Końskowola: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: zmiana szablonu {{Wieś infobox}} na {{Polska miejscowość infobox}}
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎XX wiek: drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 59:
Niepokoje lat 1905–1906 nie ominęły Końskowoli. 1 maja 1905 kilkuset mieszkańców Końskowoli oraz okolicznych miejscowości zebrało się w celu przeprowadzenia pochodu i zdemolowania urzędu gminnego; niesiono czerwone flagi, śpiewano pieśni rewolucyjne. Manifestację rozpędzili Kozacy. 16 lipca odbył się w zakładach włókienniczych wiec solidarnościowy z pracownikami zakładów [[Łódź|łódzkich]], a następnie manifestacja. Strajkowano również w 1906, w tym w dniu 1 maja; ponadto sześciokrotnie rozbijano sklepy monopolowe (przynoszące państwu podatki), miał miejsce również bojkot wyborów do Dumy. Władze, walcząc z wystąpieniami, 12 stycznia 1906 i w dniach następnych przeprowadziły pacyfikację miejscowości, polegającą na aresztowaniach, publicznym biciu<ref>''Dzieje Końskowoli...'' s. 93–96.</ref>.
 
Kiedy wybuchła [[I wojna światowa]], Rosjanie zarządzili ewakuację zakładów przemysłowych i spalili część miejscowości, wielu mężczyzn wcielono do wojska. Podczas I wojny światowej w wyniku walk w 1915 r., wg danych zebranych przez Biuro Statystyczne pod kierunkiem [[Henryk Wiercieński|Henryka Wiercieńskiego]], aż 326 na 333 zewidencjonowanych budynków w Końskowoli zostało zniszczonych<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = STRATY I ZNISZCZENIA PONIESIONE W ZABYTKACH NIERUCHOMYCH W OKRESIE I WOJNY ŚWIATOWEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO (W JEGO AKTUALNYCH GRANICACH) - PDF Darmowe pobieranie |data dostępu = 2019-12-17 |opublikowany = docplayer.pl |url = https://docplayer.pl/53136145-Straty-i-zniszczenia-poniesione-w-zabytkach-nieruchomych-w-okresie-i-wojny-swiatowej-na-obszarze-wojewodztwa-lubelskiego-w-jego-aktualnych-granicach.html}}</ref>. Zniszczona została przede wszystkim zabudowa północnej i wschodniej pierzei rynku oraz znajdujące się na tyłach tych pierzei kwartały zabudowy. Ocalała zachodnia pierzeja rynku, gdzie do chwili obecnej przetrwały murowane, parterowe budynki z charakterystycznymi sklepionymi sieniami, usytuowanymi w skrajnej osi. Zniszczona też została całkowicie murowana, barokowa dzwonnica obok kościoła wzniesiona w 1778 r. z fundacji ks. Adama Czartoryskiego i wg projektu Józefa Mayera<ref name=":0" />.
Kiedy wybuchła [[I wojna światowa]], Rosjanie zarządzili ewakuację zakładów przemysłowych i spalili część miejscowości, wielu mężczyzn wcielono do wojska. Główne walki szczęśliwie ją ominęły.
 
W 1926 mieszkańcy podjęli bezskuteczną inicjatywę w sprawie przywrócenia praw miejskich. Tymczasem warto odnotować, że do 1939 w Końskowoli nie było 7-klasowej szkoły podstawowej, ani budynku szkolnego. Istniały za to we wsi: straż pożarna, koło gospodyń wiejskich, Związek Młodzieży Wiejskiej, Stowarzyszenie Młodzieży. W 1934 powstało boisko sportowe. Odbywały się tu liczne wiece polityczne<ref>''Dzieje Końskowoli...'' s. 96–105.</ref>.