Zamach na autobus w Afuli

Zamach na autobus w Afulisamobójczy zamach terrorystyczny przeprowadzony w dniu 6 kwietnia 1994 roku przez członka palestyńskiej organizacji terrorystycznej Hamas w mieście Afula na północy Izraela. Zamachowiec wysadził się w samochodzie obok stojącego na przystanku autobusu komunikacji miejskiej. W zamachu zginęło 8 cywilów i terrorysta zamachowiec. Rannych zostało kolejnych 55 osób.

Zamach na autobus w Afuli
Ilustracja
Pomnik w miejscu zamachu
Państwo

 Izrael

Miejsce

Afula

Data

6 kwietnia 1994

Godzina

11:00

Liczba zabitych

9 osób

Liczba rannych

55 osób

Typ ataku

zamach samobójczy

Sprawca

Hamas

Położenie na mapie Izraela
Mapa konturowa Izraela, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Ziemia32°36′43,38″N 35°17′16,88″E/32,612050 35,288022

Okoliczności zamachu edytuj

Zawarte w 1993 roku Porozumienia z Oslo umożliwiło wygaszenie palestyńskiego powstania Intifady, jednak nie doprowadziło do zakończenia konfliktu izraelsko-arabskiego. Powstała Autonomia Palestyńska była tymczasową strukturą administracyjną, której zasadność powstania kwestionowała radykalna palestyńska organizacja terrorystyczna Hamas. Proces pokojowy z Palestyńczykami był także silnie krytykowana przez prawicowe środowiska żydowskie w Izraelu. W dniu 25 lutego 1994 roku żydowski osadnik Baruch Goldstein wtargnął do Grobowca Patriarchów w Hebronie, i otworzył ogień do modlących się muzułmanów. W tej masakrze w Makpela zginęło 29 osób, a 125 zostało rannych[1]. Goldstein był amerykańskim Żydem wychowanym na Brooklynie, zwolennikiem fundamentalistycznej żydowskiej partii politycznej Kach, zdelegalizowanej w Izraelu krótko po tej masakrze. Sama partia Kach została uznana przez Izrael za organizację terrorystyczną[2].

Po masakrze wybuchły palestyńskie zamieszki, w których zginęło 9 Arabów, a ponad 200 zostało rannych. Siły Obronne Izraela obawiając się eskalacji przemocy nałożyły godzinę policyjną na arabskie dzielnice Hebronu[3]. Równocześnie w obawie przed zemstą ewakuowano żydowską enklawę z miasta[4]. Premier Icchak Rabin spotkał się z palestyńskimi przywódcami, a wszystkie izraelskie partie polityczne potępiły zamach terrorystyczny w Makpel. Wszystkie te działania częściowo uspokoiły napięcia i Autonomia Palestyńska pogrążyła się w trwającą czterdzieści dni żałobę narodową. Całą sytuację postanowiła wykorzystać palestyńska organizacja Hamas, która od 1992 roku przygotowywała się do przeprowadzania samobójczych zamachów terrorystycznych. Plany ataków przygotowywał Jachja Ajjasz[5][6].

Przebieg zamachu edytuj

 
Takim samym samochodem Oplem Ascona przeprowadzono w 1994 roku zamach terrorystyczny w Afuli

Palestyński zamachowiec-samobójca rankiem 6 kwietnia 1994 roku przyjechał do miasta Afula. Jechał on pochodzącym z 1987 roku samochodem osobowym Opel Ascona, wewnątrz którego ukryto siedem butli gazowych, pięć granatów ręcznych oraz bombę domowej roboty z pakunkiem zawierającym 1100 gwoździ stolarskich. Wieczorem tego dnia w Izraelu rozpoczynało się święto Dnia Pamięci Holocaustu, i właśnie wielu uczniów wracało do domów po zakończeniu okolicznościowych uroczystości w szkołach. Zamachowiec przejechał przez kilka ulic, dojeżdżając do centrum miasta. Około godziny 11.00 zatrzymał się obok podmiejskiego autobusu linii Egged numer 348, który właśnie stał na pełnym ludzi przystanku autobusowym. W tym momencie zamachowiec zdetonował ładunek wybuchowy w swoim samochodzie. W zamachu zginęło 8 cywilów i terrorysta zamachowiec. Rannych zostało kolejnych 55 osób. Większość rannych była uczniami[7].

Lista zabitych:

  • Aszer Attia, 48. lat, z Afuli (kierowca autobusu)
  • Ilana Schreiber, 45. lat, nauczyciel z kibucu Nir Dawid
  • Ajala Vahaba, 40. lat, nauczyciel z Afuli
  • Ahuva Cohen Onalla, 37. lat, z Afuli (zmarła od ran 25 kwietnia 1994 r.)
  • Vered Mordechaj, 13. lat, z Afuli
  • Meirav Ben Mosze, 16. lat, z Afuli
  • Maja Elharar, 17. lat, z Afuli
  • Fadija Shalabi, 25. lat, z Iksal[8]

Zamachowcem był 19-letni Ra'id Zaqarna z miasta Kabatija w Autonomii Palestyńskiej. Był on członkiem zbrojnego ramienia Hamasu, Brygad Izz ad-Din al-Qassam[9].

Konsekwencja zamachu edytuj

Upamiętnienie zamachu
 
Pomnik ku czci ofiar terroryzmu w Afuli
 
Pomnik ku czci kierowcy Aszera Attia, który zginął w zamachu
 
Pomnik ku czci Maja Elharar, który jako ochotnik służył w ochronie w Afuli
 
Pomnik ku czci uczennicy Vered Mordechaj
 
Pomnik ku czci uczniów, którzy zginęli w zamachu w Afuli

Zamach w Afuli wywołał wielki szok, tym większy, że przeważająca liczba poszkodowanych była dziećmi w wieku szkolnym. W odpowiedzi izraelski siły bezpieczeństwa aresztowały 383 działaczy Hamasu w Samarii, Judei i Strefie Gazy. Palestyński przywódca Jasir Arafat odmówił potępienia zamachu, czym wzbudził gniew rządu izraelskiego. Stany Zjednoczone zażądały od Arafata publicznego potępienia zamachu w Afuli, tak jak wcześniej premier Icchak Rabin bezkompromisowo potępił masakrę w Makpela (oświadczył on, że Baruch Goldstein jest obcy dla Izraela i judaizmu)[7].

Upamiętnienie edytuj

Miejsce zamachu zostało upamiętnione niewielkim pomnikiem, na którym umieszczono nazwiska siedmiu żydowskich ofiar (pominięto arabską ofiarę - kobietę z miasta Iksal). Dodatkowo w mieście znajduje się kilka pojedynczych pomników, które upamiętniają poszczególne ofiary zamachu[10].

Przypisy edytuj

  1. Nabeel Abraham: What About The Victims?. [w:] Lies of Our Times [on-line]. 1994. [dostęp 2013-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
  2. Cabinet Communique - March 13, 1994. [w:] Israel Ministry of Foreign Affairs [on-line]. 1994-03-13. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  3. Avi Issacharoff, Chaim Levinson: Settlers remember gunman Goldstein; Hebron riots continue. [w:] Haaretz [on-line]. 2010-02-28. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  4. Akiva Eldar: Ewakuacja żydowskiej dzielnicy w Hebronie. [w:] Haaretz [on-line]. 2008-11-02. [dostęp 2013-11-14]. (hebr.).
  5. Joe Stork: Understanding Terrorism: Challenges, Perspectives, and Issues. 2009, s. 358. ISBN 978-1-4129-7059-4. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  6. Martin Gus: Erased in a Moment: Suicide Bombing Attacks Against Israeli Civilians. Human Rights Watch, 2002, s. 66. ISBN 978-1-56432-280-7. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  7. a b Clyde Haberman: Arab car bomber kills 8 in Israel; 44 are wounded. [w:] The New Tork Times [on-line]. 1994-04-07. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  8. Fatal Terrorist Attacks in Israel Since the Declaration of Principles. [w:] Israel Ministry of Foreign Affairs [on-line]. [dostęp 2013-11-15]. (ang.).
  9. Samuel Katz: The Hunt for the Engineer. Lyons Press, 2002, s. 103-104. ISBN 1-58574-749-1.
  10. Na podstawie zdjęć - umieszczone w artykule