Zabłotów[2][3] (ukr. Заболотів) – osiedle typu miejskiego na Ukrainie, w obwodzie iwanofrankiwskim, w rejonie śniatyńskim, do 1945[4] miasto w Polsce, w województwie stanisławowskim, w powiecie śniatyńskim, siedziba gminy Zabłotów.

Zabłotów
Заболотів
Ilustracja
Kościół rzymskokatolicki w Zabłotowie
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Ukraina

Obwód

 iwanofrankiwski

Rejon

śniatyński

Populacja (2018)
• liczba ludności


4014[1]

Nr kierunkowy

+380 3476

Kod pocztowy

78315, 78316

Położenie na mapie obwodu iwanofrankiwskiego
Mapa konturowa obwodu iwanofrankiwskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Zabłotów”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, po lewej znajduje się punkt z opisem „Zabłotów”
Ziemia48°28′31″N 25°17′05″E/48,475278 25,284722

Częścią Zabłotowa jest dawniej samodzielna wieś i gmina Demycze.

Herb Zabłotowa edytuj

Na tarczy kroju francuskiego w polu błękitnym złoty wspięty lew. U podstawy srebrny półtrzeciakrzyż. Lew symbolizuje położenie miasta w Rusi Czerwonej (dawne województwo ruskie). Półtrzeciakrzyż to godło z herbu Pilawa Potockich – w XVII w. właścicieli miasta.

Historia edytuj

W 1605 r. Zabłotów stał się siedzibą parafii rzymskokatolickiej ufundowanej przez chorążego rawskiego Stanisława Wołuckiego z Boguszyc[5]. Do 1772 r. Zabłotów położony był w województwie ruskim w Rzeczypospolitej.

W 1772 r., w wyniku I rozbioru Polski, dostał się pod panowanie austriackie i znalazł się w powiecie kołomyjskim cyrkułu halickiego[6]. Od 1786 r. włączony do cyrkułu zaleszczyckiego[7]. Po reformie administracyjnej z 1854 r. Zabłotów był początkowo miastem powiatowym w cyrkule kołomyjskim[8], a od 1867 r. znalazł się w powiecie śniatyńskim. 14 maja 1862 r. miasteczko zostało zniszczone w wyniku wielkiego pożaru, który pochłonął 84 domostwa, rozprzestrzeniając się dzięki silnemu wiatrowi. Straty zostały oszacowane na 100 000 złotych reńskich[9].

W latach II Rzeczypospolitej Zabłotów był siedzibą gminy w powiecie śniatyńskim województwa stanisławowskiego i parafii w dekanacie kołomyjskim archidiecezji lwowskiej[10].

Po 17 września 1939 r. okupowany przez wojska sowieckie i następnie włączony do ZSRR (Ukraińska SRR). W latach 1941-1944 pod okupacją niemiecką w dystrykcie Galicja Generalnego Gubernatorstwa. Ponownie okupowany przez wojska sowieckie w 1944 r. i włączony do ZSRR.

W latach 1942 - 1943 wszyscy Żydzi zostali wymordowani przez Niemców, wspieranych przez Ukraińską Policję Pomocniczą. W latach 1943 - 1944 z rąk nacjonalistów ukraińskich z OUN - UPA zginęło 23 Polaków, w tym inż. Adam Ziarnko i nauczyciel Henryk Jakubów, który jako ppor. rezerwy był komendantem placówki Armii Krajowej[11].

Z Zabłotowa pochodzi Otton Nikodym, polski matematyk uznany za wkład w rozwój teorii miary, analizy funkcjonalnej, równań różniczkowych i opisowej teorii mnogości, jeden z założycieli Polskiego Towarzystwa Matematycznego w 1919. W 1889 w Zabłotowie urodził się Ernest Giżejewski.

Zabytki edytuj

  • zamek (niezachowany)[12]
  • kościół rzymskokatolicki pw. Trójcy Świętej - murowany, neogotycki, z wieżą, wzniesiony na miejscu dawnego, drewnianego w latach 1898 - 1902, konsekrowany w 1909 r. Parafia miała również murowaną kaplicę na cmentarzu w Zabłotowie oraz drewniane kaplice w wsiach Trójca i Rudniki. Po ekspatriacji Polaków kościół zamieniony na magazyn. Część wyposażenia wywieziono do parafii w Starym Kurowie i Starym Dzikowie, resztę spalili żołnierze radzieccy[13]. Po 1991 r. odzyskany przez katolików. Przy kościele działalność charytatywną prowadzą siostry felicjanki[14].

Przypisy edytuj

  1. Чисельність наявного населення України на 1 січня 2018 року. Київ: Державна служба статистики України. 2018, s. 37. (ukr.)
  2. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dnia 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 14: Województwo stanisławowskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1923, s. 12.
  3. Zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 28 lutego 1937 r. o ustaleniu urzędowych nazw miast (M.P. z 1937 r. nr 69, poz. 104).
  4. Ustawa z dnia 31 grudnia 1945 r. o ratyfikacji podpisanej w Moskwie dnia 16 sierpnia 1945 r. umowy między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej (Dz.U. z 1946 r. nr 2, poz. 5).
  5. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XIV, str. 190, Warszawa 1895
  6. Carte nouvelle des Royaumes de Galizie et Lodomerie avec le District de Bukowine, Augsburg po 1772
  7. Carte Generale de l'Atlas des Roiaumes Galicie et Lodomerie divisés en 19 Cercles avec la Buckowina, 1786
  8. Uibersichts Karte der neu organisirten Gerichts und Verwaltungs Bezirke der Kronländer Königreich Galizien und Lodomerien und des Herzogtums Bukowina, Wiedeń 1855
  9. „Czas” nr 118, Kraków 23. maja 1862, str. 3.
  10. Mapa Kościoła rzymsko-katolickiego w Polsce, Lwów 1927
  11. Henryk Komański, Szczepan Siekierka, Eugeniusz Różański, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w Województwie Stanisławowskim 1939-1946, Wrocław: ALTA 2, 2008, s. 648, ISBN 978-83-85865-13-1, OCLC 261139661.
  12. Władysław Łozińskim Prawem i lewem. Obyczaje na Czerwonej Rusi w pierwszej połowie XVII wieku, 1903, str. 98
  13. Antoine, Zabłotów - służba na Ukrainie : Co warto zobaczyć w kościele w Zabłotowie? [online], Zabłotów - służba na Ukrainie, 27 maja 2017 [dostęp 2023-04-08].
  14. Zabłotów [online], www.rkc.lviv.ua [dostęp 2023-04-08].

Bibliografia edytuj

  • Polska placówka na Kresach. „Nowości Illustrowane”. 42, s. 7-8, 18 października 1913.
  • Антоні Вєх, Сестри служебниці Непорочного Зачаття Пресвятої Діви Марії в містечку Заболотів (1927-1945) на фоні чернечих спільнот Покуття, Львів 2019, ISBN 978-966-97603-7-1.

Linki zewnętrzne edytuj