Koszyce: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mateusz.bot (dyskusja | edycje)
m Bot zmienia wywołania szablonów {{wzrost}}, {{spadek}} i {{stagnacja}} + dr. poprawki
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Dzieje miasta: drobne merytoryczne
Linia 61:
Pierwsza pisemna wzmianka o Koszycach pochodzi z [[1230]]. W połowie XIII wieku, na fali rekolonizacji po najazdach mongolskich, obok Słowian w Koszycach osiedlili się osadnicy saksońscy. Jako jedna z pierwszych na Węgrzech osada koszycka otrzymała prawa miejskie przywilejem z [[13 kwietnia]] [[1249]]. Około [[1270]] zaczęto wznosić miejskie mury obronne. W początkach XIV wieku miasto zasłużyło się w węgierskiej wojnie sukcesyjnej, wspierając późniejszego króla [[Karol Robert|Karola Roberta Andegaweńskiego]] przeciwko magnatom Amadeuszowi Abie i [[Maciej Czak|Maciejowi Czakowi]]. Przez XIV wiek Koszyce stopniowo gromadziły przywileje – zwolnienia od podatków, prawa mennicze, prawo miecza. [[28 lipca]] [[1347]] Koszyce zostały podniesione przez [[Ludwik Węgierski|Ludwika Wielkiego]] do rangi [[wolne miasto królewskie|wolnego miasta królewskiego]] i jako pierwsze miasto w Europie otrzymały herb. Rozwój miasta postępował szybko – zwłaszcza dzięki położeniu na skrzyżowaniu szlaków handlowych – i Koszyce szybko stały się największym po [[Bratysława|Bratysławie]] ośrodkiem handlowym, rzemieślniczym i kulturalnym Górnych Wegier. Okresem największego rozkwitu miasta był XV wiek, gdy przewodziło wschodniosłowackiemu związkowi miast – [[Pentapolitana|Pentapolitanie]]. Nie przeszkodziła temu nawet kilkudziesięcioletnia okupacja miasta przez [[Husytyzm|husytów]] pod wodzą [[Jan Jiskra|Jana Jiskry]]. Pod koniec XV wieku Koszyce były uważane za drugie co do znaczenia miasto Węgier, zaraz po stołecznej [[Budapeszt|Budzie]].
17 września 1374 roku Ludwik król węgierski (Ludwik Wielki) i polski ([[Ludwik Węgierski]]) nadał polskiej szlachcie [[przywilej koszycki]].
 
W maju 1419 roku, podczas zjazdu z Zygmuntem Luksemburskim, przed Władysławem Jagiełłą ukorzył się tutaj za kolejną zdradę książę [[Świdrygiełło]].
 
Po zakończeniu węgierskiej wojny domowej lat [[1526]]-[[1538]] Koszyce wraz z całą wschodnią Słowacją znalazły się początkowo pod władzą książąt [[Siedmiogród|siedmiogrodzkich]], a następnie – Habsburgów. Od czasu katastrofalnego pożaru w [[1556]] rozwój miasta został zahamowany, a następnie zaczął się okres upadku, wywołanego ciągłymi walkami z Turkami i wojnami religijnymi. 7 września 1619 zginęło trzech [[Męczennicy koszyccy|męczenników koszyckich]]. Pod koniec XVI wieku w mieście było 10 tys. mieszkańców, w [[1771]] – tylko 5,1 tys. W XVI, XVII i XVIII wieku Koszyce były ośrodkiem węgierskiego oporu przeciwko władzy [[Habsburgowie|Habsburgów]], a jednocześnie siedzibą różnych organów władz cesarstwa. Od [[1583]] w mieście rezydował uchodzący z [[Eger]]u pod naporem tureckim tamtejszy biskup. Od połowy XVII wieku Koszyce były siedzibą władz [[komitat]]u ''Abauj''. Od [[1657]] w Koszycach istniał uniwersytet.