Wersja z 23:11, 22 cze 2016 edytuj EmptyBot (dyskusja \| edycje) Boty 605 714 edycji m →‎top: poprawa linkowań ← poprzednia edycja		Wersja z 17:46, 10 sie 2016 edytuj anuluj edycję Konarski (dyskusja \| edycje) 11 504 edycje →‎Historia: drobne merytoryczne, źródła/przypisy Znacznik: VisualEditor następna edycja →
Linia 36: == Historia == Józefów został założony przez [[kasztelan]]a [[Kraków\|krakowskiego]] [[Andrzej Potocki (hetman polny koronny)\|Andrzeja Potockiego]] na gruntach wsi [[Kolczyn (województwo lubelskie)\|Kolczyn]] jako [[miasto]] na [[prawo magdeburskie\|prawie magdeburskim]] w roku [[1687]]. Nazwa pochodzi od imienia jednego z synów kasztelana.▼ === XVII wiek === Miasto otrzymało [[przywilej targowy\|przywileje]] zatwierdzone przez króla [[Jan III Sobieski\|Jana III Sobieskiego]]: organizowania [[targ]]ów w niedziele i czwartki (czwartkowe targi są tradycją do dziś) oraz dużych [[jarmark]]ów pięć razy w roku. Mieszczanie józefowscy otrzymali także prawo wyrobu [[wódka\|wódki]] i [[piwo\|piwa]]. Dzięki zlokalizowanej tu [[przeprawa\|przeprawie]] przez [[Wisła\|Wisłę]] oraz przebiegającemu tędy traktowi [[wrocław]]skiemu w [[XVIII wiek]]u Józefów był znacznym ośrodkiem handlowym i siedzibą [[komora celna\|komory celnej]]. Miał w tym okresie 172 domy i trzy murowane [[brama miejska\|bramy]]: Lubelską, Zamojską i Chruślińską. Założyciel miasta zapisał się jako hojny dobroczyńca zakonu [[bernardyni\|bernardynów]]. Ufundował [[klasztor]] i kościół pod wezwaniem Bożego Ciała. Po kasacie zakonu w [[1864]] roku w zabudowaniach poklasztornych znalazły siedzibę [[szkoła elementarna]] i poczta. [[Przywilej lokacyjny\|Przywileje lokacyjne]] Józefowa równouprawniały osiedlanie się w nim przedstawicieli różnych narodowości. Z możliwości tej skorzystali [[Żydzi]], którzy pod koniec XVIII wieku stanowili większość mieszkańców miasta. W czasie [[Rozbiory Polski\|zaboru austriackiego]] administracyjna ranga Józefowa na krótko wzrosła, gdyż miasto stało się siedzibą [[cyrkuł]]u o zasięgu większym niż wcześniejszy powiat opolski. W połowie [[XIX wiek]]u w Józefowie było 31 budynków murowanych i 13 drewnianych, a wśród budowli wyróżniał się jednopiętrowy [[ratusz]] z charakterystyczną wieżą, który nie zachował się jednak do dzisiejszych czasów. Centrum miasta zajmował rynek i 10 ulic i funkcjonowała tu szkoła utrzymywana ze składek mieszkańców i właścicieli miasta. Wprowadzone przez zaborców bariery celne osłabiły handel, a liczba mieszkańców Józefowa spadła, w związku z czym miasto podupadło. Klęska [[powstanie listopadowe\|powstań listopadowego]] i [[powstanie styczniowe\|styczniowego]] doprowadziły do utraty [[prawa miejskie\|praw miejskich]] w [[1868]] roku. W [[1914]] roku miasto strawił wieki [[pożar]], który wyludnił osadę. W okresie międzywojennym miasto zostało nieco odbudowane, ale w czasie [[II wojna światowa\|II wojny światowej]] znów uległo niemal całkowitemu zniszczeniu. Żydowscy mieszkańcy zostali wysiedleni i [[holocaust\|zgładzeni]] przez hitlerowców. W okresie powojennym Józefów był siedzibą władz [[Gromada (podział administracyjny)\|gromadzkich]], a od [[1973]] jest siedzibą gminy. [[1 stycznia]] [[2004]] na wniosek mieszkańców i Rady Gminy w Józefowie [[Rada Ministrów w Polsce\|Rada Ministrów]] zmieniła nazwę siedziby gminy z "Józefów" na "Józefów nad Wisłą". ▲Józefów został założony w 1687 roku przez [[kasztelan]]a [[Kraków\|krakowskiego]] [[Andrzej Potocki (hetman polny koronny)\|Andrzeja Potockiego]] na gruntach wsi [[Kolczyn (województwo lubelskie)\|Kolczyn]] jako [[miasto]] na [[prawo magdeburskie\|prawie magdeburskim~~]] w roku [[1687~~]]. Nazwa pochodzi od imienia jednego z synów kasztelana. Miasto otrzymało [[przywilej targowy\|przywileje]] zatwierdzone przez króla [[Jan III Sobieski\|Jana III Sobieskiego]]: organizowania [[targ]]ów w niedziele i czwartki (czwartkowe targi są tradycją do dziś) oraz dużych [[jarmark]]ów pięć razy w roku. Mieszczanie józefowscy otrzymali także prawo wyrobu [[wódka\|wódki]] i [[piwo\|piwa]]. W 1691 roku założyciel miasta ufundował niewielką drewnianą świątynię pw. Bożego Ciała, klasztor zakonu [[bernardyni\|bernardynów]] i szpital dla ubogich. === XVIII wiek === Dzięki zlokalizowanej tu [[przeprawa\|przeprawie]] przez [[Wisła\|Wisłę]] oraz przebiegającemu tędy traktowi [[wrocław]]skiemu w [[XVIII wiek]]u, Józefów był znacznym ośrodkiem handlowym i siedzibą [[komora celna\|komory celnej]]. Miał w tym okresie 172 domy i trzy murowane [[brama miejska\|bramy]]: Lubelską, Zamojską i Chruślińską. [[Przywilej lokacyjny\|Przywileje lokacyjne]] Józefowa równouprawniały osiedlanie się w nim przedstawicieli różnych narodowości. Z możliwości tej skorzystali [[Żydzi]], którzy pod koniec XVIII wieku stanowili większość mieszkańców miasta. W 1729 r. kościół wraz z konwiktem doszczętnie strawił pożar, jednak wkrótce przystąpiono do budowy nowego kościoła murowanego. W czasie [[Rozbiory Polski\|zaboru austriackiego]] administracyjna ranga Józefowa na krótko wzrosła, gdyż miasto stało się siedzibą [[cyrkuł]]u o zasięgu większym niż wcześniejszy powiat opolski. === XIX wiek === W połowie [[XIX wiek]]u w Józefowie było 31 budynków murowanych i 13 drewnianych, a wśród budowli wyróżniał się jednopiętrowy [[ratusz]] z charakterystyczną wieżą, który nie zachował się jednak do dzisiejszych czasów. Centrum miasta zajmował rynek i 10 ulic i funkcjonowała tu szkoła utrzymywana ze składek mieszkańców i właścicieli miasta. Wprowadzone przez zaborców bariery celne osłabiły handel, a liczba mieszkańców Józefowa spadła, w związku z czym miasto podupadło. Po kasacie zakonu w [[1864]] roku w zabudowaniach poklasztornych znalazły siedzibę [[szkoła elementarna]] i poczta. Represje po klęsce [[powstanie styczniowe\|Powstania styczniowego]] doprowadziła do utraty [[prawa miejskie\|praw miejskich]] w [[1868]] roku. === XX wiek === W [[1914]] roku miasto strawił wieki [[pożar]], który wyludnił osadę. W okresie międzywojennym miasto zostało nieco odbudowane. W czasie [[II wojna światowa\|II wojny światowej]] znów uległo niemal całkowitemu zniszczeniu. Żydowscy mieszkańcy zostali wysiedleni i [[holocaust\|zgładzeni]]<nowiki/>przez hitlerowców. W okresie powojennym Józefów był siedzibą władz [[Gromada (podział administracyjny)\|gromadzkich]], a od [[1973]] jest siedzibą gminy. === XXI wiek === [[1 stycznia]] [[2004]] na wniosek mieszkańców i Rady Gminy w Józefowie [[Rada Ministrów w Polsce\|Rada Ministrów]] zmieniła nazwę siedziby gminy z "Józefów" na "Józefów nad Wisłą". == Zabytki == * Kościół pw. Bożego Ciała z 1730 roku w stylu barokowym - ufundowany przez przez syna zmarłego fundatora, Józefa Potockiego. Świątynia konsekrowana 14 września 1743 r. przez biskupa krakowskiego Jana Aleksandra Lipskiego jest budynkiem jednonawowym na planie prostokąta z dwiema wieżami, skierowanym fasadą na wschód, z wyodrębnioną kryptą przeznaczoną na miejsce wiecznego spoczynku bernardynów. W 2 poł. XVIII w. wybudowano przy kościele kaplicę św. Tekli (później św. Marii Magdaleny), Kościół zniszczony został w wyniku działań I wojny światowej, a w pełni jego odbudowę zakończono przed 1927 rokiem, wykorzystując m.in. przeznaczone kilka lat wcześniej przez Departament Sztuki środki finansowe. Podczas II wojny światowej w 1944 r. świątynia spłonęła. * [[barok]]owy pobernardyński zespół klasztorny z [[XVIII wiek]]u * Dzwonnica kościelna z 1787 roku przylegająca do muru otaczającego cmentarz przykościelny. * Klasztor bernardynów z 1730 roku w stylu barokowym wzniesiony razem z kościołem. Dwupiętrowy, założony został symetrycznie, ujmując w podkowę prezbiterium świątyni. Zakonnicy dysponowali wówczas jedenastoma celami mieszkalnymi oraz pokojem gościnnym, refektarzem, kuchnią, spiżarnią i pomieszczeniem dla chorych<ref>http://www.wkz.lublin.pl/images/stories/SKARBY%202014%20.pdf</ref>. * zespół pałacowo-parkowy hr. [[Rostworowscy herbu Nałęcz\|Rostworowskich]] z [[XIX wiek]]u * zabytkowy układ miejski z charakterystycznym układem ulic

Józefów nad Wisłą: Różnice pomiędzy wersjami