Historia Kijowa: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Pod władzą Tatarów: drobne merytoryczne |
→W Wielkim Księstwie Litewskim i Koronie Królestwa Polskiego: merytoryczne, źródła/przypisy |
||
Linia 20:
W 1492 roku król Polski [[Aleksander Jagiellończyk]] nadał miastu prawa magdeburskie. W 1535 roku [[horodniczy]] Iwan Służka rozbudował [[zamek w Kijowie]]. Położna poniżej dawnego miasta dzielnica Padół stała się w XVI wieku liczniejszy niż Wysokie Miasto i zachowała dominującą rolę gospodarczą aż do pożaru w 1811 roku. Padół został tez ufortyfikowany i otrzymał swój odrębny herb.
Miasto po [[unia lubelska|unii lubelskiej]] w ([[1569]]) roku zostało włączone do [[Korona Królestwa Polskiego|Korony Polskiej]] i stało się stolicą [[Województwo kijowskie|województwa kijowskiego]] w prowincji [[Prowincja małopolska|małopolskiej]]. Pierwsza lustracja dokonana przez władze polskie w 1570 roku wymieniła w raporcie, że drewniany zamek w Kijowie ma siedem baszt z 23 działami i na jego terenie był kościół i cerkiew, natomiast samo miasto nie posiadało rynku, cerkwie zniszczone, a chaotycznie rozmieszczonych domów było 808, które zamieszkiwało około 5 tys. mieszkańców<ref>[[Leszek Podhrodecki]] "Historia Kijowa", Książka i Wiedza, Warszawa 1980, s.80</ref>. Reinhold Heidenstein wspominał, że ówczesne miasto nie leżało w okolicach Górnego Kijowa w okolicach Soboru św. Zofii, lecz nad Dnieprem w dzisiejszej dzielnicy Padół nad Dnieprem<ref>Reinhold Heidenstein "Dzieje Polski od śmierci Zygmunta Augusta do roku 1594", z łaciny tłum. M.Gliszczyński, t.II, Petersburg 1857</ref>. W 1586 roku król [[Stefan Batory]] nakazał odbudować Górne Miasto i nadał mu prawa miasta królewskiego, w związku z czym namiestnik króla Mateusz Woroniecki dokonał stosownych pomiarów gruntu<ref>[[Leszek Podhrodecki]] "Historia Kijowa", Książka i Wiedza, Warszawa 1980, s.94</ref>. W 1591 roku podczas powstania Krzysztofa Kosińskiego Kozacy bezskutecznie próbowali zdobyć Kijów. W 1604 roku biskup Wereszczyński założył [[jurydyka|jurydykę]] ''Biskupszczyzna'' na terenie od rzeczki Hłuboczycy (później Kanawa) do Dniepru i od Jeziora Jordańskiego do Szczekowicy i zameczku biskupiego na Kudriawcu<ref>[[Leszek Podhrodecki]] "Historia Kijowa", Książka i Wiedza, Warszawa 1980, s.92</ref>. Konstytucja sejmu Rzeczypospolitej z 1607 postanowiła odbudować spalony zamek w Kijowie. W 1614 w dzielnicy Padół biskup [[Krzysztof Kazimierski]] rozpoczął budowę murowanej katolickiej [[Katedra św. Zofii w Kijowie|Katedry św. Zofii]]. W 1618 roku unicki metropolita Antoni Grekowicz został utopiony w Dnieprze przez prawosławnych. W 1622 roku miasto w dzielnicy Padół było opasane częstokołem, basztami i fosą, liczba mieszkańców do tego czasu uległa podwojeniu i wynosiła ponad 10 tys. osób, a zamek opisano jako odbudowany<ref>[[Leszek Podhrodecki]] "Historia Kijowa", Książka i Wiedza, Warszawa 1980, s.87</ref>. Beauplan pisał, że w tym czasie katolicy mieli na Padole cztery świątynie: katedrę św. Zofii, kościół Dominikanów w rynku pod wezwaniem św. Mikołaja, kościół Bernardynów oraz kościół Jezuitów. W 1630 roku w Kijowie przeprawiły się wojska koronne tłumiące [[Powstanie Fedorowicza]]. W 1631 roku Piotr Mohyła założył przy Ławrze Peczerskiej Kolegium Kijowskie o charakterze łacińsko-polskim, które w 1633 roku łącząc ze [[Kijowska szkoła bracka|szkołą bracką]] przeniesiono na Padół tworząc Kolegium Kijowsko-Mohylańskie<ref>[[Aleksander Walerian Jabłonowski]], [http://pbc.biaman.pl/dlibra/doccontent?id=1508&dirids=1 ''Akademia Kijowsko-Mohilańska: Zarys historyczny na tle rozwoju ogólnego cywilizacji zachodniej na Rusi''], Lwów, 1899-1900</ref>. W 1646 roku odbyła się w Kijowie dysputa na temat pochodzenia Ducha Świętego pomiędzy jezuitą Mikołajem Ciechowskim a rektorem Kolegium Kijowsko-Mohylańskiego Innocentym Gizelem<ref>[[Leszek Podhrodecki]] "Historia Kijowa", Książka i Wiedza, Warszawa 1980, s.92</ref>. Po wybuchu Powstania Chmielnickiego na początku czerwca 3-tysięczny oddział Kozaków bez walki zajął Kijów, lecz miasto zostało odzyskane przez szlachtę w lipcu przy pomocy metropolity prawosławnego Kossowa. W dniu 19 grudnia [[1648]] miasto zostało ponownie opanowane przez Kozaków (zniszczono wtedy m.in. [[Zamek w Kijowie]]), a w styczniu 1649 roku miasto zajęły główne siły Chmielnickiego. Po Ugodzie zborowskiej na zamek kijowski w dniu 6 listopada 1649 roku ponownie wjechał wojewoda Adam Kisiel. Po przegranej przez Kozaków [[Bitwa pod Łojowem (1651)|bitwie pod Łojowem]] miasto w dniu 4 sierpnia 1651 roku odzyskał [[Janusz Radziwiłł (hetman wielki litewski)|Janusz Radziwiłł]], jednak w trakcie walk Padół z ratuszem, klasztorem bernardynów i trzystoma domami strawił pożar<ref>[[Leszek Podhrodecki]] "Historia Kijowa", Książka i Wiedza, Warszawa 1980, s.106</ref>. Po [[Ugoda w Białej Cerkwi|Ugodzie z Białej Cerkwi]] w związku ze zniszczeniem miasta 20 marca 1652 roku król [[Jan Kazimierz]] wydał specjalny uniwersał, w którym zwolnił miasto na cztery lata z podatków i postojów wojska. Sytuacja zmieniła się po [[Ugoda perejasławska|ugodzie perejasławskiej]], w której [[Bohdan Chmielnicki]] oddał ówczesną lewobrzeżną Ukrainę i Kijów Carstwu Moskiewskiemu, po czym w styczniu 1654 roku bojar moskiewski [[Wasilij Wasiljewicz Buturlin]] wkroczył do Kijowa. Poczynania te doprowadziły do wojny [[Wojna polsko-rosyjska 1654-1667|IV wojny polsko-rosyjskiej]] zakończonej dopiero w 1667 roku. Rzeczpospolita ''de iure'' zrezygnowała z Kijowa na rzecz Carstwa w 1686 roku w Traktacie Grzymułtowskiego.
Z tego okresu zachowały się łacińskie nazwy miasta, które z biegiem lat zmieniały się m.in. ''Kiovie, Kiovia, Chiovia, Glovia, Kiow, Kioff urbs Poloniae in Ucrania<ref>Michel-Antoine Baudrand. Geographia. 1681.</ref>.
| |||