Kotłów: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Zabytki: drobne redakcyjne, źródła/przypisy |
→Zabytki: drobne redakcyjne |
||
Linia 35:
== Zabytki ==
* Najcenniejszym zabytkiem w Kotłowie jest kościół romański pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, usytuowany na wzgórzu górującym nad okolicą (o wysokości 230 m n.p.m.), będącym pozostałością moreny czołowej [[lodowiec|lodowca]]. W okolicy są cztery kościoły, które się „widzą” – w Kotłowie, [[Wysocko Wielkie|Wysocku Wielkim]], Chełmcach i [[Ołobok (województwo wielkopolskie)|Ołoboku]], dzięki położeniu na wzgórzach górujących nad okolicą. Data budowy kościoła w Kotłowie jest przedmiotem sporów historyków. Według jednych kościół datowany jest na rok 1108 i według kroniki [[Jan Długosz (historyk)|Jana Długosza]] ufundowany został przez [[Piotr Włostowic|Piotra Własta]] lub Włostowicza. Świadczyć mają o tym między innymi zachowane rzeźby, dekorujące elementy konstrukcyjne (głowa ludzka, zwierzęce maski na rogach, między którymi wisi winogrono, lew kroczący z otwartą paszczą). Inni uważają, że kościół pochodzi z połowy XII w., o czym świadczy rzut [[nawa|nawy]], zbliżony do kwadratu, półkoliste sklepienie [[Apsyda (architektura)|absydy]] oraz konstrukcja [[portal]]u. Kościół ten mógł ufundować w tym okresie książę [[Mieszko III Stary]], tak jak i bardzo podobny do niego
Konferencja naukowa zorganizowana przez Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno, 13-15.11.2013</ref>. Niezależnie od tego, kto ma rację, kościół w Kotłowie należy do jednych z najstarszych zabytków budownictwa romańskiego w [[Wielkopolska|Wielkopolsce]]. Podstawowym surowcem do budowy kościołów romańskich były kamienie granitowe „przyniesione” w trakcie epoki lodowcowej. Romańskie mury kościoła w Kotłowie o grubości 1,4 m wykonane są z ciosanego granitu. Powierzchnie kamieni używanych do budowy obrabiano starannie przy pomocy młotków, dążąc do uzyskania kształtu sześcianu. Zewnętrzne i wewnętrzne lica ścian stanowią warstwy obrobionych kamieni granitowych, ułożonych w wyraźnych poziomych liniach, spojonych zaprawą wapienną. Wnętrze ścian wypełniano gruzem, pochodzącym z obróbki kamieni użytych do wykonania ścian licowych lub mniejszych kamieni i zalewano zaprawą wapienną. Do budowy kościołów romańskich oprócz kamieni granitowych używana był także piaskowiec, przede wszystkim do oprawy otworów okiennych, a także cegła. W Kotłowie z piaskowca wykonany został portal. Kościół był kilkakrotnie przebudowywany. Między innymi dobudowana została wieża. Obecny kształt wynika z ostatniej przebudowy na początku XX w. Wyposażenie wnętrza pochodzi z XVIII w. Najcenniejszym „skarbem” kościoła jest obraz Matki Bożej Kotłowskiej, przedstawionej z Dzieciątkiem, którą adorują św. Stanisław i św. Wojciech. Obraz ściągał przez wieki licznych pątników i pielgrzymów. Obecnie dzięki proboszczowi ks. Adamowi Kosmale kult zaczyna się na nowo odradzać. Wzgórze, na którym zbudowano kościół i przylegający do niego cmentarz otoczone są murami wykonanymi z kamieni granitowych. Z tego powodu często nazywany jest małą Częstochową. Historię kościoła w Kotłowie opisał prof. Andrzej Hanyż w pracy pt. „Historia kościoła w Kotłowie 1108-1959”. Maszynopis pracy znajduje się w Archiwum Archidiecezjalnym w Poznaniu (sygnatura mps/II/37).▼
▲Data budowy kościoła w Kotłowie jest przedmiotem sporów historyków. Według jednych kościół datowany jest na rok 1108 i według kroniki [[Jan Długosz (historyk)|Jana Długosza]] ufundowany został przez [[Piotr Włostowic|Piotra Własta]] lub Włostowicza. Świadczyć mają o tym między innymi zachowane rzeźby, dekorujące elementy konstrukcyjne (głowa ludzka, zwierzęce maski na rogach, między którymi wisi winogrono, lew kroczący z otwartą paszczą). Inni uważają, że kościół pochodzi z połowy XII w., o czym świadczy rzut [[nawa|nawy]], zbliżony do kwadratu, półkoliste sklepienie [[Apsyda (architektura)|absydy]] oraz konstrukcja [[portal]]u. Kościół ten mógł ufundować w tym okresie książę [[Mieszko III Stary]], tak jak i bardzo podobny do niego kościół w [[Kalisz]]u<ref>Artur Różański "Kalisz i Kotłów – dwie południowo wielkopolskie świątynie doby Mieszka III. Oryginał i kopia czy tylko przypadkowa analogia?" Średniowieczna architektura sakralna w Polsce w świetle najnowszych badań
▲Podstawowym surowcem do budowy kościołów romańskich były kamienie granitowe „przyniesione” w trakcie epoki lodowcowej. Romańskie mury kościoła w Kotłowie o grubości 1,4 m wykonane są z ciosanego granitu. Powierzchnie kamieni używanych do budowy obrabiano starannie przy pomocy młotków, dążąc do uzyskania kształtu sześcianu. Zewnętrzne i wewnętrzne lica ścian stanowią warstwy obrobionych kamieni granitowych, ułożonych w wyraźnych poziomych liniach, spojonych zaprawą wapienną. Wnętrze ścian wypełniano gruzem, pochodzącym z obróbki kamieni użytych do wykonania ścian licowych lub mniejszych kamieni i zalewano zaprawą wapienną. Do budowy kościołów romańskich oprócz kamieni granitowych używana był także piaskowiec, przede wszystkim do oprawy otworów okiennych, a także cegła. W Kotłowie z piaskowca wykonany został portal.
* W Kotłowie znajduje się także [[Kościół Polskokatolicki w RP|polskokatolicka]] [[prokatedra]], służąca miejscowej [[Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Kotłowie (polskokatolicka)|parafii]]. Ponad 30 lat temu w [[Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Kotłowie (rzymskokatolicka)|rzymskokatolickiej parafii kotłowskiej]], obejmującej miejscowości Biskupice Zabaryczne, [[Strzyżew (powiat ostrowski)|Strzyżew]] i Kotłów nastąpił rozłam. W jego wyniku około 2 000 parafian przynależy do parafii polskokatolickiej, natomiast tylko około 700 do parafii rzymskokatolickiej. Powodem rozłamu była osoba księdza wikarego. Część wiernych chciała, by został on następcą zmarłego proboszcza, natomiast władze kościelne skierowały go do jednej z parafii poznańskich. Większa część popierająca księdza wikarego przeszła wraz z nim do kościoła polskokatolickiego. Dzisiaj jedni i drudzy mówią, że było to niepotrzebne i cierpią z tego powodu. Początkowa niezgoda i nienawiść zmieniły się obecnie w pokojowe współżycie sąsiedzkie. Rodziny już się ze sobą spotykają i rozmawiają, choć w niedzielę chodzą do różnych kościołów.
| |||