Witold Zalewski
Witold Zalewski (ur. 4 stycznia 1921 w Siedlcach, zm. 4 lutego 2009 w Warszawie) – polski pisarz, publicysta, scenarzysta, reportażysta, uczestnik powstania warszawskiego.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
4 stycznia 1921 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
4 lutego 2009 |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Ważne dzieła | |
| |
| Odznaczenia | |
    
| |
| Nagrody | |
|
nagroda państwowa III stopnia (1950), nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia (1965), nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia (1981), nagroda Funduszu Literatury (1989), Nagroda Literacka im. Władysława Reymonta (2004) | |
.JPG)
Życiorys edytuj
Syn Władysława[1]. Podczas okupacji niemieckiej działał zarówno w podziemnym życiu literackim jak i w ruchu oporu: studiował historię na tajnych kompletach Uniwersytetu Ziem Zachodnich i należał do Armii Krajowej. Jako pisarz debiutował w 1943 roku na łamach pisma „Dźwigary”. Uczestniczył w walkach w Lubelskiem, następnie walczył w powstaniu warszawskim. Podczas zdobywania budynku PAST-y został ranny. Po kapitulacji powstania przebywał w niemieckim obozie jenieckim Zeithain, z którego wyszedł w 1945 roku.
Od 1946 roku pracował w redakcji tygodnika „Pokolenie”, zaś od 1948 był współredaktorem „Nowin Literackich”. W 1950 roku z okazji Święta 22 lipca otrzymał Nagrodę Państwową III stopnia za beletryzowany reportaż Traktory zdobędą wiosnę[2]. Powieść należy do odmiany powieści produkcyjnej. W latach 1952–1963 pracował dla „Przeglądu Kulturalnego”, a od 1963 do 1970 roku dla „Kultury”. W latach 1967–1989 był kierownikiem literackim Zespołu Filmowego „Tor”. Członek Związku Literatów Polskich[3]. 23 sierpnia 1980 roku dołączył do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami[4]. Był członkiem PZPR, z której wystąpił po 13 grudnia 1981 roku. W 2003 roku otrzymał Nagrodę Literacką im. Władysława Reymonta za całokształt twórczości.
Zmarł w Warszawie, pochowany 12 lutego 2009 roku na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[5] (kwatera D-4-28)[6].
Twórczość edytuj
- 1946 – Śmiertelni bohaterowie
- 1949 – Broń
- 1950 – Traktory zdobędą wiosnę
- 1951 – Urodzaj
- 1953 – Na wirażu
- 1957 – Ziemia bez nieba
- 1958 – W poszukiwaniu dnia dzisiejszego
- 1960 – Ranny w lesie
- 1960 – Widok Żółtej Rzeki. Chiny (seria: „Świat się zmienia”)
- 1963 – Półsezon w wielkim świecie (seria: „Świat się zmienia”)
- 1964 – Pruski mur
- 1965 – Noce i świt i inne utwory
- 1968 – Odmiany nadziei
- 1972 – Splot słoneczny
- 1975 – Czarne jagody
- 1976 – Dolina Królów
- 1979 – Ostatni postój
- 1981 – Niezwyciężeni
- 1985 – Pożegnanie twierdzy
- 1988 – Wysłannik
Ordery i odznaczenia edytuj
- Order Sztandaru Pracy II klasy
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 lipca 1955)[1]
- Krzyż Walecznych
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (12 stycznia 1955)[7]
Przypisy edytuj
- ↑ a b M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ Bohdan Urbankowski, Czerwona msza czyli uśmiech Stalina, t. 2, Warszawa 1998, s. 315.
- ↑ Literatura i literaci w czasach zniewolenia
- ↑ Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43 [b.n.s])
- ↑ Witold Zalewski – historia spełniona [online], Rzeczpospolita [dostęp 2023-09-30] (pol.).
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: ZALEWSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-18].
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 70, poz. 888 - Uchwała Rady Państwa z dnia 12 stycznia 1955 r. nr 0/105 - na wniosek Zarządu Głównego Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa”.
Bibliografia edytuj
- Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, T. 9, pod red. J. Czachowskiej, A. Szałagan. Warszawa: WSiP, 2004, s. 373–374. ISBN 83-02-09242-8.
Linki zewnętrzne edytuj
- Notka biograficzna na stronie wydawnictwa "Agawa". agawa-wydawnictwo.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-01)].