Wikipedia

Wiktor Jerofiejew

pisarz rosyjski

Wiktor Władimirowicz Jerofiejew (ros. Виктор Владимирович Ерофеев; ur. 19 września 1947 w Moskwie, Rosyjska Federacyjna SRR) – rosyjski pisarz i publicysta postmodernistyczny. Prowadzi własny program w kanale „Kultura” oraz nadaje autorską audycję w moskiewskim Radiu „Wolność”. Jeden z inicjatorów wydania almanachu „Metropol” w 1979 r.

Wiktor Jerofiejew
ros. Виктор Владимирович Ерофеев
Ilustracja
Wiktor Jerofiejew – 2023
Imię i nazwisko

Wiktor Władimirowicz Jerofiejew

Data i miejsce urodzenia

19 września 1947
Moskwa

Narodowość

rosyjska

Język

rosyjski

Alma Mater

Uniwersytet Moskiewski

Dziedzina sztuki

proza, publicystyka

Ważne dzieła
  • Encyklopedia duszy rosyjskiej
  • Rosyjska piękność
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

W swych utworach posługuje się groteską i sarkazmem, miesza rzeczywistość z marzeniem sennym, a czytelnika poddaje ciężkim próbom wytrzymałości intelektualnej i obyczajowej; z bezwzględnością rozlicza się z rosyjską historią, mitologią i narodową megalomanią, a romantyczny motyw żywiołowej „rosyjskiej duszy” zmienia w gorzki obraz degeneracji i apatii[1].

Życiorys edytuj

Urodził się w rodzinie radzieckiego dyplomaty (a wcześniej tłumacza[2] Stalina), jako dziecko przez kilka lat mieszkał w Paryżu. W 1970 ukończył studia na Uniwersytecie Moskiewskim. W 1975 został doktorem nauk filologicznych.

Zna język polski[2], jego pierwszą żoną była Polka, Wiesława Skóra.

W 1979 był jednym z inicjatorów wydania Metropolu, drugoobiegowego wydawnictwa, w którym poza cenzurą ukazały się teksty radzieckich pisarzy różnych pokoleń (w tym Jerofiejewa). Publikacja spotkała się z ostrą reakcją władz – wyrzucono go ze Związku Literatów i objęto zakazem druku (oficjalnie debiutował dopiero w okresie pieriestrojki), a jego ojca odwołano z placówki dyplomatycznej.

W prozie rosyjskiej uchodzi za skandalistę i prowokatora. Jego utwory są mocno nasycone erotyzmem, z sarkazmem rozlicza w nich rosyjską historię i mity. Bohaterką jego pierwszej powieści, Rosyjska piękność (przetłumaczonej na kilkadziesiąt języków), jest moskiewska prostytutka. W autobiograficznym Dobrym Stalinie kreśli ironiczny obraz radzieckiej wierchuszki zafascynowanej generalissimusem.

Jest autorem libretta opery Alfreda Sznitkego Życie z idiotą (napisanego w oparciu o opowiadanie o tym samym tytule).

Wybrana twórczość edytuj

Powieści edytuj

  • 1990 – Rosyjska piękność (ros. Русская красавица)
  • 1996 – Sąd Ostateczny (ros. Страшный суд)
  • 1999 – Encyklopedia duszy rosyjskiej (ros. Энциклопедия русской души)
  • 2004 – Dobry Stalin (ros. Хороший Сталин)
  • 2012 – Akimudy (ros. Акимуды) – polskie tłumaczenie Michał B. Jagiełło
  • 2017 – Różowa mysz (ros. Розовая мышь) – polskie tłumaczenie Michał B. Jagiełło

Zbiory edytuj

  • 1980 – Życie z idiotą (ros. Жизнь с идиотом) – zbiór opowiadań
  • 1997 – Mężczyźni (ros. Мужчины) – zbiór opowiadań i szkiców
  • 2001 – Bóg X – zbiór opowiadań; polskie tłumaczenie Michał B. Jagiełło
  • 2006 – Rosyjska apokalipsa – zbiór esejów i szkiców
  • 2008 – Świat diabła (ros. Свет дьявола. География смысла жизни) – zbiór esejów; polskie tłumaczenie Michał B. Jagiełło
  • 2015 – Ciało (ros. тело) – Zbiór esejów; polskie tłumaczenie Michał B. Jagiełło[3]

Przypisy edytuj

  1. ↑ Wiktor Jerofiejew / Europejski Kongres Kultury [online], www.culturecongress.eu [dostęp 2017-11-27] (pol.).
  2. ↑ a b Wiktor Jerofiejew: Rosja w waszej optyce musi być Europą. Z jakiej racji?. 2022-04-12. [dostęp 2022-04-12].
  3. ↑ Polskie wydanie: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, Warszawa, 2017 (http://www.czytelnik.pl/?ID=ksiazka&ID2=496)

Bibliografia edytuj

Źródła w języku rosyjskim

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiktor_Jerofiejew&oldid=72343650”