III wojna północna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
Konarski (dyskusja | edycje)
Linia 32:
W 1699 r. Dania, Saksonia i Rosja zawarły sojusz, którego celem było odzyskanie utraconych terytoriów. [[5 października]] 1699 r. [[August II Mocny]] jako elektor Saksonii zawarł [[sojusz zaczepno-odporny]] z Danią, a [[21 listopada]] 1699 r. sojusz tego samego typu z Rosją w [[Preobrażeńsk]]u. Podobny sojusz zawarła Rosja z Danią. Powstała w ten sposób [[Liga Północna (1699)|Liga Północna]]<ref>Historia dyplomacji polskiej, [[Warszawa]] 1982 t. II, s. 352-353</ref>. [[2 lutego]] 1700 r. August II podpisał tajny traktat z [[Brandenburgia|Brandenburgią]], już w czasie działań wojennych [[6 kwietnia]] 1700 r. doszło do zawarcia przymierza duńsko-brandenburskiego<ref>[[Emanuel Rostworowski]], Historia powszechna. Wiek XVIII, [[Warszawa]] 1994, s. 238</ref>.
 
== PierwszePierwsza latafaza walk i szwedzkie sukcesywojny (1700-1706) ==
Konflikt rozpoczął się uderzeniem w marcu wojsk duńskich Fryderyka IV na [[Holsztyn]], wojsk saskich Augusta II Mocnego w lutym na [[Dyjament]], Rygę i [[Inflanty]] oraz wojsk rosyjskich latem na Estonię. Młodziutki i niedoceniany władca Szwecji [[Karol XII]], z pomocą floty angielskiej i holenderskiej przeprowadził desant na [[Zelandia (wyspa)|Zelandii]] i pokonał Danię podpisując z nią w sierpniu pokój w Travendal, a w listopadzie 1700 roku rozgromił Rosjan w [[Bitwa pod Narwą|bitwie pod Narwą]]. Następnie w lipcu 1701 roku pobił Sasów w [[Bitwa nad Dźwiną|bitwie pod Rygą]] i zajmując Inflanty i [[Kurlandia|Kurlandię]] wkroczył do Polski, która formalnie zachowała neutralność. W [[1702]] roku Karol XII w kwietniu [[Bitwa o Wilno (1702)|zajął Wilno]], a w dniu 23 maja dotarł do [[Warszawa|Warszawy]] nie napotykając większego oporu. Po zajęciu miasta Szwedzi ruszyli na południe, pokonując 19 lipca armię polsko-saską w [[bitwa pod Kliszowem|bitwie pod Kliszowem]]. Szwedzi zajęli 7 sierpnia [[Kraków]] w wyniku czego spłonął [[Zamek na Wawelu]], a następnie zaatakowali Saksonię. W maju 1703 roku Szwedzi [[Bitwa pod Pułtuskiem (1703)|pobili Sasów pod Pułtuskiem]], 16 września 1703 roku zajęli Poznań, a w październiku Toruń. Chociaż uzyskali poparcie polskiej szlachty, która zawiązała w lutym 1704 roku [[konfederacja warszawska (1704)|konfederację warszawską]] i która zdetronizowała Augusta II, nie udało im się zająć całego kraju, pomimo tego, że po [[Bitwa pod Poniecem|bitwie pod Poniecem]] opanowali całą Wielkopolskę. W tym samym roku zwolennicy króla Augusta II Mocnego zawiązali w [[Sandomierz]]u antyszwedzką [[konfederacja sandomierska|konfederację sandomierską]], która miała służyć walce z kandydatem Karola XII do tronu polskiego, [[Stanisław Leszczyński|Stanisławem Leszczyńskim]]. W sierpniu 1704 roku członkowie konfederacji sandomierskiej podpisali [[Traktat narewski|w Narwie układ]] sojuszniczy z władcą Rosji, carem [[Piotr I Wielki|Piotrem I]], wypowiadając formalnie wojnę Szwecji. Z kolei po kolejnej zwycięskiej [[Bitwa pod Warszawą (1705)|bitwie pod Warszawą]] w 1705 roku, przeciwnicy Augusta II Mocnego w lipcu wybrali na króla Stanisława Leszczyńskiego. W [[1705]] r. podpisał on w Warszawie traktat z Karolem XII, który całkowicie podporządkowywał Polskę Szwecji. Kolejnym obiektem ataków stała się Saksonia, która musiała w [[1706]] r. podpisać upokarzający [[pokój w Altranstädt]]. Ponadto, po klęsce sił Augusta II w [[Bitwa pod Wschową|bitwie pod Wschową]] zrzekł się on praw do korony polskiej.
: ''Zobacz więcej: [[Wojna domowa w Polsce 1704-1706]].''