Florian Zebrzydowski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Mathiasrex (dyskusja | edycje) drobne merytoryczne |
drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
||
Linia 26:
}}
'''Florian Zebrzydowski''' herbu [[Radwan (herb szlachecki)|Radwan]] (zm. w [[1566]] roku) – [[hetman nadworny]] w latach [[1552]]-[[1562]]<ref>Marek Plewczyński, Naczelne dowództwo armii koronnej w latach 1501-1572, w: Studia i Materiały do Historii Wojskowości t. XXXIV, 1992, s. 55.</ref>, [[hetman wojsk zaciężnych|hetman polskich wojsk zaciężnych]] w kampanii [[1561]]-1562 (dowodził 3700 żołnierzy)<ref>Marek Plewczyński, Naczelne dowództwo armii koronnej w latach 1501-1572, w: Studia i Materiały do Historii Wojskowości t. XXXIV, 1992, s. 53.</ref>, [[kasztelan]] [[Lublin|lubelski]] w latach [[1563]]-[[1566]], kasztelan [[oświęcim]]ski i [[burgrabia krakowski]] w latach [[1552]]-1553, referendarz litewski w latach [[1546]]-[[1551]], referendarz podlaski w [[1550]] roku, przełożony dworu królewskiego od 1550 roku, [[sekretarz królewski]] w [[1548]] roku, dworzanin konny [[Zygmunt II August|Zygmunta II Augusta]] od [[1543]] roku,
Zaliczany do najważniejszych renesansowych teoretyków wojskowości. Przykładał w swoich pracach dużą wagę do znaczenia piechoty i fortyfikacji bastionowych<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Karol Łopatecki |tytuł = Karol Łopatecki Poglądy Floriana Zebrzydowskiego dotyczące ufortyfikowania, obrony i poddania twierdz |data dostępu = 2019-11-07 |url = https://www.academia.edu/40808144/Karol_%C5%81opatecki_Pogl%C4%85dy_Floriana_Zebrzydowskiego_dotycz%C4%85ce_ufortyfikowania_obrony_i_poddania_twierdz |język = en}}</ref>. Prawdopodobnie jego pierwszy kontakt z armią miał miejsce w roku 1538, kiedy otrzymał [[list przypowiedni]] na oddział piechoty, która stacjonowała na [[Podole|Podolu]]. Dalsze doświadczenia zdobywał w wojskach nadwornych. Już w 1539 roku zostaje dworzaninem króla Zygmunta I Starego, a dziewięć lat później Zygmunt II August wykorzystuje Zebrzydowskiego, by ten na czele 200-osobowej chorągwi witał na granicy z Litwą w [[Łosice|Łosicach]] Barbarę Radziwiłłównę. Bardzo dobre relacje pomiędzy Zebrzydowskim a Mikołajem Radziwiłłem „Czarnym” i Mikołajem Radziwiłłem „Rudym” widoczne są od 1547 roku<ref name=":0" />. W konsekwencji w 1549 roku hetman wielki litewski zwrócił się do króla z prośbą o przesłanie Floriana na Litwę, co argumentował chęcią wykorzystania jego doświadczenia<ref name=":0" />. W 1552 roku Zebrzydowski został również burgrabim krakowskim, w związku z czym sprawował rządy nad piechotą strzegącą Wawelu. Zebrzydowski wziął udział w [[Wojny inflanckie|wyprawie pozwolskiej]]. Następnie otrzymał tytuł hetmana wojsk zaciężnych i wyruszył z polskimi chorągwiami do Inflant, gdzie wziął udział w walkach w latach 1561–1562.
Sprawował obowiązki referendarza dworu polskiego [[Zygmunt II August|Zygmunta II Augusta]] w [[Wilno|Wilnie]]<ref>Ludwik Kolankowski, Zygmunt August Wielki Książę Litwy do roku 1548, Lwów 1913, s. 317.</ref>.
Został pochowany w Lublinie<ref name=":0" />.
== Publikacje autorstwa Floriana Zebrzydowskiego: ==
* "Porządek żołnierski tak w polu jako i na zamkach od P. Floriana Zebrzydowskiego opisany anno 1559"
* "Artykuły które są opowiadane przez Wielmożnego Pana Florijana Zebrzydowskiego" - wydane pod Zelborkiem 10 września 1561 r.
== Bibliografia ==
* S. Bodniak, Przedmowa, [do:] ''Hetman Florian Zebrzydowski o porządku wojennym'', wyd.S. Bodniak, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1931, R. 3, z. 2, s. 295–299
* P. Makowiec, ''Działalność wojskowa hetmana Floriana Zebrzydowskiego'', „Materiały do Historii Wojskowości” 2004, nr 2, s. 11–17
* J. Serczyk, ''Florian Zebrzydowski hetman wojsk zaciężnych, kasztelan lubelski, starosta są-decki i tyszowiecki. Przyczynek do historii wojskowej XVI w.'', Toruń 1950 (maszynopis)
== Przypisy ==
| |||