Bazylika archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jana Chrzciciela w Przemyślu: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Usunięto kategorię "Sanktuaria maryjne w Polsce"; Dodano kategorię "Sanktuaria maryjne archidiecezji przemyskiej" za pomocą HotCat
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 69:
'''Archikatedra Przemyska''' – główna świątynia [[Archidiecezja przemyska|Archidiecezji Przemyskiej]], znajdująca się w [[Przemyśl]]u przy placu Katedralnym. Potrójne sanktuarium: Matki Bożej Jackowej, św. Józefa Sebastiana Pelczara i bł. Jana Balickiego.
 
PierwsząPo katedrą od powstaniapowstaniu diecezji w 1375 roku 1375pierwszą stanowiłkatedrą do 1412 roku był drewniany kościółekkościół pod wezwaniem świętych Piotra i Pawła, stojący na placu obok dzisiejszego kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa. Jako druga katedra służyła w latach 1412 – 1460 roku ruska cerkiew katedralna wzniesiona z kamienia ciosowego na dziedzińcu przemyskiego Zamku.
 
Na miejscu obecnej katedry i pod jej obecnym [[prezbiterium]] znajdują się fundamenty [[sztuka romańska|późnoromańskiej]] kamiennej [[rotunda|rotundy]] z pierwszej połowy XIII w. Budowę obecnej katedry w stylu gotyckim rozpoczął wraz z Kapitułą biskup [[Mikołaj Błażejowski]] w 1495 roku. OstałyZ sięniej przetrwały do tylkodzisiaj mury i filary. Odbudowę wraz z wyposażeniem wnętrza zakończono w pierwszych dziesiątkach XVI wieku. W 1578 roku starosta przemyski, referendarz wielki koronny – [[Jan Tomasz Drohojowski]] (zm. 1605), ufundował obecną kaplicę Najświętszego Sakramentu. Powstała na miejscu wcześniejszej rotundy św. Mikołaja. Z powodu nieustannego zagrożenia najazdami [[Tatarzy|Tatarów]] i [[Wołosi|Wołochów]] kościół ufortyfikowano, otoczono murem i wyposażono w armaty. Prace trwały od [[1460]] do [[1571]] roku.
 
[[Plik:Przemyśl, katedra św. Jana Chrzciciela, wnętrze (5).JPG|thumb|left|200px|Wnętrze katedry]]
 
PodKatedra przetrwała wojny [[prezbiteriumXVII wiek]]u, znajdująjednak 19 maja 1621 r. w kaplicy Drohojewskich doszło do pojedynku a następnie strzelaniny, po tym gdy do kaplicy wdarł się fundamentychorąży Jerzy Krasicki wraz z synem Stanisława „Diabła” Stadnickiego [[sztukaZygmunt romańskaStadnicki|późnoromańskiejZygmuntem]] kamienneji liczną grupą zbrojnych, po czym zelżył towarzystwo kasztelana poznańskiego [[rotundaPiotr Opaliński (1586–1624)|rotundy]]Piotra z pierwszejBnina połowyOpalińskiego]]<ref>https://pressto.amu.edu.pl/index.php/cph/article/view/20406/20868?fbclid=IwAR2lSrGALObw-y3EqtakfYtoiIDCBIXhwnQKHm89fGR5_7BeJ14l3JJgSNs</ref>. XIIIDoprowadziło w.to Katedrarzucenia przetrwałaprzez wojnybiskupa na Przemyśl [[XVII wiekInterdykt|interdyktu]]u. Gotycka katedra służyła biskupom przemyskim do początku XVIII wieku. Biskup [[Aleksander Antoni Fredro]] postanowił ją przebudować w stylu [[barok]]owym, przeprowadzano te prace w latach 1724-1744. W prezbiterium umieszczono potężny Wielki Ołtarz barokowy i nowe stalle
Są tu dwie kaplice kopułowe. Jedna [[Drohojowscy|Drohojowskich]] z 1578 r., a w 1724 r. wybudowano późnobrokową kaplicę Fredrów. Wpłynął na to biskup przemyski [[Aleksander Antoni Fredro]] herbu [[Bończa (herb szlachecki)|Bończa]] (1674-1734).