Kowno: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Historia: drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Historia: drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 42:
Pierwsze wzmianki o zamku w Kownie pochodzą z [[1361]] roku, jednak miasto w jego pobliżu powstało w niezasiedlonym wcześniej miejscu dopiero na początku XV wieku<ref>Aleksandras Vaskelis, Dainius Balciunas "Lokacja średniowiecznego miasta w Kownie" [w:] "Procesy lokacyjne w Europie Środkowo-Wschodniej", Wrocław 2006, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, s.49-53</ref>. [[Zamek w Kownie]] bronił [[Litwini|Litwinów]] przed najazdami [[zakon krzyżacki|Krzyżaków]], którzy jednak zdobywali go wielokrotnie, m.in. w [[1362]] roku. W [[1384]] roku Krzyżacy wznieśli, zachowany do dziś, nowy murowany zamek mający stanowić bazę wypadową do dalszych najazdów, szczególnie na [[Wilno]] i [[Troki]]. Ostatecznie przynależność państwowa Kowna uregulowana została po [[Bitwa pod Grunwaldem|bitwie grunwaldzkiej]] ([[1410]]) i [[pokój toruński 1411|pokoju toruńskim]] ([[1411]]).
[[Plik:Kowno DomPerkuna.jpg|thumb|left|Gotycki tzw. „Dom Perkuna”]]
Początkiem miasta był rok [[1408]], w którym książę [[Witold Kiejstutowicz]] lokował w pobliżu zamku osadę, której nadał prawa miejskie ([[prawo magdeburskie|magdeburskie]]), dzięki czemu powstał samorząd administracyjny, gospodarczy i sądowy. Badania archeologiczne wskazują, że miasto powstało w miejscu wcześniej niezasiedlonym. Prawa miejskie potwierdził król Kazimierz Jagiellończyk w 1440 i 1463 nadając miastu nowe grunty nad Niemnem. Dopiero pod koniec XV wieku w mieście pojawiły się pierwsze murowane zabudowania i szacuje się, że miasto liczyło ok. 500-600 mieszkańców. W tym okresie nastąpił szybki rozwój miasta, ponieważ szacuje się, że około 1570 roku Kowno mogło liczyć już ok. 5 tys. mieszkańców<ref>Aleksandras Vaskelis, Dainius Balciunas "Lokacja średniowiecznego miasta w Kownie" [w:] "Procesy lokacyjne w Europie Środkowo-Wschodniej", Wrocław 2006, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, s.49-53</ref>. W [[1581]] Kowno otrzymało [[prawo składu]]. Od tego czasu miasto rozwijało się pomyślnie, mimo wybuchających raz po raz pożarów (1537, 1731), epidemii cholery i dżumy, a także powodzi. W latach 1655-1661 miasto okupowały wojska moskiewskie, co spowodowało jego upadek. W latach 1701-1707 było okupowane przez wojska szwedzkie. Ponowny rozwój miasta przypadł na drugą połowę [[XVIII wiek]]u. Projektowanego na [[Sejm grodzieński (1793)|sejmie grodzieńskim]] województwa kowieńskiego nie utworzono z powodu [[III rozbiór Polski|III rozbioru Polski]]. W jego wyniku miasto przypadło [[Rosja|Rosji]] i włączono je w obręb guberni wileńskiej. KownoW poniosłoczasie znaczne[[Inwazja stratyna odRosję wojsk(1812)|inwazji Napoleonana BonapartegoRosję]] w czerwcudniu 24 czerwca 1812 roku, któregodo Kowna ze swoją armią dotarł [[Napoleon Bonaparte]] i zajął kwaterę w klasztorze św. Krzyża (karmelitów). armiaNastępnie przeprawiłaudał się podpo miastempołudniu orazobejrzeć ponowniespalony podczasmost odwrotuna wojskWilli i obserwował przeprawę wpław na drugi brzeg [[Napoleonszwadron]]u Bonaparteszwoleżerów gwardii [[Jan Kozietulski|NapoleonaJana Kozietulskiego]], któreu wracałyjej spodujścia Moskwydo Niemna. Niestety miasto w następnych dniach zostało rozgrabione przez przechodzącą [[Wielką Armię|Wielką Armię]]. Po jej przejściu zlokalizowano w mieście magazyny żywności i wkroczyłyuzbrojenia dodla Wielkiej Armii oraz zbudowano reduty obronne. Ponownie Kowno ucierpiało podczas odwrotu wojsk Napoleona spod Moskwy w miastadniach 12 i 13 grudnia [[1812]] roku. Żołnierze francuscy i niemieccy dokonywali licznych rabunków, a następnie odpieralioddziały namarszałka ulicach[[Michel miastaNey|Neya]] odpierały w mieście rosyjskich kozaków<ref>Dariusz Nawrot "Litwa i mościeNapoleon", wojskaWyd. rosyjskieUŚ, Katowice 2008, s.174-177,672</ref>. Mieszkańcy Kowna aktywnie uczestniczyli w powstaniach narodowych, [[powstanie listopadowe|listopadowym (1830)]] i [[powstanie styczniowe|styczniowym (1863)]], co nie pozostało bez wpływu na stosunek władz rosyjskich do grodu nad Niemnem.
 
[[Plik:Kaunas Pazaislis Monastery.jpg|thumb|left|[[Klasztor w Pożajściu|Klasztor kamedułów w Pożajściu]]]]