Wygonak (Ochodaeus chrysomeloides) – gatunek chrząszcza z rodziny wygonakowatych.

Wygonak
Ochodaeus chrysomeloides
Schrank, 1781
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Nadrodzina

żukokształtne

Rodzina

wygonakowate

Podrodzina

Ochodaeinae

Rodzaj

Ochodaeus

Gatunek

wygonak

Synonimy
  • Scarabaeus chrysomeloides Schrank, 1781
  • Scarabaeus chrysomelinus Gmelin, 1789
  • Ochodaeus scymnoides Mulsant, 1842
  • Melolontha chrysomelina Fabricius, 1792
  • Ochodaeus clypeatus Motschulsky, 1859

Taksonomia edytuj

Gatunek został opisany w 1781 roku przez Franza von Paulę Schranka jako Scarabaeus chrysomeloides[1].

Opis edytuj

Ciało długości 5-7 mm, jasno- lub ciemnobrunatne, pokryte krótkimi włoskami, krótkie, owalne. Głowa bardzo szeroka. Górna warga z głębokim wcięciem z przodu. Przedplecze szerokie, gęsto punktowane, o bokach obrzeżonych. Pokrywy na wierzchołku zaokrąglone, o rzędach słabo zaznaczonych punktami, a międzyrzędach punktowanych drobno i gęsto. Golenie przednich odnóży na wewnętrznym brzegu, u nasady ciernia wierzchołkowego z wyraźnym ząbkiem. Samiec posiada dłuższe żuwaczki i mniejszy guzek pośrodku przedniej krawędzi nadustka[2].

Ekologia edytuj

Prawdopodobnie gatunek ten odżywia się podziemnymi grzybami[3][2].

Rozprzestrzenienie edytuj

Zasięg gatunku określany jest jako pontyjsko-panneński. Występuje w południowo-wschodniej Europie, skąd wzdłuż dolin rzecznych, takich jak Dunaj i Wisła-Łaba sięga na północ Europy Środkowej[3]. Wykazany z Czech, Francji, Hiszpanii, Węgier, Włoch, Polski, Słowacji, Sardynii, Ukrainy, Bliskiego Wschodu i krajów byłej Jugosławii[1].

W Polsce rzadki gatunek związany z brzegami lasów i rzek, murawami kserotermicznymi i nieużytkami aluwialnymi[2]. Objęty częściową ochroną gatunkową[4][5].

Przypisy edytuj

  1. a b Ochodaeus chrysomeloides na Fauna Europaea. [dostęp 2014-02-01].
  2. a b c Zdzisława Stebnicka: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 28a Żukowate – Scarabaeidae grupa podrodzin: Scarabaeidae laparosticti. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1976, s. 49-50.
  3. a b Ochodaeus chrysomeloides w Coleoptera Poloniae. [dostęp 2014-01-31].
  4. Dz.U. 2014 poz. 1348 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. [dostęp 2014-10-08].
  5. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2016 r., poz. 2183). [dostęp 2017-01-16]..