Wikipedia

Zodiak

pas na sferze niebieskiej w płaszczyźnie ekliptyki podzielony na 12 części

Zodiak (łac. zōdiacus z gr. ζῳδιακός κύκλος „krąg zwierzątek”, κύκλος „krąg” i ζῴδιον zdr. od ζῷον „zwierzę”) – pas na sferze niebieskiej w płaszczyźnie ekliptyki o szerokości ok. 16°. W jego obszarze znajduje się widoczne z Ziemi Słońce zataczające w ciągu roku pełny obieg. W astrologii kąt pełny (360°) podzielono na 12 równych części[1], stąd wyróżnia się 12 astrologicznych znaków zodiaku odpowiadającym 12 gwiazdozbiorom zodiakalnym (w przeciwieństwie do współczesnej astronomii uwzględniającej 13 gwiazdozbiorów przecinających ekliptykę). Współcześnie ze względu na zjawisko precesji pierwotny podział zodiakalny znacząco odbiega od rzeczywistych obserwacji (czas wchodzenia Słońca w dany gwiazdozbiór), a nawet zdarza się, że jest całkowicie rozłączny.

Astrologiczne koło zodiakalne
Gwiazdozbiory zodiakalne uwzględniane w astrologii. Od góry: Baran, Byk, Bliźnięta, Rak, Lew, Panna, Waga, Skorpion, Strzelec, Koziorożec, Wodnik, Ryby

Punkty przecięcia równika niebieskiego z ekliptyką nazywa się punktami równonocy: wiosennej i jesiennej. Chwilę przejścia Słońca przez punkt równonocy wiosennej przyjmuje się za kalendarzowy początek astronomicznej wiosny – Słońce wchodzi w astrologiczny znak Barana (nie mylić z gwiazdozbiorem Barana). Analogicznie początkiem jesieni jest równonoc jesienna, kiedy Słońce wchodzi w astrologiczny znak Wagi.

Zodiak tropikalny (astrologiczne znaki zodiaku) edytuj

Ekliptykę w starożytności podzielono na 12 równych części po 30°.

W czasach, gdy podzielono ekliptykę na znaki Zodiaku, punkt Barana, który rozpoczyna znak Barana, znajdował się w obrębie współczesnego gwiazdozbioru Barana. Położenie znaków zodiaku pokrywało się wówczas w przybliżeniu z położeniem gwiazdozbiorów. Na skutek precesji osi ziemskiej punkt Barana od tego czasu przesunął się o około 30°, czyli na początek gwiazdozbioru Ryb. Również w wyniku ostatecznego ustalenia granic gwiazdozbiorów w 1930, doszedł 13 gwiazdozbiór przecinający ekliptykę: Wężownik.

Słońce przesuwa się o niecały 1° dziennie wzdłuż linii ekliptyki. W związku z różnicą roku zwrotnikowego i kalendarzowego Słońce wchodzi w dany stopień i znak zodiaku o innej porze dnia, a czasem w innym dniu miesiąca niż w roku ubiegłym. Pozycję Słońca w określonym czasie, względem określonego miejsca na Ziemi można sprawdzić w efemerydach.

W astrologii znakom zodiaku przypisano arbitralnie różne znaczenia wykorzystywane przy stawianiu horoskopów.

Motyw astrologicznego zodiaku był tematem przewodnim wielu filmów, m.in. serialu kryminalnego Horoskop śmierci. Łacińskie nazwy znaków zodiaku noszą kolonie z serialu Battlestar Galactica.

Długość
ekliptyczna 		Nazwa
znaku 		Symbol Chwila wstępowania Słońca w znak
dane dla roku 2005 (Katowice) 		Uwagi
300° Wodnik   20 stycznia, godz. 00:22 (UTC+1)[2]
330° Ryby   18 lutego, godz. 14:30 (UTC+1)[3]
0° Baran   20 marca, godz. 13:33 (UTC+1)[4] Słońce wchodzi w znak w chwili
równonocy wiosennej
30° Byk   20 kwietnia, godz. 01:38 (UTC+2)[5]
60° Bliźnięta   21 maja, godz. 00:49 (UTC+2)[6]
90° Rak   21 czerwca, godz. 08:46 (UTC+2)[7] Słońce wchodzi w znak w chwili
przesilenia letniego
120° Lew   22 lipca, godz. 19:50 (UTC+2)[8]
150° Panna   23 sierpnia, godz. 01:46 (UTC+2)[9]
180° Waga   23 września, godz. 00:23 (UTC+2)[10] Słońce wchodzi w znak w chwili
równonocy jesiennej
210° Skorpion   23 października, godz. 09:42 (UTC+2)[11]
240° Strzelec   22 listopada, godz. 06:15 (UTC+1)[12]
270° Koziorożec   21 grudnia, godz. 19:35 (UTC+1)[13] Słońce wchodzi w znak w chwili
przesilenia zimowego

Gwiazdozbiory na ekliptyce edytuj

Data „wchodzenia” Słońca w obszar danego gwiazdozbioru zmienia się w czasie. Jest to spowodowane ruchem precesyjnym Ziemi[14].

Przykładowo, okresy pobytu Słońca na tle kolejnych, nieregularnych odcinków ekliptyki w roku 2011 wyglądały następująco:

Nazwa
gwiazdozbioru 		Nazwa
łacińska 		Symbol Słońce w gwiazdozbiorze –
dane dla roku 2011[15][16] 		Uwagi
Wodnik Aquarius   16 lutego – 11 marca
Ryby Pisces   11 marca – 18 kwietnia
Baran Aries   18 kwietnia – 13 maja
Byk Taurus   13 maja – 21 czerwca
Bliźnięta Gemini   21 czerwca – 20 lipca
Rak Cancer   20 lipca – 10 sierpnia
Lew Leo   10 sierpnia – 16 września
Panna Virgo   16 września – 30 października Słońce w tym gwiazdozbiorze przebywa
najdłużej (około 44 dni).
Waga Libra   30 października – 23 listopada
Skorpion Scorpio   23 listopada – 29 listopada Słońce w tym gwiazdozbiorze przebywa
najkrócej (około 6 dni).
Wężownik Ophiuchus   29 listopada – 17 grudnia
Strzelec Sagittarius   17 grudnia – 20 stycznia
Koziorożec Capricornus   20 stycznia – 16 lutego

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Alicja Dudek: Znaczenie Zodiak (Co to jest, pojęcie i definicja). Znaczenia. Szkoła Wiedzy. [dostęp 2012-05-16].
  2. ↑ Niebo w styczniu 2005 roku. [w:] Kalendarz astronomiczny [on-line]. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział Śląski w Chorzowie. Kopia strony w bazie Internet Archive.
  3. ↑ Niebo w lutym 2005 roku. [w:] Kalendarz astronomiczny [on-line]. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział Śląski w Chorzowie. Kopia strony w bazie Internet Archive.
  4. ↑ Niebo w marcu 2005 roku. [w:] Kalendarz astronomiczny [on-line]. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział Śląski w Chorzowie. Kopia strony w bazie Internet Archive.
  5. ↑ Niebo w kwietniu 2005 roku. [w:] Kalendarz astronomiczny [on-line]. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział Śląski w Chorzowie. Kopia strony w bazie Internet Archive.
  6. ↑ Niebo w maju 2005 roku. [w:] Kalendarz astronomiczny [on-line]. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział Śląski w Chorzowie. Kopia strony w bazie Internet Archive.
  7. ↑ Niebo w czerwcu 2005 roku. [w:] Kalendarz astronomiczny [on-line]. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział Śląski w Chorzowie. Kopia strony w bazie Internet Archive.
  8. ↑ Niebo w lipcu 2005 roku. [w:] Kalendarz astronomiczny [on-line]. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział Śląski w Chorzowie. Kopia strony w bazie Internet Archive.
  9. ↑ Niebo w sierpniu 2005 roku. [w:] Kalendarz astronomiczny [on-line]. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział Śląski w Chorzowie. Kopia strony w bazie Internet Archive.
  10. ↑ Niebo we wrześniu 2005 roku. [w:] Kalendarz astronomiczny [on-line]. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział Śląski w Chorzowie. Kopia strony w bazie Internet Archive.
  11. ↑ Niebo w październiku 2005 roku. [w:] Kalendarz astronomiczny [on-line]. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział Śląski w Chorzowie. Kopia strony w bazie Internet Archive.
  12. ↑ Niebo w listopadzie 2005 roku. [w:] Kalendarz astronomiczny [on-line]. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział Śląski w Chorzowie. Kopia strony w bazie Internet Archive.
  13. ↑ Niebo w grudniu 2005 roku. [w:] Kalendarz astronomiczny [on-line]. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział Śląski w Chorzowie. Kopia strony w bazie Internet Archive.
  14. ↑ Tomasz Rożek. Horoskopy kłamią (Cała prawda o znakach zodiaku). „Angora”. 39 (1058), s. 52, 26 września 2010. ISSN 0867-8162. (pol.). 
  15. ↑ Marta Kwasnicka: Twój horoskop 2011 jest nieważny. Polskie Radio, 2011-01-19. [dostęp 2012-05-16].
  16. ↑ Stephanie Pappas: Wobbly Earth Means Your Horoscope Is Wrong. LiveScience, 2011-01-13. [dostęp 2012-05-16]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

  • Znaki zodiaku 2000 – 2025 (uwaga: dane dla strefy czasowej UTC+1). dr Kazimierz Borkowski, Uniwersytet Mikołaja Kopernika Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zodiak&oldid=70718117”