Grodno: Różnice pomiędzy wersjami

Po [[Bitwa Warszawska|Bitwie warszawskiej]] rozpoczęto we wrześniu 1920 roku przygotowania do operacji zaczepnej nad Niemnem, w trakcie których zdobycie Grodna powierzono [[2 Armia (II RP)|2 Armii Wojska Polskiego]] pod dowództwem gen. [[Edward Śmigły-Rydz|Edwarda Rydza-Śmigłego]]. Rydz-Śmigły wyznaczył do tego zadania [[21 Dywizja Piechoty Górskiej|21 Dywizję Górską]] gen. [[Andrzej Galica|Andrzeja Galicy]] i [[Dywizja Ochotnicza (II RP)|22 Dywizję Ochotniczą]] płk. [[Adam Koc|Adama Koca]], wsparte grupą artylerii ciężkiej gen. [[Ignacy Kazimierz Ledóchowski|Ledóchowskiego]]. Razem 11600 żołnierzy i 107 dział^{[[Bitwa nad Niemnem#cite note-leks-5|[5]]]}. Jednostki te 20 września uderzyły z lasów augustowskich na [[5 Witebska Dywizja Strzelecka|5]] i [[6 Dywizja Strzelców|6 Dywizję Strzelców]], co zaskoczyło Rosjan, w związku z czym wycofali się w stronę fortów Grodna, pod które w pościgu za nimi podeszła 22 Dywizja Ochotnicza, a 21 Dywizja Górska opanowała [[Kuźnica (województwo podlaskie)|Kuźnicę]]. Dnia 21 września przeciwnatarcie przeprowadziły 5 Dywizja na Kuźnicę i 6 Dywizja na [[Nowy Dwór (rejon świsłocki)|Nowy Dwór]], które zostały powstrzymane przez Polaków. Do zaciętych walk doszło pod [[Odelsk]]iem, gdzie kontratakujący uderzali w prawe skrzydło dywizji gen. Galicy^{[[Bitwa nad Niemnem#cite note-leks-5|[5]]]}. Sowieci zaangażowani w walki pod Grodnem z 21 i 22 dywizją oraz [[3 Dywizja Piechoty Legionów|3 DPLeg]]. pod [[Brzostowica Wielka|Brzostowicą Wielką]] nie rozpoznali przygotowań do ataku Grupy Manewrowej na północy^{[[Bitwa nad Niemnem#cite note-leks-5|[5]]]}. 23 września obie strony przeszły do uderzeń. 21 DGór. walczyła o opanowanie przepraw na Niemnie pod Konatowem na południe od Grodna, a 22 DOchot. po uchwyceniu przepraw pod Ballą Solną, okrążała Grodno od północy^{[[Bitwa nad Niemnem#cite note-leks-5|[5]]]}. Działający na lewym skrzydle [[205 Pułk Piechoty (II RP)|205 pułk piechoty]] (dowódca mjr [[Bernard Mond]]) z dwoma dywizjonami artylerii w nocy 22/23 września uchwycił uszkodzony przez Litwinów most pod [[Hoża|Hożą]] i rozpoczął przeprawę. Po południu wiadomość o przeprawie Monda dotarła do sztabu 2 Armii, gdzie oczekiwano rezultatów walk pod Grodnem, od których [[Józef Piłsudski|Piłsudski]] uzależniał atak Grupy Manewrowej na tyły Rosjan^{[[Bitwa nad Niemnem#cite note-leks-5|[5]]]}. Gen Rydz-Śmigły o 16.30 wydał rozkaz, który [[2 Brygada Jazdy|2 Brygadę Jazdy]] skierował na Grodno z zadaniem połączenia się z 205 pp. Wieczorem 24 września pod Nowym Dworem poddał się Polakom sowiecki 49 pułk. W dniu 25 września 21 DGór. zmusiła do odwrotu sowiecką 5 DS, a [[1 Pułk Strzelców Podhalańskich]] opanował umocnienia między fortami 5 i 6 twierdzy Grodno. Grupa Monda zdobyła forty 13 i 13 a. Z kolei 22 DOchot. opanowała fort 4. Rosjanie bez walki opuścili forty 1, 2 i 3. W nocy 25/26 września 22 Dywizja Ochotnicza wkroczyła do Grodna^{[[Bitwa nad Niemnem#cite note-leks-5|[5]]]}<ref>http://www.grodno.msz.gov.pl/resource/864e8c0f-4c25-499b-af41-581ef2f6c30a:JCR</ref>.

 

[[Plik:Horadnia. Горадня (1935).jpg|thumb|left|Panorama Grodna ok. 1935 roku]]

Przedwojenne Grodno było siedzibą władz powiatowych. Liczyło prawie 60 tysięcy mieszkańców, wśród których przeważali Polacy (60%) i Żydzi (37%), przy nieznacznym udziale procentowym Litwinów i Białorusinów (3%). Dochodziło do napięć na tle narodowościowym. W czerwcu 1935 roku podczas zabawy tanecznej doszło do zabójstwa marynarza, którego pogrzeb przerodził się w zamieszki antyżydowskie. Władze sanacyjne zakazały prasie pisania o zajściach, a gazety które złamały zakaz zostały skonfiskowane<ref>{{cytuj|autor=Ronald Modras|tytuł=Kościół katolicki i antysemityzm w Polsce w latach 1933–1939|wydawca=Homini|miejsce=Kraków|data=2014|s=309}}</ref>.