Adam Jerzy Czartoryski: Różnice pomiędzy wersjami

Syn księcia [[Adam Kazimierz Czartoryski|Adama Kazimierza Czartoryskiego]] i [[Izabela Czartoryska|Izabeli Czartoryskiej z d. Fleming]], brat [[Maria Wirtemberska|Marii Wirtemberskiej]]. Urodził się 14 stycznia 1770 roku w [[Warszawa|Warszawie]]. Otrzymał staranne wykszatłcenie domowe, które dopełnił podróżami zagranicznymi. Brał udział w wojnie w [[1792]] zaś w czasie powstania [[1794]] przebywał za granicą. Był przyjacielem i doradcą cara [[Aleksander I Pawłowicz|Aleksandra I]]. Mianowany przez niego w [[1803]] kuratorem wileńskiego okręgu naukowego przyczynił się Czartoryski do rozwoju oświaty na wschodnich ziemiach dawnej Rzeczypospolitej, rozbudował sieć szkół parafialnych z językiem polskim. Położył duże zasługi do rozkwitu [[Uniwersytet Wileński|Uniwersytetu Wileńskiego]]. W [[1824]] po procesie [[filaretówFilomaci|filomatów]] i [[filomatówFilareci|filaretów]] podał się do dymisji. W latach [[1804]] - [[1806]] pełnił funkcję ministra spraw zagranicznych w rządzie Rosji. Był zwolennikiem rozwoju zjednoczonej Polski pod berłem rosyjskim (tzw. [[plan puławski]]). Orientacji prorosyjskiej pozostał wierny także w okresie [[Księstwo Warszawskie|Księstwa Warszawskiego]]. W czasie [[Kongres Wiedeński|Kongresu Wiedeńskiego]] jako doradca Aleksandra I współdziałał w utworzeniu konstytucyjnego [[Królestwo Kongresowe|Królestwa Polskiego]]. Od lipca [[1814]] stał na czele Komitetu Cywilnego Reformy i uczestniczył w przygotowaniu ustawy konstytucyjnej. [[15 czerwca]] [[1815]] został wiceprezesem Rządu Tymczasowego. Następnie za sprawą [[Konstanty Pawłowicz|wielkiego księcia Konstantego]] i carskiego komisarza [[Mikołaj Nowosilcow|Mikołaja Nowosilcowa]] został odsunięty od funkcji politycznych w rządzie i skupił się na sprawach oświatowych. Po śmierci Aleksandra I przeszedł do opozycji konserwatywnej.