Wielokrążek (talia) – układ cięgien i krążków umożliwiający przełożenie siły, dzięki któremu można np. podnieść duży ciężar, działając mniejszą siłą[1]. Wielokrążek jest przykładem maszyny prostej.

Wielokrążek: krążek stały, krążek przesuwny, cięgno

Typy wielokrążków edytuj

Zastosowanie edytuj

Wielokrążek ma zastosowanie wszędzie tam, gdzie trzeba podnieść duże ciężary przy użyciu małych silników lub rąk ludzkich: warsztaty mechaniczne, hale produkcyjne, gdzie stosowany jest w zbloczach.

W żeglarstwie, znany bardziej jako talia, znajduje zastosowanie np. jako szot grota[2]. Układy wielokrążkowe są powszechnie stosowane w wiertnictwie, jako układ podnoszący przewód wiertniczy, oraz w górnictwie odkrywkowym w dźwigach linotorowych.

Znacznie rzadziej stosuje się odwrotne działanie wielokrążka, zamieniając mały skok tłoka na duży skok liny w dźwigach parowych i podnośnikach.

Przypisy edytuj

  1. wielokrążek, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-08-25].
  2. Wprowadzenie - Zintegrowana Platforma Edukacyjna [online], zpe.gov.pl [dostęp 2023-08-25].