Domkowo: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Zabytki: drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Zabytki: drobne merytoryczne
Linia 29:
 
== Historia ==
Domkowo odnotowano po raz pierwszy w źródłach pisanych w 1335 r. jako dobra rycerskie. W czasach krzyżackich wieś podlegała pod komturię w Ostródzie, były to dobra rycerskie o powierzchni 30 [[włóka (miara powierzchni)|włók]]<ref>Cz. Baszyński: ''Osadnictwo komturstwa ostródzkiego do połowy XV w.'' Zapiski historyczne, t. 25, 1960, str.: 103-118, za ''Ostróda. Z dziejów miasta i okolic.'' Pojezierze, Olsztyn, 1976, 448 str.</ref>. Wieś, wraz z istniejącym tu młynem, uległy zniszczeniu w czasie [[Wielka wojna z zakonem krzyżackim|wojny polsko-krzyżackiej (1409-1411)]]. W 1470 r. Chrystian Lichtenwald sprzedał wieś Piotrowi Ślubawskiemu, a ten w 1478 sprzedał kolejnemu właścicielowi – Niklasowi z Gierzwałdu. W 1480 r. 20 włók w Domkowie kupił Marcin Swartowski a 9 włók Mikołaj Czereśny. W tym okresie współwłaścicielem Domkowa był także Marcin Kwiatkowski, który posiadał wraz z trzema synami 8 włók. W 1540 r. na 30 włokach osadzonych było 9. [[wolni|wolnych]] chłopów. W latach 1533-1565 właścicielem majątku ziemskiego w Domkowie był Jakub Birckham z Gierzwałdu. Według dokumentów w 1576 r. [[wolni]] chłopi posiadali 17 włók, a Birckham – 13. W 1631 r. Jan Stukliński sprzedał 4 włoki Feliksowi Birckhamowi. W tym samm czasie Fryderyk Kownacki zamienił z Michalem Opingerem swoje dwie włóki w [[Lichtajny (powiat olsztyński)|Lichtajnach]] na 4 włóki w Domkowie. W 1665 r. włościcielem Donkowa był dzierżawca starostwa olsztyneckiego niejaki von Hoverbeck (był w posiadaniu także Dąbkowa, Baranowa i Grunwaldu).
 
W XIX w. we wsi była papiernia. W 1820 r. papiernia i młyn należały do radcy wojennego o nazwisku Linka. W tym czasie we wsi było 28 domów i mieszkało 99 osób. W 1861 r. we wsi, obejmującej 2908 mórg ziemi, działała papiernia oraz kuźnia. We wsi było 188 mieszkańców. W 1885 r., w Domkowie mieszkało 136 osób.. W 1925 r. wieś miała 306 mieszkańców a w 1939 – 291.
 
== Zabytki ==
W okolicach Domkowa znajduje się grodzisko z XI wieku zwane Pogańską Górą. Podczas badań archeologicznych prowadzonych w obrębie zespołu osadniczego w Domkowie pozyskano materiał ceramiczny, wykazujący silne związki z wyrobami garncarskimi ze słowiańskiej strefy chełmińsko-dobrzyńskiej<ref>S. Wadyl, ''Sprawozdanie z badań sondażowo-weryfikacyjnych na grodzisku w Domkowie, stan. 1, gm. Grunwald (AZP 28/57)'', mps w WUOZ Olsztyn, delegatura w Elblągu</ref><ref>http://www.obn.olsztyn.pl/komunikaty/2015/KMW-2-2014.pdf</ref>. Położony 1,9 km na północny wschód od wsi obiekt ulokowany jest na wysokiej prawej krawędzi doliny rzeczki Dylewki. Grodzisko o owalnej, wydłużonej po linii NNW – SSE formie (65x40m) posiada majdan (33x22 m) otoczony wałem, którego maksymalna wysokość wynosi 5 m (w południowej części).
W południowo-zachodniej części wału bardzo wyraźnie czytelny w terenie jest wjazd bramny. W północno-zachodniej partii obwałowanie ulega destrukcji, w wyniku osypywania się. Od strony południowej obiekt odcięty jest od nasady cypla suchą fosą o szerokości 6 m. Na majdanie i koronie wału odkryto fragmenty naczyń glinianych. Na południe i wschód od grodziska zarejestrowano ślady osady przygrodowej<ref>[http://grodziska.eu/c57.html Grodziska i szlaki Prusów: Sasina i Ziemia Lubawska]</ref><ref>M. J. Hoffmann, A. Mackiewicz, Średniowieczne założenia obronne powiatu ostródzkiego, Ostróda 2004.</ref>. Podczas badań archeologicznych prowadzonych w obrębie zespołu osadniczego w Domkowie pozyskano materiał ceramiczny, wykazujący silne związki z wyrobami garncarskimi ze słowiańskiej strefy chełmińsko-dobrzyńskiej<ref>S. Wadyl, ''Sprawozdanie z badań sondażowo-weryfikacyjnych na grodzisku w Domkowie, stan. 1, gm. Grunwald (AZP 28/57)'', mps w WUOZ Olsztyn, delegatura w Elblągu</ref><ref>http://www.obn.olsztyn.pl/komunikaty/2015/KMW-2-2014.pdf</ref>.
 
== Bibliografia ==