Wołoczyska
Wołoczyska (ukr. Волочиськ, Wołoczyśk) – miasto na Ukrainie, w obwodzie chmielnickim, w rejonie chmielnickim.
 Pałac w Wołoczyskach | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Rejon | |||||
| Powierzchnia |
14,61 km² | ||||
| Populacja (2018) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+380-3845 | ||||
| Kod pocztowy |
31200-31208 | ||||
Położenie na mapie obwodu chmielnickiego  | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
 49°32′N 26°10′E/49,533333 26,166667
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Stacja kolejowa Wołoczyska położony na linii Odessa – Lwów[2].
Położenie edytuj
Miasto leży na lewym brzegu Zbrucza, na Wyżynie Podolskiej. Najbliższymi dużymi miastami (min. 100 tys. mieszkańców) są:
| Łuck 180 km |
Równe 150 km |
Żytomierz 230 km |
| Tarnopol 50 km |
|
Chmielnicki 70 km |
| Iwano-Frankiwsk 170 km |
Czerniowce 175 km |
Kamieniec Podolski 115 km |
Historia edytuj
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1463. Wieś należała do Zbaraskich. Po śmierci Jerzego Zbaraskiego w 1631 wieś przeszła w ręce Wiśniowieckich, a w 1695 Potockich. W 1772 miejscowość zakupił Fryderyk Józef Moszyński. Założył tu bank, wzniósł szkołę i kościół oraz pałac w pobliskim Frydrykowie[3][4][5]. Jego staraniem także król Stanisław August Poniatowski nadał w 1775 przywilej jarmarku.
Po rozbiorach Polski Wołoczyska były miejscowością przygraniczną w zaborze rosyjskim, a po drugiej stronie Zbrucza znajdowała się osada Podwołoczyska w zaborze austriackim. W XIX w. przeszły w posiadanie Szembeków, a następnie Ledóchowskich. W 1871 poprowadzono linię kolejową łączącą Lwów i Kijów, z przejściem granicznym w Wołoczyskach[6].
W Wołoczyskach urodził się Malbim – rabin i pisarz religijny żyjący w XIX wieku[7]. Do września 1939 r. był to najdalej na zachód wysunięty punkt ZSRR. Po agresji ZSRR na Polskę w Wołoczyskach znajdował się sowiecki obóz przejściowy dla jeńców polskich, w którym więzieni byli m.in. Antoni Szymański, Zdzisław Peszkowski, Michał Żółtowski, Zygmunt Kusiak i Czesław Wojtyniak.
W 1989 liczyło 23 985 mieszkańców[2][8].
W 2013 liczyło 19 619 mieszkańców[9]. Do 2020 siedziba władz rejonu wołoczyskiego.
Pałac edytuj
W miejscowości znajdował się piętrowy pałac wybudowany przez Moszyńskiego we Frydrykowie (obecnie część Wołoczysk), kryty dachem dwuspadowym, z portykiem od frontu, który podtrzymywał balkon na piętrze z balustradą. Do wejścia prowadziły schody. Budynek główny połączony był parterowym łącznikiem skierowanym do niego prostokątnie z budynkiem identycznym jak główny, położonym równolegle[10].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2018 року. Державна служба статистики України. Київ, 2018. стор.73.
- ↑ a b c Волочиск // Большой энциклопедический словарь (в 2-х тт.). / редколл., гл. ред. А. М. Прохоров. том 1. М., „Советская энциклопедия”, 1991. стр.241.
- ↑ Frydryków, Frydrychów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 421.
- ↑ Frydrychówka, par. Wołoczyska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 420.
- ↑ Frydrychówka, 3.) wś nad Zbruczem, gm. Wołoczyska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 480. dawniej na pół. wsch. od miasta, obecnie część Wołoczysk.
- ↑ Schemat dróg żelaznych europejskiej części Rosji (1912). [dostęp 2023-01-24]. (ros.).
- ↑ Malbim, Meïr Löb ben Jehiel Michael, Jewish Encyclopedia, 1906 [dostęp 2021-01-19] (ang.).
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу.
- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України, 2013. [dostęp 2023-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)]. (ukr.).
- ↑ Antoni Urbański: ''Pro memoria: 4-ta serja rozgromionych dworów kresowych (IV cz. książki Memento kresowe). Warszawa: 1929, s. 77.
Linki zewnętrzne edytuj
- Wołoczyska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 882.
- Wołoczyska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 700.
- Wołoczyska i Frydryków na mapie z 1910 r.