był odpowiedzialny także za stanowiące część scenografii maski dużego formatu, otaczające zespół w trakcie wykonywania utworu[8]. Teledysk dostępny jest na albumie kompilacyjnym Music Bank: The Videos (1999)[19].

Wydanie edytuj

 
12”-calowa winylowa wersja singla „What the Hell Have I” z 1993

Singel „What the Hell Have I” został opublikowany – jako trzeci, po wydanym 24 maja „Big Gun” AC/DC i 31 maja „Real World” Queensrÿche – 7 czerwca 1993 nakładem wytwórni Atco i Columbia[20], promując ścieżkę dźwiękową do filmu Bohater ostatniej akcji (1993) z Arnoldem Schwarzeneggerem w roli głównej[21][22]. Singel ukazał się na nośniku CD (nr kat. CSK 5233)[23] oraz na 12-calowym winylu (nr kat. 81026193), wydanym przez Sony[24]. Utwór Alice in Chains zamieszczono na soundtracku obok takich wykonawców, jak m.in. AC/DC, Aerosmith, Def Leppard i Megadeth[25][26]. 11 października kompozycja weszła w skład rozszerzonej edycji singla „Down in a Hole” (nr kat. 659751 2), opublikowanej w Wielkiej Brytanii[27].

W późniejszych latach „What the Hell Have I” trafił na trzy albumy kompilacyjne Alice in Chains – Nothing Safe: Best of the Box (1999)[28][29], Music Bank (1999)[30][31] oraz The Essential Alice in Chains (2006)[32], z czego na dwóch ostatnich zamieszczono jego zremiksowaną wersję[28][33]. Ponownego procesu miksowania dokonał Wright[12].

22 kwietnia 2017 utwór opublikowano w zremasterowanej wersji na specjalnym podwójnym 7”-calowym winylu „Get Born Again”/„What the Hell Have I”, wydanym z okazji Record Store Day, będącego częścią czarnego piątku[34]. Na stronie B zostały zamieszczone utwory „A Little Bitter” – również nagrany podczas wiosennej sesji i wykorzystany na ścieżce dźwiękowej[1] – „Get Born Again” i „Died”[b][36]. Materiał poddano ponownemu masteringowi, który wykonał Brian Gardner[37].

Odbiór edytuj

Krytyczny edytuj

 
Brzmienie elektrycznego sitaru porównywano do „Wherever I May Roam” (1992) zespołu Metallica

Jason Birchmeier z AllMusic wyrażał pochlebną recenzję, uważając, że utwór prezentuje równie dobry i wysoki poziom jak pozostałe kompozycje z wcześniejszego albumu Dirt (1992)[38]. Ned Raggett z tego samego serwisu pisał, że „«What the Hell Have I» nie jest zły, ale w gruncie rzeczy nie zaskakuje i nie ma niczego ciekawego do zaoferowania”. Z kolei brzmienie elektrycznego sitaru przyrównywał do tego z kompozycji „Wherever I May Roam” Metalliki[2]. Jon Hadusek z serwisu Consequence of Sound dostrzegał w głównym riffie nawiązania do muzyki wschodu. Według autora „sugestywny riff otwierający Cantrella tworzy dyskretny podkład, który wybucha jednym z najbardziej chwytliwych sierpowych Staleya, pozornie znikąd”[39]. Sam Law za pośrednictwem magazynu „Kerrang!” zwracał uwagę na bardziej psychodeliczną odmianę brzmienia utworu, nawiązującą do rozwiązań panujących na Dirt. Autor wyróżniał także główny riff Cantrella, powstały przy użyciu elektrycznego sitaru, określając go mianem „oszałamiającego”. Jako podsumowanie Law przyznał, że „What the Hell Have I” „pozostaje lśniącą atrakcją w ich mrocznym katalogu”[3]. Z kolei Maciej Wesołowski z „Tylko Rocka” zwracał uwagę na „orientalizujący motyw”, który – według niego – tworzy charakterystyczną atmosferę[25].

Komercyjny edytuj

3 lipca 1993 singel Alice in Chains zadebiutował na 31. lokacie listy Album Rock Tracks, opracowywanej przez magazyn branżowy „Billboard”[40]. Po dziewięciu tygodniach obecności w zestawieniu, 28 sierpnia uplasował się on na 19. miejscu[41], pozostając na nim przez tydzień[42]. Łącznie „What the Hell Have I” był notowany na liście Album Rock Tracks przez dwanaście tygodni[43].

Utwór na koncertach edytuj

Premiera koncertowa „What the Hell Have I” miała miejsce 4 października 1993 w trakcie koncertu w londyńskim Brixton Academy w ramach trasy promującej album studyjny Dirt (1992)[44]. Utwór był prezentowany na żywo podczas wspomnianego tournée na występach zespołu w Europie, Azji i Australii[45]. Od momentu reaktywacji Alice in Chains w 2005, „What the Hell Have I” został wykonany trzykrotnie. Dwa razy grupa zagrała go w ramach Finish What we Started Tour – 21 października 2006 w Millennium Center w Winston-Salem w stanie Karolina Północna oraz 31 października w Lupo’s Heartbreak Hotel w Providence w stanie Rhode Island[45]. Trzecie wykonanie miało miejsce 14 listopada 2009 w Manchester Academy w Manchesterze w ramach Black Gives Way to Blue Tour[45].

Lista utworów na singlu edytuj

singel CD (CSK 5233):

Nr Tytuł utworu AutorzyDługość
1.„What the Hell Have I”Jerry Cantrell3:58

winyl 12” (81026193):

Nr Tytuł utworu AutorzyDługość
1.„What the Hell Have I”Cantrell3:58

winyl 2×7” (889854051471)[c]:

Nr Tytuł utworu AutorzyDługość
1.„What the Hell Have I” (remiks)Cantrell3:58
2.„A Little Bitter” (remiks)Layne Staley • Cantrell • Mike Inez • Sean Kinney3:52
3.„Get Born Again”Staley • Cantrell5:26
4.„Died”Staley • Cantrell6:06
19:22

Personel edytuj

Opracowano na podstawie materiału źródłowego[23]:

Notowania edytuj

Lista (1993) Pozycja
Album Rock Tracks (Stany Zjednoczone)[43] 19

Interpretacje edytuj

  • Kim Thayil i Shaina Shepherd, przy udziale innych muzyków, wykonali cover „What the Hell Have I” podczas internetowej ceremonii uhonorowania Alice in Chains przez Museum of Pop Culture (MoPOP) nagrodą Founders Award 1 grudnia 2020[47].

Uwagi edytuj

  1. ↑ Mike Starr został usunięty z zespołu w styczniu 1993. Wśród wielu powodów zwolnienia wymieniano postawę muzyka, chęć uzyskania większej ilości praw do publikacji, nielegalny handel wejściówkami za kulisy, wywoływanie konfliktów oraz zażywanie narkotyków[9][10]. Jego miejsce zajął Mike Inez, współpracujący w owym czasie z Ozzym Osbourne’em[10][11].
  2. ↑ Utwory „Get Born Again” i „Died” zostały nagrane jesienią 1998. Była to ostatnia sesja Alice in Chains z Layne’em Staleyem[35].
  3. ↑ Singel wydany w limitowanym nakładzie 4 tys. egzemplarzy z okazji Record Store Day 22 kwietnia 2017[34][36].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g de Sola 2015 ↓, s. 197.
  2. ↑ a b c d e f Ned Raggett: What the Hell Have I. AllMusic. [dostęp 2010-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-11)]. (ang.).
  3. ↑ a b c Sam Law. The 20 Greatest Alice in Chains Songs – Ranked. „Kerrang!”. ISSN 0262-6624. [dostęp 2021-04-09]. [zarchiwizowane z adresu 2016-07-11]. (ang.). 
  4. ↑ a b Last Guitar Heroses. „Guitar School”, s. 133, wrzesień 1993. ISSN 1058-0220. 
  5. ↑ a b Koziczyński 2006 ↓, s. 69.
  6. ↑ Prato 2009 ↓, s. 345.
  7. ↑ Mike Smith. Just Some Rock Dudes from Seattle!. „Livewire”, s. 25, wrzesień 1993. ISSN 1059-4809. 
  8. ↑ a b c de Sola 2015 ↓, s. 198.
  9. ↑ de Sola 2015 ↓, s. 191–195.
  10. ↑ a b Yarm 2019 ↓, s. 374–375.
  11. ↑ Koziczyński 2006 ↓, s. 68–69; Prato 2009 ↓, s. 344–345; de Sola 2015 ↓, s. 191–192, 195–196.
  12. ↑ a b c Poligrafia dołączona do albumu Music Bank; wyd. Columbia, nr kat. CK 69584.
  13. ↑ Brown 2010 ↓.
  14. ↑ a b c Jeff Kitts. Primecuts. „Guitar School”, s. 40, maj 1994. ISSN 1058-0220. 
  15. ↑ a b c d Dale Turner. The Classic Riffs from Jerry Cantrell. „Guitar One”, s. 32, kwiecień 2001. ISSN 1525-3562. 
  16. ↑ de Sola 2015 ↓, s. 128–129.
  17. ↑ de Sola 2015 ↓, s. 180–181.
  18. ↑ Alice in Hell…. „Kerrang!”, s. 6, czerwiec 1993. ISSN 0262-6624. 
  19. ↑ Alice in Chains – Music Bank: The Videos. [dostęp 2021-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-07-03)]. (ang.).
  20. ↑ Deborah Russell. Sony in Overdrive for ‘Hero’ Tie-Ins. „Billboard”, s. 122, 22 maja 1993. ISSN 0006-2510. 
  21. ↑ Gillian G. Gaar. A Band Called Alice. „Goldmine”, s. 58, 5 sierpnia 1994. ISSN 1055-2685. 
  22. ↑ Yarm 2019 ↓, s. 394.
  23. ↑ a b Poligrafia dołączona do singla What the Hell Have I; wyd. Columbia, nr kat. CSK 5233.
  24. ↑ Alice in Chains – What the Hell Have I (1993, Vinyl). Discogs. [dostęp 2021-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-07)]. (ang.).
  25. ↑ a b Maciej Wesołowski. Moja złota dziesiątka. „Tylko Rock”, s. 42, marzec 1997. ISSN 1230-2317. 
  26. ↑ Michael Christopher: Grunge, Metal and Rock Blend on ‘Last Action Hero’ Soundtrack. [dostęp 2021-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-26)]. (ang.).
  27. ↑ Alice in Chains – Down in a Hole (1993, CD). Discogs. [dostęp 2021-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-19)]. (ang.).
  28. ↑ a b Babula 2006 ↓, s. 75.
  29. ↑ Alice in Chains – Nothing Safe: Best of the Box. [dostęp 2021-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-09-02)]. (ang.).
  30. ↑ Babula 2006 ↓, s. 74.
  31. ↑ Alice in Chains – Music Bank. [dostęp 2021-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-09-02)]. (ang.).
  32. ↑ Alice in Chains: ‘Essential’ Collection to Finally See Light of Day. Blabbermouth.net. [dostęp 2021-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-24)]. (ang.).
  33. ↑ Caren Gibson. Into the Flood Again. „Kerrang!”, 2006. ISSN 0262-6624. 
  34. ↑ a b Alice in Chains: Double 7” Single to be Made Available for Record Store Day. Blabbermouth.net. [dostęp 2017-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)]. (ang.).
  35. ↑ Koziczyński 2006 ↓, s. 70–71; de Sola 2015 ↓, s. 272–277; Yarm 2019 ↓, s. 497–498.
  36. ↑ a b Alice in Chains – What the Hell Have I/Get Born Again (7 Inch, Vinyl). [dostęp 2020-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-18)]. (ang.).
  37. ↑ a b Alice in Chains – What the Hell Have I / Get Born Again (2017, Vinyl). Discogs. [dostęp 2021-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-07)]. (ang.).
  38. ↑ Jason Birchmeier: Last Action Hero (Original Soundtrack). AllMusic. [dostęp 2009-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-02)]. (ang.).
  39. ↑ Jon Hadusek: Jerry Cantrell’s 10 Sickest Alice in Chains Riffs. Consequence of Sound. [dostęp 2021-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-09)]. (ang.).
  40. ↑ Mainstream Rock Airplay – July 3, 1993. Billboard. [dostęp 2021-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-04)]. (ang.).
  41. ↑ Mainstream Rock Airplay – August 28, 1993. Billboard. [dostęp 2021-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-04)]. (ang.).
  42. ↑ Mainstream Rock Airplay – September 4, 1993. Billboard. [dostęp 2021-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-04)]. (ang.).
  43. ↑ a b Alice in Chains – Chart History – Mainstream Rock Airplay. Billboard. [dostęp 2015-01-13]. (ang.).
  44. ↑ Alice in Chains Concert Setlist at Brixton Academy, London. setlist.fm. [dostęp 2021-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-09)]. (ang.).
  45. ↑ a b c What the Hell Have I by Alice in Chains. setlist.fm. [dostęp 2012-10-26]. (ang.).
  46. ↑ Last Action Hero (Music from the Original Motion Picture) (1993, CD). Discogs. [dostęp 2021-04-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-10)]. (ang.).
  47. ↑ Donate to MoPOP for an Exclusive Look at Unreleased Footage from Founders Award 2020 Honoring Alice in Chains. Museum of Pop Culture. [dostęp 2021-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-04)]. (ang.).

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=What_the_Hell_Have_I&oldid=68603986”