Bazylika archikatedralna św. Stanisława Biskupa i św. Władysława w Wilnie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Nagrobki: drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Katedra klasycystyczna: drobne merytoryczne
Linia 98:
=== Katedra klasycystyczna ===
 
Po zawaleniu się wieży nad Kaplicą Częstochowską w 1769 roku (zginęło wtedy sześciu księży)<ref>''Wilno. Przewodnik krajoznawczy Juljusza Kłosa Prof. Uniwersytetu St. Batorego. Wydanie trzecie poprawione'', Wydawnictwo Wileńskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, Wilno 1937, s. 112.</ref>) co spowodowało częściowe zawalenie sklepień, katedrę zamknięto, a nabożeństwa tymczasowo przeniesiono do kościoła św. Jana. Odbudowę podjęto w 1777 roku z inicjatywy biskupa Massalskiego, który wysłał projekt architekta [[Wawrzyniec Gucewicz|Wawrzyńca Gucewicza]] do akceptacji króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Po akceptacji króla rozpoczęto budowę nowej katedry w stylu klasycystycznym, która to budowa trwała z przerwami do 1801 roku. Po śmierci Gucewicza ostatnie prace prowadził Michał Szulc. Nowa katedra zachowała trójnawowy układ wywodzący się jeszcze z gotyckiej katedry. Wschodnia [[fasada]] ozdobiona została sześciokolumnowym [[portyk]]iem, a u szczytu fasady wznoszą się wspaniałe figury [[Święty Kazimierz|św. Kazimierza]] i św. Stanisława. W kolumnadzie fasady południowej ustawiono posągi królów polskich i wielkich książąt litewskich, które wykonał [[Kazimierz Jelski]]. W głównym ołtarzu znajduje się obraz [[Franciszek Smuglewicz|Franciszka Smuglewicza]] ''Zamordowanie [[Stanisław ze Szczepanowa|św. Stanisława]] przez [[Bolesław II Szczodry|Bolesława Śmiałego]]''. Przy końcu naw bocznych umieszczono posągi Miłość Bliźniego i Miłość Boga, których autorem [[Tommaso Righi]]. Righi jest także autorem posągów w zewnętrznych niszach katedry oraz rzeźb na tympanonie i fryzu nad wejściem. Na filarach od strony głównej nawy znajdują się obrazy pędzla Franciszka Smuglewicza przedstawiające dwunastu apostołów. Na ścianach bocznych znajduje się 16 obrazów Constantina Villaniego. Świątynię otacza 11 kaplic, z czego dwie zachowały się z poprzedniej katedry: wyżej wspomniana kaplica św. Kazimierza oraz kaplica Wołłowiczowska (zwana też Królewską lub Niepokalanego Poczęcia).
 
W 1838 roku ułożono nową kamienna posadzkę. W 1858 roku odnowiono Kaplicę św. Kazimierza. W 1931 r. przy okazji remontu odkryto w podziemiach katedry zapomniane grobowce królewskie (m.in. [[Aleksander Jagiellończyk|Aleksandra Jagiellończyka]] oraz [[Elżbieta Habsburżanka|Elżbiety Habsburżanki]] i Barbary Radziwiłłówny – żon Zygmunta Augusta). Pochowany tu był też m.in. [[Olbracht Gasztołd]] (ojciec [[Stanisław Gasztołd|Stanisława]], pierwszego męża Barbary Radziwiłłówny, najbogatszy człowiek na Litwie w swojej epoce), złożono tu też serce [[Władysław IV Waza|Władysława IV Wazy]].