Historia Kijowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎W Rosji i ZSRR: drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎W Rosji i ZSRR: drobne redakcyjne
Linia 30:
W Kijowie podczas każdej z trzech fal pogromów antyżydowskich dochodziło do przemocy. Podczas [[Pogromy Żydów w Imperium Rosyjskim|pogromu]] w kwietniu 1881 napastnicy splądrowali około 1000 żydowskich domów i miejsc pracy. Doszło również do morderstw i gwałtów<ref>{{cytuj stronę | url=http://www.eleven.co.il/article/13251 | tytuł=ПОГРО́МЫ еврейские [w:] электронная еврейская энциклопедия | język=ru | data dostępu=2013-02-13}} {{cytuj stronę | url=http://www.gutenberg.org/files/15729/15729.txt | tytuł=History of the Jews in Russia and Poland | autor=[[Szymon Dubnow|S.M. Dubnow]] | tom=2 | rok=1918 | data dostępu=2013-02-13 | język=en}}</ref>. W 1905, w następstwie rozruchów po ogłoszeniu przez cara [[Manifest październikowy 1905|Manifestu październikowego]] w dwudniowej fali przemocy zabito 47-100 Żydów, a ponad 300 zostało rannych<ref>{{cytuj książkę| url=http://books.google.pl/books?id=2j5pZE18onwC&lpg=PP1&pg=PA44#v=onepage&q&f=false | autor=W.C. Fuller, Jr.| tytuł=The Foe Within: Fantasies of Treason And the End of Imperial Russia | wydawca=Cornell University Press | data=2006 | strony=44 | data dostępu=2013-02-13 |język=en}} {{cytuj książkę| url=http://books.google.pl/books?id=DqAb5tY4Ai8C&lpg=PP1&pg=PA14#v=onepage&q&f=false | autor=N.M. Meir | tytuł=Kiev, Jewish Metropolis: A History, 1859-1914 | strony=124-5 | wydawca=Indiana University Press | data=2010 | data dostępu=2013-02-13 |język=en}}</ref>. W październiku 1919, podczas [[Wojna ukraińsko-radziecka 1917-1921|wojny ukraińsko-radzieckiej]] i na fali [[Pogromy Żydów na Ukrainie (1918-1920)|pogromów antyżydowskich]], [[Armia Ochotnicza (Rosja)|białogwardziści]] rozpętali pogrom, w którym zamordowano 500-600 osób<ref>{{cytuj stronę| autor=E. Heifetz | tytuł=The slaughter of the Jews in the Ukraine In 1919 | url=http://www.archive.org/stream/slaughterofjewsi00heifuoft/slaughterofjewsi00heifuoft_djvu.txt | strony=111-2 | data=1921 | opublikowany=Thomas Seltzer, Inc. | język=en | data dostępu=2013-02-13}} {{cytuj książkę | autor=Y. Arad | tytuł=The Holocaust in the Soviet Union | url=http://books.google.pl/books?id=DqAb5tY4Ai8C&lpg=PP1&pg=PA14#v=onepage&q=1918%201920%201,200&f=false | strony=13-14 | rok=2009 | opublikowany=Yad Vashem | język=en | data dostępu=2013-02-13}}</ref>.
 
Na początku [[XX wiek]]u większość w Kijowie stanowili Rosjanie. W [[1918]] w Kijowie ogłoszono stworzenie [[Ukraińska Republika Ludowa|Ukraińskiej Republiki Ludowej]] i stoczone ciężkie boje z [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|bolszewikami]], w których brała udział [[3 Armia (II RP)|3. Armia Wojska Polskiego]], która, w porozumieniu z atamanem [[Symon Petlura|Symonem Petlurą]], wkroczyła do miasta [[7 maja]] [[1920]] roku w czasie [[Wyprawa kijowska (1920)|Wyprawy kijowskiej 1920 roku]] i pozostały w nim do 13 czerwca. Bolszewicy ostatecznie zdobyli miasto w [[1920]]. W [[1934]] do Kijowa przeniesiona została z [[Charków|Charkowa]] stolica [[Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka|Ukraińskiej SRR]]. W latach 30. XX wieku władze komunistyczne zabiły w kijowskiej [[Bykownia|Bykowni]] około 150 tys. osób, a w 1940 roku zamordowano tam ok. 3500 [[Ukraińska Lista Katyńska|polskich oficerów]]. We wrześniu [[1941]] miasto zdobyli Niemcy ([[Bitwa o Kijów (1941))]]. Wkrótce zaczęły w nim wybuchać pozostawione w głównych budynkach i hotelach ładunki wybuchowe, zdalnie detonowane przez NKWD<ref>Anna Reid ''Leningrad. Tragedia oblężonego miasta 1941-1944''. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2012. ISBN 978-83-08-04729-3</ref>. W tym samym roku [[Narodowy socjalizm|niemieccy hitlerowcy]] zamordowali ponad 100 tys. osób w [[Babi Jar|Babim Jarze]] (Żydów, Ukraińców, Rosjan, Polaków). Niemcy stworzyli też obóz koncentracyjny [[ Konzentrationslager Syrez]]. W dniu 5 listopada 1943 roku Armia Czerwona zdobyła Kijów ([[Bitwa o Kijów (1943)]]).
 
Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] miasto zostało ważnym ośrodkiem przemysłowym i naukowym, od końca [[lata 50. XX wieku|lat 50.]] było również głównym ośrodkiem ukraińskich dysydentów poza zachodnią Ukrainą. W 1986 roku zostało dotknięte konsekwencjami awarii elektrowni w Czarnobylu.