Zapora Nurecka
Zapora Nurecka (tadżycki: Нерӯгоҳи обии Норак, Nerūgohi obii Norak) – druga co do wysokości zapora wodna na świecie, mierząca 304 m, zlokalizowana w głębokim wąwozie na rzece Wachsz w Tadżykistanie. Usytuowana jest ok. 75 km na wschód od stolicy Tadżykistanu, Duszanbe. W odległości ok. 3 km od zapory znajduje się miasto Nurek (Norak). Przy zaporze znajduje się elektrownia wodna o mocy ok. 3000 MW. Wody zbiornika są wykorzystywane do nawadniania ok. 650 tys. ha pól.
 Zapora Nurecka | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rzeka | |
| Typ zapory | |
| Funkcja |
retencyjna, energetyczna |
Położenie na mapie Tadżykistanu  | |
 38°22′17″N 69°20′57″E/38,371389 69,349167
| |
Także na rzece Wachsz, od roku 1976 budowana jest zapora Rogun, planowana na 335 metrów wysokości.
Konstrukcja zapory edytuj
Zapora nurecka została wybudowana przez ZSRR w latach 1961–1980. Jest to nietypowa budowla ziemna z centralnym rdzeniem uformowanym z cementu. Suchy cement, pod wpływem działającego na niego ciśnienia i wilgoci, uzyskał odpowiednią wytrzymałość wiążąc wodę zawartą w gruncie (technologia podobna jak przy wykonywaniu bezpośrednio w gruncie ubijanych pali fundamentowych). Na tak uformowanym rdzeniu została usypana grobla ze skał, kamieni i ziemi o wysokości 304 m i długości 704 m. Objętość materiału skalnego, wykorzystanego do budowy zapory, wynosi ok. 54 mln m3.
Elektroenergetyka edytuj
Nurecka Elektrownia Wodna stanowi ważny element tadżyckiej infrastruktury elektroenergetycznej. W jej skład wchodzi 9 turbin, każda o mocy 335 MW. Pierwsza została oddana do użytku w 1972 roku, natomiast ostatnia w 1979 roku.