Mikołaj Władysław Judycki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, ilustracja
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 25:
}}
[[Plik:Osada Liahovich 1660.jpg|mały|239x239px|Oblężenie Lachowicz w 1660 roku]]
'''Mikołaj Władysław Judycki''' herbu [[Judycki|Radwan odm.]] (ur. ok. 1610 - zm. [[1670]]) – [[Generałowie Wojska Polskiego|polski generał]] artylerii, [[Zakon Maltański|kawaler maltański]]<ref>A. Boniecki, Herbarz Polski, T. 9, s. 97.</ref>, [[kasztelan]] [[Nowogródek|nowogródzki]] od 1660, [[regimentarz]] wojskwojska litewskiego od 1658, komandor litewskichstwołowicki.
 
Był dworzaninem króla [[Zygmunt III Waza|Zygmunta III Wazy]]. W latach 1627-1629 był w czasie wojny ze [[Szwecja|Szwecją]] starszym nad armatą ([[Generał artylerii|generałem artylerii]]), biorąc udział w [[Bitwa pod Górznem|Bitwie pod Górznem]]. W 1636 został [[skarbnik]]iem rzeczyckim, a w 1640 [[stolnik]]iem [[Rzeczyca (obwód homelski)|rzeczyckim]]. W tym też roku wyjechał na studia do [[Padwa|Padwy]]. Przebywał na dworze papieża [[Urban VIII|Urbana VIII]] w [[Rzym]]ie. Po roku 1643 wstąpił do Zakonu Kawalerów Maltańskich. W ich szeregach walczył z [[Turcja|Turkami]] w [[Algier]]ze, [[Tunezja|Tunezji]] i na [[Kreta|Krecie]].
 
Po powrocie do kraju wziął udział w tłumieniu [[powstanie Chmielnickiego|powstania Chmielnickiego]]. 11 kwietnia 1654 oficjalnie mianowany przez króla [[Jan II Kazimierz Waza|Jana Kazimierza]] generałem artylerii i wojsk [[Autorament|cudzoziemskiego autoramentu]]. Otrzymał wówczas [[starostwo]] [[Christmemel|skirstymońskie]], ale starostwo to odstąpił Pacowi<ref>http://www.wielcy.pl/boniecki/pl/art/9/120.xml#osoba82</ref>. W tym też roku wziął udział pod dowództwem [[hetman wielki litewski|hetmana wielkiego litewskiego]] [[Janusz Radziwiłł (hetman wielki litewski)|Janusza Radziwiłła]] w [[wojna polsko-rosyjska 1654-1667|wojnie polsko rosyjskiej 1654-1667]]<ref>Малов А.В. Русско-польская война 1654-1667 гг. Москва, Цейхгауз, 2006. {{ISBN|5-94038-111-1}}.</ref>.
 
W początkach sierpnia Radziwiłł, mianował go tymczasowym dowódcą swoich wojsk w sile 5 tys. kawalerii, które obozowały 5 km od [[Wilno|Wilna]]. Po zdobyciu 8 sierpnia 1655 roku Wilna przez [[Rosja]]n Judycki wycofał się na [[Żmudź]]. Tam został aresztowany przez stronników Radziwiłła za odmowę poparcia [[Układ w Kiejdanach|układu kiejdańskiego]]. Przekazany przez Radziwiłła [[Szwedzi|Szwedom]], uciekł z niewoli w 1656 roku. W latach 1658–67 [[regimentarz]] wojska litewskiego. W 1658 w imieniu wojsk litewskich prowadził pertraktacje z [[Bogusław Radziwiłł|Bogusławem Radziwiłłem]] odnośnie przekazania wojsku dóbr odebranych Januszowi Radziwiłłowi.
8 lutego 1660 jego oddział w sile 4 tys. ludzi został przez Rosjan rozbity w [[bitwa pod Miadziołem|bitwie pod Miadziołem]]. Od 23 marca do 28 czerwca dowodził bohaterską [[Oblężenie Lachowicz|obroną Lachowicz]] przed wojskami moskiewskimi Iwana Chowańskiego. W tym samym roku został kasztelanem nowogródzkim.
W czasie kampanii ukraińskiej brał udział w bitwach [[bitwa pod Połonką|pod Połonką]] i [[bitwa nad Basią|nad Basią]]. 26 października został komendantem prawego skrzydła wojsk litewskich. W marcu 1661 obległ [[Dzisna (miasto)|Dzisnę]], a następnie z 20 [[Chorągiew (wojsko)|chorągwiami]] jazdy ruszył w pościg za wycofującymi się wojskami [[Rosja|rosyjskimi]] [[Iwan Chowański (zm. 1682)|Iwana Andrzejewicza Chowańskiego]] i ścigał je aż pod [[Psków]]. 29 marca poddała mu się załoga Dzisny.
 
Od 23 marca do 28 czerwca dowodził bohaterską [[Oblężenie Lachowicz|obroną Lachowicz]] przed wojskami moskiewskimi [[Iwan Chowański (zm. 1682)|Iwana Chowańskiego]]. W tym samym roku został [[Kasztelan|kasztelanem]] [[Nowogródek|nowogródzkim]].
4 listopada wspólnie z wojskami koronnymi pobił Rosjan w [[bitwa pod Kuszlikami|bitwie pod Kuszlikami]].
W czasie kampanii ukraińskiej brał udział w czerwcu 1660 roku w bitwie [[bitwa pod Połonką|pod Połonką]] i w październiku w [[bitwa nad Basią|bitwie nad Basią]]. Po bitwie 26 października został komendantem prawego skrzydła wojsk litewskich.
 
W czasie kampanii ukraińskiej brał udział w bitwach [[bitwa pod Połonką|pod Połonką]] i [[bitwa nad Basią|nad Basią]]. 26 października został komendantem prawego skrzydła wojsk litewskich. W marcu 1661 obległ [[Dzisna (miasto)|Dzisnę]], a następnie z 20 [[Chorągiew (wojsko)|chorągwiami]] jazdy ruszył w pościg za wycofującymi się wojskami [[Rosja|rosyjskimi]] [[Iwan Chowański (zm. 1682)|Iwana Andrzejewicza Chowańskiego]] i ścigał je aż pod [[Psków]]. 29 marca poddała mu się załoga Dzisny.
 
4 listopada wspólnieprzy zwsparciu wojskamiwojsk koronnymikoronnych [[Stefan Czarniecki|Stefana Czarnieckiego]] pobił Rosjan w [[bitwa pod Kuszlikami|bitwie pod Kuszlikami]].
9 kwietnia przeszedł do działań zaczepnych i nagłym uderzeniem zdobył [[Siebież]]. Na przełomie 1663 i 1664 uderzył na ziemie rosyjskie, pustosząc okolice [[Rosław (miasto)|Rosławia]] i [[Brańsk]]a.
 
W 1666 roku kupił miasteczko [[Nowa Mysz]], gdzie ufundował za kwotę 105 tys. złotych [[Szkolnictwo jezuickie w Polsce|kolegium jezuickie]]. Na mocy konstytucji sejmowej z 1667 podzielono między zasłużonych żołnierzy starostwo łojowskie, w wyniku czego [[Łojów]] nad Dnieprem otrzymali potomkowie Mikołaja Judyckiego i posiadali je aż do wymarcia linii męskiej na Józefie Judyckim w XIX wieku<ref>{{Cytuj |tytuł = Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom V - wynik wyszukiwania - DIR |data dostępu = 2018-06-28 |opublikowany = dir.icm.edu.pl |url = http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_V/687 |język = pl}}</ref>.
 
== Bibliografia ==
 
* ''Polski Słownik Biograficzny,'' tom 11, s. 314, JUDYCKI Mikołaj Władysław (zm. 1670) kasztelan nowogrodzki
 
== Przypisy ==