I wojna światowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
Konarski (dyskusja | edycje)
Linia 206:
 
=== Rok 1914 – ofensywa rosyjska ===
'''Walki w Prusach Wschodnich'''
 
Działania na froncie wschodnim rozpoczęły się [[17 sierpnia]] 1914, kiedy to rosyjski gen. [[Paul von Rennenkampf|Paweł Rennenkampf]] ze swoją 1. armią wkroczył na teren Prus Wschodnich. Dwa dni później 2. armia dowodzona przez gen. [[Aleksander Samsonow|Aleksandra Samsonowa]] zaatakowała wzdłuż prawego skrzydła niemieckiej 8. armii dowodzonej przez gen. [[Friedrich Wilhelm von Prittwitz|Friedricha von Prittwitza]]. Takie działania wojsk rosyjskich okazały się możliwe nawet mimo tego, że 2. armia skompletowała jedynie dwie trzecie swego składu osobowego ze względu na wolno postępującą mobilizację. Prittwitz, który obawiał się że nie utrzyma pozycji wobec przeważających sił przeciwnika, powiadomił dowództwo, że zamierza się wycofać na linię rzeki [[Wisła|Wisły]], co doprowadziłoby do oddania bez walki większości Prus Wschodnich łącznie z [[Kaliningrad|Królewcem]]. W takiej sytuacji zdecydowano się na zmiany i Prittwitza zastąpił marszałek polny [[Paul von Hindenburg]] razem ze swoim szefem [[Sztab generalny|sztabu generalnego]] [[Erich Ludendorff|Erichem Ludendorffem]].
[[Plik:Russian prisoners tannenberg.jpg|thumb|300px|Rosyjscy jeńcy wzięci pod [[Stębark|Tannenbergiem]]]]
 
Ci dwaj nowi dowódcy zaplanowali przeprowadzenie kontrofensywy przeciwko Rosjanom przy pomocy sił ściągniętych szybkimi transportami z frontu zachodniego. 27 sierpnia oddziały niemieckie uderzyły z dużym impetem na osłabioną armię Samsonowa, przy okazji doprowadzając do jej oskrzydlenia. Wojska Ludendorffa i Hindenburga doskonale znały położenie przeciwnika, gdyż Rosjanie nie szyfrowali depesz radiowych. [[Bitwa pod Tannenbergiem]] zakończyła się 29 sierpnia, a wraz z nią doszło do całkowitej dezintegracji dowództwa rosyjskiego, ponadto Rosjanie stracili 92 tys. ludzi wziętych do niewoli oraz dziesiątki tysięcy zabitych i rannych. W ciągu tygodnia niemieckie oddziały pod dowództwem [[August von Mackensen]]a pokonały Rennenkampfa w okolicach [[Pojezierze Mazurskie|jezior mazurskich]], gdzie Rosjanie stracili 100 tys. ludzi. Tak jak w poprzednich wojnach po stronie rosyjskiej szwankowała najbardziej współpraca w zakresie dowodzenia oraz zaopatrzenie. Teraz w starciu z przeciwnikiem, który dysponował dużą przewagą techniczną, braki te wywołały wojskową katastrofę.
[[File:EasternFront1914a.jpg|thumb|Front wschodni w 1914]]
 
'''Walki w Małopolsce (Galicji)'''
[[Plik:Russian prisoners tannenberg.jpg|thumb|300px|Rosyjscy jeńcy wzięci pod [[Stębark|Tannenbergiem]]]]
 
Z terenu Galicji austro-węgierski szef sztabu generalnego [[Franz Conrad von Hötzendorf|Conrad von Hötzendorf]], licząc na trudności mobilizacyjne Rosjan, rozpoczął natarcie wyprzedzające w kierunku północnym na [[Lublin]]. Rosjanie zostali pobici kolejno w bitwach pod [[Bitwa pod Kraśnikiem|Kraśnikiem]] i [[I bitwa pod Komarowem|Komarowem]]. Wkrótce Rosjanie rozpoczęli główną ofensywę uderzając ze wschodu w kierunku [[Lwów|Lwowa]], w wyniku czego mniej liczebna armia austro-węgierska wycofała się aż za rzekę Dunajec, oddając bez walki stolicę Galicji w ręce Rosjan i pozostawiając oblężoną [[Twierdza Przemyśl|Twierdzę Przemyśl]] za linią wroga. Wspólna kontrofensywa wojsk państw centralnych we wrześniu, w której głównie uczestniczyły wojska austro-węgierskie, gdyż dla Niemców nadal priorytetem był front zachodni, mimo początkowych sukcesów (podejście pod Warszawę, bitwa pod Dęblinem) zakończyła się niepowodzeniem i odwrotem. Rosjanie przeszli do kontrofensywy, a ich wojska zajęły prawie całą [[Galicja (Europa Środkowa)|Galicję]] i odzyskały inicjatywę na terenie Królestwa Kongresowego, spychając wojska niemieckie i austro-węgierskie na granice przedwojenne. W walkach tych znaczący udział po stronie austriackiej miały też [[I Brygada Legionów Polskich|I]] i [[II Brygada Legionów Polskich|II Brygada]] [[Legiony Polskie 1914-1918|Legionów Polskich]].
 
Rosjanie przeszli do kontrofensywy, a ich wojska zajęły we wrześniu prawie całą [[Galicja (Europa Środkowa)|Galicję]] ([[Bitwa galicyjska]]). W walkach tych znaczący udział po stronie austriackiej miały też [[I Brygada Legionów Polskich|I]] i [[II Brygada Legionów Polskich|II Brygada]] [[Legiony Polskie 1914-1918|Legionów Polskich]].
 
'''Walki na Mazowszu'''
 
Wspólna kontrofensywa niemieckiej 9. Armii i austriackiej 1. Armii we wrześniu na Warszawę i Iwangorod (Dęblin) w siłach 300 tys. żołnierzy, mimo początkowych sukcesów (podejście pod Warszawę pod koniec września) zakończyła się niepowodzeniem i odwrotem wojsk niemieckich ([[Bitwa pod Warszawą i Iwangorodem (Dęblinem)|Bitwa pod Warszawą i Iwangorodem]]) na skutek odzyskania w listopadzie inicjatywy przez Rosjan, którzy pod dowództwem gen. [[Nikołaj Iwanow (generał)|Nikołaja Iwanowa]] rozbili 1. Armię austriacką gen. [[Victor Dankl|Dankla]] i odrzucili do początków listopada dowodzone przez Paula von Hindenburga wojska niemieckie na granice przedwojenne.
 
'''Wojna zimowa'''
 
[[Franz Conrad von Hötzendorf|Von Hoetzendorf]] apelował do Niemiec o przysłanie posiłków, które pomogłyby wesprzeć austro-węgierską ofensywę zmierzającą do wyparcia Rosjan z [[Karpaty|Karpat]]. Po długich naradach dowódcy niemieccy zdecydowali się na głębokie natarcie na pozycje rosyjskie leżące w pobliżu Prus Wschodnich. W wyniku tych działań nazwanych „wojną zimową” Rosjanie ponieśli ciężkie straty sięgające 190 tys. ludzi. Jednak mimo sukcesów niemieckich, Austriacy nie zdołali pokonać oddziałów rosyjskich na południu. Ponieśli porażkę i utracili kontrolę nad [[Przełęcz Dukielska|przełęczą Dukielską]], która otwierała drogę na równiny węgierskie. Ciężka zima i trudności w zaopatrzeniu spowodowały, że Rosjanie zatrzymali swoje wojska na linii Karpat.