Zamek w Czarnokozińcach
Zamek w Czarnokozińcach – zbudowany został nad rzeką Zbrucz.
 Pozostałości zamku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku |
zamek |
| Zniszczono |
1516, 1674 |
Położenie na mapie obwodu chmielnickiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
 48°39′33″N 26°16′55″E/48,659167 26,281944
| |
Historia edytuj
Zamek powstał prawdopodobnie za czasów, gdy ziemie te należały do litewskich kniaziów Koriatowiczów. Później przeszły na własność biskupów kamienieckich. Podczas licznych najazdów tatarskich i wołoskich zamek kilkakrotnie był niszczony i tyle samo razy odbudowywany. W latach 1502–1513 miały miejsce najazdy tatarskie. Podczas najazdu w 1516 r. zamek został zniszczony. W 1538 r. miał miejsce kolejny najazd, wołoskiego kniazia Piotra, podczas którego gród nie został zdobyty[1]. Biskup Paweł Piasecki wybudował na szczycie wysokiego wzgórza zamek[2]. W 1672 r., gdy Podole przeszło pod panowanie tureckie, warownię jeszcze przez dwa lata zajmowali Polacy. W 1674 r. Turcy zdobyli[3] i spustoszyli zamek, a załogę wybili[4]. Gdy w 1699 r. ziemie powróciły do Rzeczypospolitej, biskupi kamienieccy odzyskali swoją własność i ją odnowili.
Architektura edytuj
Budowla należała do typowych nadgranicznych fortyfikacji Rzeczypospolitej[2]. Pomimo tego, że zamek nie był własnością królewską a prywatną miał za zadanie bronić ziem i ludności przed napadami. Warownia była wielką budowlą, ustępującą wielkością tylko zamkom w Kamieńcu i w Żwańcu[1], zbudowana na planie czworoboku z dwoma dziedzińcami oraz z czterema[5] okrągłymi basztami, wzmacniającymi obronność twierdzy[2]. Dłuższe boki zamku miały po 80 m natomiast krótsze 50 i 65 m. Na środku dziedzińca stał dwukondygnacyjny budynek mieszkalny sięgający swoimi bokami do obwodowych murów obronnych. Z zamku pozostała część baszty strażniczej i fundamenty budynku mieszkalnego[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Czarnokozińce. www.ruinyizamki.pl. [dostęp 2013-08-08].
- ↑ a b c Aleksander Strojny, Krzysztof Bzowski, Artur Grossman: Ukraina zachodnia: tam szum Prutu, Czeremoszu... Kraków: Wyd. Bezdroża, 2005, s. 305. ISBN 83-921981-6-6.
- ↑ Antoni Urbański: ''Pro memoria: 4-ta serja rozgromionych dworów kresowych, (IV cz. książki Memento kresowe). Gdańsk: Oficyna Wydawnicza "Graf": 1991, s. 9.
- ↑ Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 9: Województwo podolskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1996, s. 53-56, ISBN 83-04-04268-1, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
- ↑ Antoni Urbański Z czarnego szlaku i tamtych rubieży : zabytki polskie przepadłe na Podolu, Wołyniu, Ukrainie, Gdańsk: Oficyna Wydawnicza "Graf", 1991, s. 15
Bibliografia edytuj
- Ukraina zachodnia: tam szum Prutu, Czeremoszu..., zespół red. A. Strojny, K. Bzowski, A. Grossman, Kraków, Wyd. Bezdroża, 2005, s. 305, ISBN 83-921981-6-6.
Linki zewnętrzne edytuj
- Czarnokozińce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 758.
- Zamek w Czarnokozińcach
- Opis i zdjęcia po ukraińsku