Wyspy w Cieśninie Torresa
Wyspy w Cieśninie Torresa – grupa 274 małych wysp w Cieśninie Torresa, pomiędzy półwyspem Jork w Australii a Nową Gwineą. Wyspy zamieszkują rdzenni wyspiarze, Melanezyjczycy. Administracyjnie wyspy są częścią stanu Queensland, posiadają jednak status autonomii.
 Cieśnina Torresa widziana z kosmosu | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Stan | |
| Akwen | |
| Wyspy | |
| Liczba wysp |
274 |
| Powierzchnia |
~1000 km² |
| Populacja (2011) • liczba ludności |
|
Mapa
| |
Położenie na mapie Queenslandu  | |
Położenie na mapie Australii  | |
 9°53′S 142°35′E/-9,883333 142,583333
| |
Historia edytuj
Około 8 tysięcy lat temu Nowa Gwinea i Australia tworzyły jeden ląd, a Cieśnina Torresa i wyspy znajdujące się w niej powstały wraz z podniesieniem się poziomu oceanu po zakończeniu zlodowacenia. Najstarsze znane ślady osadnictwa w tym regionie pochodzą sprzed 2500 lat, choć ludzie przewędrowali tędy z Archipelagu Malajskiego do Australii prawdopodobnie aż 70 tysięcy lat temu[2][3]. Rdzenna ludność stanowi grupę etniczną odrębną od Aborygenów australijskich, z własną kulturą łączącą elementy australijskie, papuaskie i austronezyjskie i posługującą się językami kala lagaw ya i meriam[4].
W 1606 roku Luis Váez de Torres jako pierwszy Europejczyk przebył cieśninę i widział wyspy, a w 1770 roku James Cook zajął wyspy w imieniu Wielkiej Brytanii. Od 1860 roku na te tereny napływali poszukiwacze pereł z Azji i regionu Pacyfiku, a także Europy. W 1879 roku terytorium wysp Cieśniny Torresa stało się częścią kolonii, a w 1901 roku – częścią stanu Queensland[5].
Wyspiarze z Cieśniny Torresa dopiero w 1939 roku zostali uznani przez rząd australijski za odrębną grupę etniczną, a w 1947 roku uzyskali prawo do pracy na kontynencie. Od 1994 roku istnieje regionalny rząd Wysp w Cieśninie Torresa, posiadający autonomię w ramach stanu Queensland[6].
Geografia edytuj
Wyspy w Cieśninie Torresa powstały wskutek podniesienia poziomu mórz i zalania pomostu lądowego pomiędzy Australią a Nową Gwineą. Są one rozrzucone na obszarze około 48 tysięcy km². Dzielą się na cztery grupy: wschodnie wyspy są pochodzenia wulkanicznego, środkowa grupa to nisko położone, piaszczyste wyspy, zachodnia grupa to szczyty dawnego pomostu lądowego, zbudowane z granitów i skał wulkanicznych, zaś północną grupę tworzą nisko położone, bagniste wyspy porośnięte namorzynami[3].
Największą wyspą jest Wyspa Księcia Walii (203 km²)[7]. Ośrodek administracyjny znajduje się na Wyspie Thursday, gdzie rezyduje burmistrz i czterech kanclerzy sprawujących władzę nad częścią wysp i półwyspu Jork. 17 wysp w archipelagu zamieszkanych przez rdzennych wyspiarzy i Aborygenów australijskich posiada lokalne rządy[8].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ 2011 Census QuickStats: Torres Strait Islands. Australian Bureau of Statistics, 2013-03-28. [dostęp 2017-06-27]. (ang.).
- ↑ History of the Torres Strait up to full annexation in 1879. Torres Strait Regional Authority. [dostęp 2017-06-27]. (ang.).
- ↑ a b Our geography. Torres Strait Islands Regional Council. [dostęp 2017-06-27]. (ang.).
- ↑ Culture, protocols & heritage. Torres Strait Islands Regional Council. [dostęp 2017-06-27]. (ang.).
- ↑ History. Torres Strait Islands Regional Council. [dostęp 2017-06-27]. (ang.).
- ↑ Governance history. Torres Strait Islands Regional Council. [dostęp 2017-06-27]. (ang.).
- ↑ Prince of Wales Island. Torres Shire Council. [dostęp 2017-06-27]. (ang.).
- ↑ About the Shire. Torres Shire Council. [dostęp 2017-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-13)]. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- John Singe, The Torres Strait : people and history, UQ eSpace, 1979 [dostęp 2023-03-23] (ang.).