Kościół Znalezienia Krzyża Świętego w Grodnie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
merytoryczne
Linia 63:
|liczba manuałów =
|typ dzwonnicy =
|nazwa dzwonu = Św. Franciszek, Św. Ludwik, Niepokalanej
|kod mapy =
| wariant mapy =
Linia 83:
 
Budynek został częściowo zniszczony w 1656 podczas [[wojna polsko-rosyjska 1654-1667|najazdu moskiewskiego]]. Zespół kościoła i klasztoru wyremontowano i rozbudowano w latach 1679-1686. Prace częściowo sfinansował wojewoda wileński [[Michał Kazimierz Pac|Michał Pac]], który po uzyskaniu zgody na budowę na gruntach klasztoru drewnianego pałacu zobowiązał się zbudować domek loretański przy kościele. W 1680 roku zbudowano nowy ołtarz główny. W 1685 roku powstała obecnie istniejąca parawanowa fasada<ref name=":0" />. Po 1753 roku dokonano przebudowy dwóch górnych pięter wieży w stylu [[barok wileński|wileńskiego baroku]]. W latach 1780-1790 wybudowano przed fasadą czworoboczną kruchtę. W 1794 roku konwent grodzieński przekazał na potrzeby obrony Rzeczpospolitej 26,4 kg srebra.
W poł.1852 XIX w.roku, potuż kasacieprzed kasatą klasztoru bernardynów przez władze carskierosyjskie, przy kościele utworzono parafię. Sam kościół - pod wezwaniem Znalezienia Krzyża Świętego - był nieprzerwanie czynny. W dniu 2 listopada 1894 roku w kościele odbył się ślub Elizy Orzeszkowej z Stanisławem Nahorskim.
 
== Architektura ==
Kościół ten, a ściślej korpus nawowy, wykazuje cechy stylistyczne łączące go z kościołem bernardynów w Lublinie i poprzez nią do kolegiaty w Zamościu, m.in. wskazują na to pilastry wnętrza, filar na osi chóru, bliźniacze okna, układ chóru, arkadowo-pilastrowy system elewacji. Wieża została nadbudowana po połowie XVIII wieku w stylu baroku wileńskiego, jednak sam kościół prezentuje wcześniejsze barokowe cechy stylistyczne. W 2009 roku niekorzystnie zmieniono kolorystykę kościoła wg projektu narzuconego przez miejscowe władze.
 
Dwukondygnacyjny klasztor tworzy wraz z kościołem zamkniętą całość. W [[XVII wiek|XVII]] i [[XVIII wiek|XVIII]] w. w klasztorze tym odbywały się [[Sejmiki ziemskie|sejmiki]] powiatu grodzieńskiego. Na samym początku XIX wieku biblioteka konwentu liczyła 1322 pozycje. Klasztor został zamknięty przez Rosjan w 1853 roku, a budynki zajęły wojska zaborcze. W 1919 roku Rada Miejska jednogłośnie zwróciła klasztor zakonnikom. W 1941 roku od niemieckiego ostrzału zniszczone zostały XVIII wieczne organy, trzy barokowe ołtarze z kaplicy św. Barbary, dachy kościoła i hełm wieży. Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] w budynku klasztornym mieściły się laboratoria, biura sądowe i stacja sanitarno-epidemiologiczna. Od sierpnia 1990 roku obiekt jest siedzibą miejscowego [[Wyższe Seminarium Duchowne w Grodnie|Wyższego Seminarium Duchownego]].
 
== Wnętrze ==
* zespół 1412 murowanych ołtarzy z lat 80. XVIII wieku
* Ołtarz główny z 1680 roku
* w prawej nawie znajduje się słynący cudami obraz Matki Boskiej Messyńskiej z połowy XVII wieku, który pochodzi z [[Kościół Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny i klasztor Brygidek w Grodnie|kościoła brygidek w Grodnie]]
* stiukowe dekoracje w kaplicyKaplica Matki Boskiej Loretańskiej ze stiukowymi dekoracjami z lat 80. XVII wieku
* ambona w stylu klasycystycznym z około 1800 roku
* Konfesjonały z około 1800 roku
* Droga krzyżowa z lat 80. XVIII wieku
* Stalle z ok. 1800 roku
* Balustrada komunijna z ok. 1790
* cenne kute kraty
* tablica na cześć pisarki Elizy Orzeszkowej, która w 1894 roku zawarła tutaj związek małżeński