Krajna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Drobna redakcyjna, podlinkowanie obozów dla internowanych w Karolewie i Radzimiu.
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Historia: drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 16:
Trwałe zasiedlenie terenu Krajny nastąpiło prawdopodobnie w VI-V wieku p.n.e. W okresie kształtowania polskiej państwowości Krajna wraz z [[Pomorze]]m zostały wcielone do Polski. Wkrótce po śmierci [[Bolesław I Chrobry|Bolesława Chrobrego]] Krajna oddzieliła się jednak od niej. Powtórne przyłączenie Krajny do Polski nastąpiło w latach 1113–1122 po zapoczątkowanych przez [[Bolesław III Krzywousty|Bolesława Krzywoustego]] w 1106 roku i zakończonych sukcesem walkach o odzyskanie Nakła, Czarnkowa i Ujścia. Tym razem Krajna na dłużej powróciła do państwa polskiego. Poprzez napływ osadników z Wielkopolski nastąpiło zaciśnięcie więzów z tą właśnie dzielnicą kraju. Łączeniu Krajny z Wielkopolską sprzyjało włączenie jej w skład [[archidiecezja gnieźnieńska|archidiecezji gnieźnieńskiej]] i przyłączenie jej w 1314 roku do [[Województwo kaliskie (I Rzeczpospolita)|województwa kaliskiego]].
 
Po Bolesławie Krzywoustym Krajną władał [[Mieszko III Stary|Mieszko Stary]] i jego następcy. Po śmierci [[Przemysł II|Przemysła II]] w 1296roku tereny między Drawą i Gwdą wcielono do Nowej Marchii. Całą Krajnę odzyskał ponownie [[Władysław I Łokietek|Władysław Łokietek]]. W tym czasie największym zagrożeniem dla Krajny stali się [[Zakon krzyżacki|Krzyżacy]]. W XIV1409 iroku XVkomtur wiekuczłuchowski wielokrotniei najeżdżalitoruński oninajechali Krajnę paląc [[Kamień Krajeński]], zdobywającSępólno i palącspustoszyli m.in.tereny po [[ZłotówNoteć]]. (1455)Ponownie iKrzyżacy spalili Kamień w 1413 roku, paląc także [[Łobżenica|Łobżenicę]]. W 1414 roku Krzyżacy spalili Kamień, Sępólno Krajeńskiei [[Koronowo]](1409. Kolejny najazd komtura człuchowskiego miał miejsce w 1419 roku. W 1422 roku komtur człuchowski spalił Sępolno, 1414Kamień orazKrajeński, a po otrzymaniu posiłków 117 wsi na Krajnie<ref>{{Cytuj|autor=Adam Szweda|tytuł=Polsko - krzyżackie kontrowersje na Krajnie w latach 1411-1422 (2005)|data dostępu=2017-12-06|url=https://www.academia.edu/21110312/Polsko_-_krzy%C5%BCackie_kontrowersje_na_Krajnie_w_latach_1411-1422_2005_|język=en}}</ref>. Ataki Krzyżacy ponawiali zdobywając i paląc m.in. [[Złotów]] (1455). Podczas [[wojna trzynastoletnia|wojny trzynastoletniej]] (1454-1466) Krzyżakom udało się opanować Krajnę. Dopiero ustalenia [[pokój toruński 1466|II pokoju toruńskiego]] spowodowały oddalenie zagrożenia ze strony Krzyżaków. Krajna wtedy przestała bezpośrednio graniczyć z ziemiami państwa krzyżackiego. Po uspokojeniu sytuacji Krajna ponownie stała się miejscem ożywionego ruchu osadniczego. W XV i XVI wieku zaczęli przybywać tu Czesi, Niemcy i Żydzi uciekający przed prześladowaniami religijnymi. Krajna cieszyła się spokojem do [[potop szwedzki|potopu szwedzkiego]] (1655-1660). W wyniku toczonych walk i szwedzkiej okupacji pomyślnie rozwijający się region podupadł. Jeszcze większą klęską dla Krajny okazała się [[III wojna północna|wojna północna]] (1700-1721), która oprócz upadku gospodarki stała się przyczyną klęski głodu i epidemii [[ospa prawdziwa|czarnej ospy]]. W miastach liczba ludności zmniejszyła się o ok. 70%, na wsiach o 50%.
 
Po [[I rozbiór Polski|I rozbiorze Polski]] (1772) Krajnę przyłączono do [[Królestwo Prus|Prus]]. W latach 1807–1815 południowo-wschodnia część Krajny była częścią [[Księstwo Warszawskie|Księstwa Warszawskiego]]. Po likwidacji Księstwa ponownie cała Krajna została wcielona do Prus. Pod zaborem znajdowała się do 1919 roku. Okres zaborów wiązał się z wzmożoną niemiecką akcją kolonizacyjną. Jednak nie wszystkim osadnikom udało się zadomowić na Krajnie. Obszar ten silnie dotknięty był zjawiskiem ucieczki Niemców na Zachód, także do Stanów Zjednoczonych (tzw. [[Ostflucht]]). Pomimo germanizacji prężnie działały tu różne polskie organizacje, przede wszystkim [[Związek Polaków w Niemczech]], polskie biblioteki, banki, kółka rolnicze, chóry. Na ziemiach nadnoteckich w 1906 roku strajkowała młodzież polska, która chciała uczyć się języka polskiego i religii po polsku. Ważną rolę w podtrzymywaniu polskości wśród mieszkańców Krajny pełnili m.in. Lucjan Prądzyński ze Skarpy, Tomasz Komierowski z Komierowa.