Barcja: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Zobacz też: drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Historia: drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 3:
[[Plik:Prusy historyczne.png|thumb|300px|Krainy historyczne dawnych Prus]]
 
'''Barcja''' – terytorium historyczne w [[Prusy (kraina historyczna)|Prusach]], na wschodnim brzegu [[Łyna|Łyny]], zamieszkiwane pierwotnie przez jedno z plemion [[Prusowie|pruskich]] – Bartów. Terytorium Barcji weszło w skład krainy historycznej [[Prusy Dolne]] i być może częściowo [[Warmia|Warmii]].
 
Terytorium zamieszkiwane przez Bartów pozbawione było tak dużej ilości jezior, jak ziemie położone na południe i zamieszkiwane przez Galindów<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Tomasz Nowakiewicz |tytuł = Wstępne uwagi na temat pogranicza Galindii i Barcji we wczesnym średniowieczu |data dostępu = 2019-08-29 |url = https://www.academia.edu/7318326/Wst%C4%99pne_uwagi_na_temat_pogranicza_Galindii_i_Barcji_we_wczesnym_%C5%9Bredniowieczu |język = en}}</ref>. Z wykopalisk archeologicznych wynika, że kulturowo Bartowie byli bliżej związani ze strefą [[Sambia (kraina historyczna)|sambijską]], a nie mazurską<ref name=":0" />.
 
== Historia ==
Najważniejsze kronikarskie źródło jakim jest ''Kronika Ziemi Pruskiej'' [[Piotr z Dusburga|Piotra z Dusburga]] przedstawia Bartów wyłącznie w militarnym kontekście. W Kronice Dusburga potwierdzona jest też rola barckich przywódców plemiennych: z imienia wymienia on niektóre z tych postaci jak na przykład wodza o imieniu Diwan i nakreśla sylwetki kilku innych jak na przykład: Girdaw oraz Numo i Dersko, którzy w 1284 roku przebywali na Litwie. Z relacji tych wynika, że Bartowie byli identyfikowalni i przynajmniej w niektórych sytuacjach łatwo odróżniano ich od innych Prusów i Litwinów. Kryteria tego rozróżnienia pozostają jednak nieznane i tylko można przypuszczać, że były to jakieś elementy stroju lub obyczaju. Z wykopalisk archeologicznych wynika, że
 
Bartowie przystąpili po raz pierwszy do walki z Krzyżakami w 1242 r., uczestnicząc wraz z Warmami i [[Natangia|Natangami]] w oblężeniu [[Balga|Bałgi]] ([[I powstanie pruskie]]). W 1248 roku Bartowie wspomagali [[Jaćwingowie|Jaćwingów]] podczas najazdu na nich książąt ruskich Daniela i Wasylka. Po upadku powstania w 1249 roku rozpoczęły się najazdy krzyżackie na ziemie Bartów. Ataki Krzyżaków nastąpiły w latach 1251–1252, gdy kolejnych najazdów dokonali: margrabia branderburski [[Otton III (margrabia brandenburski)|Otto III]], biskup Merseburga Henryk I i hrabia von Schwarzburg. Ich następstwem było opanowanie całego terytorium i wybudowanie na jego obszarze zamków: [[Bartoszyce]], [[Reszel]] i Wiesenburg.
Linia 15 ⟶ 17:
 
== Terytorium ==
Od południa i wschodu Barcja graniczyła z Galindią. Granica między nimi biegła od jeziora Oświn do jeziora Rydzówka. Po stronie Barcji znajdował się gród w [[Bezławki|Bezławkach]] nad Dajną, a po stronie Galindii osady w rejonie [[Salęt|jeziora Salęt]] i [[Szestno|Szestna]]<ref name=":0" />. Obie grupy plemienne oddzielały wały zbudowane w rejonie obecnych wsi [[Koczarki]], Budziska (Budziszki) i Langanki<ref name=":0" />. Główne miasta leżące na terenie dawnej Barcji: [[Kętrzyn]] (daw. Rastembork) i [[Bartoszyce]] (daw. Barsztyn) oraz [[Korsze]], [[Barciany]] i [[Srokowo]] (daw. Dryfort), Jeziorany, Sępopol oraz po stronie [[obwód kaliningradzki|obwodu kalinigradzkiego]]: [[Żeleznodorożnyj]] (daw. Gierdawy), [[Kryłowo]] (daw. Nordenbork), [[Drużba (obwód kaliningradzki)|Drużba]] (daw. Alembork), [[Prawdinsk]] (daw. Frydląd). Barcja sięga w okolice [[Znamiensk (obwód astrachański)|Znamienska]] (daw. Welawa) i [[Gwardiejsk]]a (daw. Tapiawa).
 
== Bibliografia ==