Firlejowie herbu Lewart: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z aplikacji mobilnej Z aplikacji Android
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 3:
 
== Firlejowie w Polsce ==
Według ''[[Herbarz Polski|Herbarza Polski]]'' [[Kasper Niesiecki|Kaspra Niesieckiego]], pierwszy pradziad Firlejów został sprowadzony do [[Polska|Polski]] przez [[Władysław I Łokietek|Władysława Łokietka]] w [[1317]] roku. Był to [[Ostafi herbu Lewart]], potomek Lamfrida, margrabiego prowincji Wielonieńskiej i pochodził z [[Frankonia|Frankonii]], z [[Niemcy|Niemiec]] ([[Bawaria]]). W Polsce objął stanowisko [[stolnik]]a [[Kraków|krakowskiego]] i zamieszkał wraz z rodziną w [[Dąbrowica (powiat lubelski)|Dąbrowicy]]. Od sprawowanego urzędu tytułowano go z [[język niemiecki|niemiecka]] ''firlejer'', a powszechnie zwano ''Firlej''. Firlejowie w okresie [[XV wiek|XV]]-[[XVII wiek]]u należeli do najpotężniejszych rodów [[Magnateria polska|magnackich]] w [[Małopolska|Małopolsce]]. Wchodzili w koligacje z pierwszymi rodami [[I Rzeczpospolita|Rzeczypospolitej]] – [[Wiśniowieccy|Wiśniowieckimi]], [[Potoccy|Potockimi]], [[Ossolińscy|Ossolińskimi]], [[Opalińscy|Opalińskimi]], [[Leszczyńscy|Leszczyńskimi]]. Piastowali wysokie urzędy państwowe ([[kasztelan]]a Krakowskiegokrakowskiego, [[wojewoda|wojewodów]], [[Marszałek ziemski|marszałków]], [[hetman]]ów) i kościelne ([[prymas]]a, [[biskup]]a). Za swoje zasługi otrzymali od królów wiele dóbr ziemskich. Wybudowali szereg
[[zamek|zamków]] (npPlik:Lublin,op,firlej. [[Dąbrowica (powiat lubelski)jpg|Dąbrowica]] w [[XIV wiekmały|XIV]] wieku i [[Janowiec (województwo lubelskie)228x228px|Janowiec]]Nagrobek ok.hetmana [[1530]]Mikołaja roku)Firleja i miejscowościPiotra (np. [[Lubartów|Lewartów]]Firleja w [[1543]]kościele roku – obecnie [[Lubartów]] i [[Firlej (województwo lubelskie)|Firlej]]dominikanów w [[1557Lublinie]] roku).
Wybudowali szereg [[zamek|zamków]] i pałaców, m.in w [[Dąbrowica (powiat lubelski)|Dąbrowicy]] w [[XIV wiek|XIV]] wieku, w [[Zamek w Janowcu|Janowcu]] ok. [[1530]] roku, a także w [[Kock|Kocku]], Lubartowie, [[Czemierniki|Czemiernikach]], [[Łęczna|Łęcznej]]. Rozbudowali [[zamek w Kazimierzu Dolnym]]. Posiadali też dwór na Czwartku w Lublinie. Założyli takie miejscowości jak [[Lubartów]] (ówcześnie Lewartów), [[Firlej (województwo lubelskie)|Firlej]], [[Markuszów]], Baranów, Czemierniki, Janowiec. Wg Paprockiego w XV wieku boczne linie Firlejów, zaczęły używać nazwisk pochodzących od ich głównych siedzib, np Markuszewscy od Markuszowa, Meglewscy od [[Mełgiew|Melgwi]], inne to Konarscy, Broniewscy, ale wszystkie używały herbu Lewart.
 
Od czasów Jana Firleja, Firlejowie byli zagorzałymi [[kalwinizm|kalwinami]] ([[protestantyzm]]) potępianymi przez [[katolicyzm|katolików]]. Choć większość synów Jana, przeszła na katolicyzm już w latach 70 XVI wieku, to jedna gałąź rodu wytrwała w kalwinizmie aż do połowy XVII wieku, gdy wygasła.
Linia 30 ⟶ 32:
 
== Pałace i zamki ==
<gallery widths="200" heights="200" align="center">
Plik:Pozostałość z pałacu Firlejów w Dąbrowicy.jpg|Ruiny zamku w [[Dąbrowica (powiat lubelski)|Dąbrowicy]]
Plik:Janowiec1 (js).jpg|[[Zamek w Janowcu]] (ruina)