Kościół św. Karola Boromeusza w Warszawie (Wola): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Bibliografia: drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 75:
Miejscowa parafia jest czwartą z kolei (po kościele NMP na Nowym Mieście, katedrze św. Jana i kościele św. Krzyża) parafią katolicką w Warszawie. Jej pierwszą siedzibą był [[Kościół św. Brata Alberta i św. Andrzeja Apostoła w Warszawie|kościół św. Andrzeja]] na placu Teatralnym, stąd też św. Andrzej pozostaje nadal jej patronem. Po [[1815]] przeniesiono ją do [[Kościół św. Antoniego Padewskiego w Warszawie (Śródmieście)|kościoła reformatów przy Senatorskiej 31]], by ostatecznie znaleźć siedzibę w nowym kościele zbudowanym w miejscu istniejącego tu w latach 1820–1840 [[Plac Pod Lwem w Warszawie|placu Pod Lwem]].
 
Kościół, ufundowany przez księżniczkę [[Klementyna Małachowska|Klementynę z Sanguszków Małachowską]], właścicielkę dóbr lubartowskich, która przeznaczyła na ten cel 200 000 złp<ref name="Bor">Julian Bartoszewicz: ''Kościoły Warszawskie rzymsko-<!-- Sic! -->katolickie opisane pod względem historycznym'', Warszawa 1855, s. 347-352.</ref>, wzniesiony został u zbiegu ulic Chłodnej i [[ulica Elektoralna w Warszawie|Elektoralnej]] na terenie [[Plac Pod Lwem w Warszawie|placu Pod Lwem]], na zakończeniu [[Oś Saska|Osi Saskiej]]. Kamień węgielny położono 18 sierpnia 1841 roku. Po śmierci Klementyny Małachowskiej w Paryżu 26 grudnia 1841, chwilowo przerwano prace przy budowie. Wtedy rząd postanowił przeznaczyć na budowę początkowo 150 000 złp i powtórnie 117 738 gr. (w październiku 1847)<ref name="Bor" />. Wzorowany na [[rzym]]skiej [[Bazylika Matki Bożej Większej|bazylice Santa Maria Maggiore]], zbudowany[[Bazylika św. Pawła za Murami|bazylice św. Pawła za Murami]], a wnętrze na kościele Notre-Dame-de-Lorette w Paryżu<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Święty Karol Boromeusz a sztuka w kościele powszechnym, w Polsce, w Niepołomicach |czasopismo = Issuu |data dostępu = 2018-08-08 |url = https://issuu.com/dodoeditor/docs/__wi__ty_karol_boromeusz_a_sztuka_w |język = en}}</ref>. Zbudowany został na planie [[krzyż łaciński|krzyża łacińskiego]]; [[nawa|trójnawowy]], płaski strop kasetonowy oparty na żeliwnych [[porządek koryncki|kolumnach korynckich]]. Wezwanie jest przypuszczalnie związane z ożywieniem kultu św. Karola Boromeusza w czasach rządów arcybiskupa paryskiego hrabiego de Quélena, który w okresie [[Restauracja Burbonów|Restauracji Burbonów]] popularyzował architekturę wczesnochrześcijańską oraz idee monarchistyczne (a za nim członek komitetu budowy kościoła biskup [[Tadeusz Łubieński (1794–1861)|Tadeusz Łubieński]])<ref name=":0" />.
 
[[Fasada]] flankowana dwiema [[wieża]]mi, poprzedzona [[arkada|trójarkadowym]] [[przedsionek (architektura)|przedsionkiem]]. Na fasadzie figury [[apostoł]]ów [[Piotr Apostoł|Piotra]] i [[Paweł z Tarsu|Pawła]]. Fasadę [[zwieńczenie|wieńczy]] [[fronton]] z [[tympanon]]em, przedstawiającym patrona kościoła, Carlo Borromiego, udzielającego [[Eucharystia (sakrament)|sakramentu Komunii]] mieszkańcom [[Mediolan]]u w czasie epidemii [[dżuma|dżumy]] w [[1567]] r. Schody przed głównym wejściem (od zachodu) ozdobione [[rzeźba]]mi autorstwa [[Ludwik Kauffmann|Ludwika Kauffmanna]] i [[Paweł Maliński|Pawła Malińskiego]] wykonanymi w latach [[1841]]-[[1849]] i przedstawiającymi [[Ojcowie Kościoła|Ojców Kościoła]], świętych Augustyna, Ambrożego, Grzegorza i Hieronima oraz [[apostołowie|apostołów]] [[Piotr Apostoł|Piotra]] i [[Paweł z Tarsu|Pawła]]. Kauffmann stworzył także płaskorzeźbę zdobiącą fronton budowli<ref name="Bär">{{Cytuj|tytuł = [[Allgemeine Deutsche Biographie]]|data = 1882|rozdział = [[:wikisource:de:ADB:Kauffmann, Ludwig|Kaufmann, Ludwig]]|opis = Band 15|s = 476-477|miejsce = Leipzig|wydawca = Duncker & Humblot|autor r = Jodok Bär|język = de}}</ref>.
Linia 107:
* {{cytuj książkę | nazwisko= Nadolski | imię=Artur |tytuł=Pani Chłodna. Opowieść o warszawskiej ulicy | data=2008 | wydawca=Bellona | miejsce=Warszawa | isbn = 978-83-1111258-2}}
 
*[[Piotr Krasny]], [[Michał Kurzej]]<i>, Kościół św. Karola Boromeusza w Warszawie</i>, [w:] [https://issuu.com/dodoeditor/docs/__wi__ty_karol_boromeusz_a_sztuka_w Św. Karol Boromeusz a sztuka, red. P. Krasny, M. Kurzej, Kraków 2013, s. 127–154]
 
[[Kategoria:Warszawskie kościoły archidiecezji warszawskiej|Karola Boromeusza]]