Jan Stefan Giedroyć: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 41:
}}
 
'''Jan Stefan Giedroyć''' herbu [[Hippocentaurus]] (ur. [[2 lutego]] [[1730]] w [[Wilno|Wilnie]]<ref name=HC />, zm. 23 Marca [[1803]] w Olsiadach, pochowany w katedrze w [[Wornie|Worniach]]) – [[Biskupi żmudzcy|biskup żmudzki]] od 30 marca 1778<ref>''Hierarchia Catholica medii et recentioris aevi'', t. VI, [[Padwa|Patavii]] 1958, s. 365. {{lang|la}}.</ref> i [[Biskupi inflanccy, wendeńscy i inflancko-piltyńscy|inflancko-piltyński]] od 22 kwietnia 1765<ref>''Hierarchia Catholica medii et recentioris aevi'', t. VI, Patavii 1958, s. 435. {{lang|la}}.</ref>. [[Biskup tytularny]] Verinopolis<ref>Prokop, 2006, s. 221.</ref> i [[Biskupi pomocniczy wileńscy|sufragan białoruski]] w latach 1763–1765.
 
W 1755 został członkiem [[kapituła|kapituły]] [[Wilno|wileńskiej]]. Był członkiem [[Wojna domowa w Rzeczypospolitej 1764|konfederacji generalnej Wielkiego Księstwa Litewskiego]] w 1764 roku<ref>''[[Volumina Legum]]'', t. VII, Petersburg 1860, s. 60.</ref>. Jako protegowany [[Biskupi wileńscy|biskupa wileńskiego]] [[Ignacy Jakub Massalski|Ignacego Massalskiego]], zrobił za panowania [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]] szybką karierę polityczną. Był członkiem [[Konfederacja radomska|konfederacji radomskiej]] 1767 roku<ref>Korwin [Kossakowski] S., ''Trzeci Maj i Targowica'', Kraków 1890, s. 225.</ref>. 23 października 1767 wszedł w skład [[Sejm delegacyjny|delegacji]] [[Sejm Repninowski|Sejmu]], wyłonionej pod naciskiem [[Ambasadorowie i posłowie rosyjscy w Rzeczypospolitej 1763–1794|posła rosyjskiego]] [[Nikołaj Repnin|Nikołaja Repnina]], powołanej w celu określenia ustroju [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej]]<ref>''Volumina Legum'' t. VII, Sankt Petersburg 1860, s. 244–248.</ref>. Na posiedzeniu [[Senat (I Rzeczpospolita)|Senatu]] ostro potępił [[konfederacja barska|konfederację barską]]. Przygotowania powstańcze szlachty wileńskiej denuncjował dowództwu stacjonujących w pobliżu [[Wilno|Wilna]] wojsk rosyjskich. Jednak w czasie [[Sejm Rozbiorowy 1773-1775|Sejmu Rozbiorowego]] w 1773 nosił się z zamiarem publicznego wystąpienia w obronie całości [[I Rzeczpospolita|Rzeczypospolitej]]. Miał wówczas powiedzieć'' jeśli trzeba męczennika – będę nim''. Królowi z trudem udało się odwieść biskupa od tego samobójczego czynu. Już wkrótce jednak Giedroyć stał się jednym z najzagorzalszych popleczników Rosji. Członek konfederacji [[Andrzej Mokronowski|Andrzeja Mokronowskiego]] w 1776 roku<ref>''Volumina Legum'', t. VIII, Petersburg 1860, s. 527.</ref>. Dzięki poparciu Rosjan i króla został w 1778 biskupem żmudzkim. Członek [[Departament Sprawiedliwości Rady Nieustającej|Departamentu Sprawiedliwości Rady Nieustającej]] w 1779 roku<ref>KALENDARZ polityczny dla Królestwa Polskiego y Wielkiego Xięstwa Litewskiego na rok pański 1779. w Warszawie, Nakładem y drukiem Michała Groella Księgarza Nadwornego J.K.Mci., [b.n.s]</ref>. Na tym stanowisku ściągnął na siebie zarzuty chciwości w gromadzeniu [[beneficjum|beneficjów]] i promowania swoich krewnych Giedroyciów na stanowiska kościelne. Został konsyliarzem [[Rada Nieustająca|Rady Nieustającej]] w latach 1778 i 1780. Przez cztery lata zasiadał w jej Departamencie Skarbowym. Był członkiem konfederacji [[Sejm Czteroletni|Sejmu Czteroletniego]]<ref>''Kalendarzyk narodowy y obcy na rok... 1792...'', Warszawa 1791, s. 308.</ref>. Był przeciwnikiem [[konstytucja 3 maja|Konstytucji 3 maja]] i gorącym zwolennikiem [[konfederacja targowicka|konfederacji targowickiej]]. Figurował na liście posłów i senatorów [[Ambasadorowie i posłowie rosyjscy w Rzeczypospolitej 1763–1794|posła rosyjskiego]] [[Jakow Bułhakow|Jakowa Bułhakowa]] w 1792 roku, która zawierała zestawienie osób, na które Rosjanie mogą liczyć przy rekonfederacji i obaleniu dzieła 3 maja<ref>Łukasz Kądziela, ''Między zdradą a służbą Rzeczypospolitej. Fryderyk Moszyński w latach 1792–1793'', Warszawa 1993, s. 46, Сборник Русского исторического общества, t. 47, Petersburg 1885, s. 271.</ref>.