Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1848 roku

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1848 roku – szesnaste wybory prezydenckie w historii Stanów Zjednoczonych. Na urząd prezydenta wybrano Zachary’ego Taylora, a wiceprezydentem został Millard Fillmore.

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1848 roku
Państwo

 Stany Zjednoczone

Rodzaj

wybory prezydenckie

Data przeprowadzenia

7 listopada 1848 (głosowanie powszechne)

Podstawa prawna

Konstytucja Stanów Zjednoczonych

Głosowanie
poprzednie:
1844
następne:
1852
Mapa wyborcza Stanów Zjednoczonych w 1848 roku. Liczba na mapie określa liczbę przedstawicieli stanu w Kolegium Elektorów

Kampania wyborcza edytuj

Wybory prezydenckie w 1848 roku odbywały się rok po zakończeniu wojny z Meksykiem[1]. Oprócz idei „Objawionego Przeznaczenia” promującego ekspansjonizm terytorialny, coraz bardziej ważką kwestią była sprawa niewolnictwa[2]. Ustępujący prezydent James Polk nie zamierzał ubiegać się o reelekcję[1]. Wobec tego Partia Demokratyczna wysunęła Lewisa Cassa jako kandydata na prezydenta, który gorąco popierał ideę „Boskiego Przeznaczenia”, mając jednocześnie stosunkowo umiarkowane poglądy[2]. Cass był autorem pojęcia „suwerenności ludu” i nie zajął jednoznacznego stanowiska ws. niewolnictwa[2]. Partia Wigów na początku czerwca 1848 zwołała konwencję w Filadelfii, gdzie nominowała Zachary’ego Taylora jako kandydata na prezydenta[3]. Nominację wiceprezydencką otrzymał Millard Fillmore[3]. Taylor był przedstawiany jako bohater wojny meksykańskiej, dlatego startował bez programu wyborczego[2]. Nie podzielał ostrych poglądów południa ws. niewolnictwa, choć sam posiadał niewolników, co przysporzyło mu poparcia wśród południowych wigów[1]. Kandydatura Taylora bardzo rozczarowała lidera wigów, Henry’ego Claya, który liczył, że sam uzyska poparcie[2]. Swojego kandydata zgłosiła także Partia Wolnej Ziemi, złożona z byłych demokratów („podpalacze stodół”), wigów („wigowie sumienia”) i wolnościowców (członków Partii Wolności)[2]. Na konwencji w Buffalo w sierpniu 1848, nominację uzyskał Martin Van Buren, a kandydatem na wiceprezydenta został Charles Francis Adams, syn Johna Quincy’ego Adamsa[2]. Osobnym kandydatem wolnościowców został Gerrit Smith[4]. W kampanii Van Buren zabiegał o ograniczenie niewolnictwa, darmowej ziemi dla osadników na zachodzie, wyższych taryf celnych i większego wspomagania infrastruktury[2]. Pojawienie się kandydatów Partii Wolnej Ziemi, spowodowało odebranie głosów demokratów w Ohio, Indianie i Nowym Jorku, co umożliwiło zwycięstwo wigom[5].

Kandydaci edytuj

Partia Demokratyczna
Partia Wolności
Partia Wigów
Partia Wolnej Ziemi

Wyniki głosowania edytuj

Głosowanie powszechne odbyło się 7 listopada 1848 roku i wzięło w nim udział ok. 2,9 mln osób[4]. Taylor uzyskał 47,3% poparcia, wobec 42,5% dla Cassa i 10,1% dla Van Burena[4]. Ponadto, niecałe 300 głosów oddano na niezależnych elektorów, głosujących na innych kandydatów[4]. Frekwencja wyniosła 72,7%[6]. W głosowaniu Kolegium Elektorów (zatwierdzonym 14 lutego 1849[7]) Taylor uzyskał 163 głosy, przy wymaganej większości 146 głosów[8]. Na Cassa zagłosowało 127 elektorów[8]. W głosowaniu na wiceprezydenta zwyciężył Miliard Fillmore, uzyskując 163 głosy, wobec 127 dla Williama Butlera[8].

Ponieważ 4 marca 1849 wypadała niedziela, Zachary Taylor został zaprzysiężony dzień później[9]. Z powodu tego jednodniowego wakatu na najwyższym stanowisku, powstała miejska legenda, mówiąca że przez jeden dzień prezydentem de iure był David Rice Atchisonprzewodniczący pro tempore Senatu[10].

Kandydat na prezydenta Partia Głosowanie powszechne Kolegium Elektorów
Głosy Procent
Zachary Taylor Partia Wigów 1 361 393 47,3% 163
Lewis Cass Partia Demokratyczna 1 223 460 42,5% 127
Martin Van Buren Partia Wolnej Ziemi 291 501 10,1% 0
Łącznie 290
Kandydat na wiceprezydenta Partia Kolegium Elektorów
Millard Fillmore Partia Wigów 163
William Butler Partia Demokratyczna 127
Łącznie 290

Przypisy edytuj

  1. a b c A. Bartnicki: Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki. s. 171.
  2. a b c d e f g h M. Jones: Historia USA. s. 219.
  3. a b L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 249.
  4. a b c d US President – National Vote. Our Campaign. [dostęp 2017-05-23]. (ang.).
  5. M. Jones: Historia USA. s. 220.
  6. Election of 1848. CountingTheVotes. [dostęp 2017-05-23]. (ang.).
  7. Presidential Election of 1848. Biblioteka Kongresu. [dostęp 2017-05-23]. (ang.).
  8. a b c Electoral College Box – 1848. NARA. [dostęp 2017-05-23]. (ang.).
  9. L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 245.
  10. Christopher Klein: The 24-Hour President. History in the headlines. [dostęp 2015-04-27]. (ang.).

Bibliografia edytuj