|
'''Obłęd alkoholowy, obłęd zazdrości''' ([[Łacina|łac.]] ''paranoia alcoholica, paranoia invidiva''), '''zespół Otella''' jest znamiennym objawem [[alkoholizm]]u przewlekłego. Prawie nie spotyka się [[alkoholik]]ów, u których bodaj przelotnie (np. w upiciu) nie pojawiłyby się podejrzenia, a przynajmniej nekająca niepewność, co do wierności partnera.
{{ICDDSM|nazwaICD=Paranoja alkoholowa|kodICD=F10.51}}
Psychoza należąca do grupy uporczywych psychoz urojeniowych, klasyfikowana jednakże w ICD-10 jako ''psychoza alkoholowa'' (F10.51). Objawia się urojeniami niewierności małżeńskiej (partnerskiej), które mogą być podobne do osądów i podejrzeń występujących w "zwykłej zazdrości", aczkolwiek odróżniają się zwykle większym "zasięgiem", tzn. w kręgu osób uznanych jako będących "kochankami" jest przeważnie znaczna ilość osób, zaś "dowody" na to są dla przeciętnego człowieka co najmniej niewystarczające, lub wręcz absurdalne (kwit z pralni, awizo z poczty - znalezione w kieszeni partnerki<ref name="pierwszy">wg B. Habrata, K. Steinbach-Chmielewskiej, H. Baran-Furgi, autorów rozdziału ''Zaburzenia spowodowane substancjami psychoaktywnymi'' tomu II ''Psychiatrii'' "paranoja alkoholowa występuje właściwie wyłącznie u mężczyzn"</ref>). Ponadto osoby chore na ''paranoję alkoholową'' przejawiają dalece wzmozoną aktywność, polegającą na śledzeniu osoby podejrzewanej o niewierność, są gotowe dla tego celu zaniedbać własne obowiązki zawodowe i narazić się na niewygody (długotrwałe oczekiwanie pod jakimś budynkiem, wchodzenie na drzewa celem zrobienia zdjęcia przez okno itp.) dla potwierdzenia swoich ''urojeń''.
W [[charakteropatia|charakteropatii alkoholowej]] zazdrość ta może przybrać cechę urojeniopodobną. W korelacji z [[ciąg pijaczy|ciągami pijaczymi]] zespół paranoiczny może się pojawiać, nasilać i ulegać spontanicznej [[remisja|remisji]]. Nawet w rozwiniętych postaciach istnieje możliwość długotrwałej [[dysymulacja|dysymulacji]]. Początek [[psychoza|psychozy]] jest na ogół powolny, a rozwój dalszy wolno postępujący. Dochodzi do nieustannych scysji z powodu zadręczających pytań, co do wierności seksualnej, żądania wyjaśnień, śledzenia każdego kroku partnera, sprawdzania bielizny osobistej i pościelowej, szukania "znaczących" sladów na ciele. Zmieniony wyraz twarzy odczytywany jest jako bardzo "znamienny", dowodami zaś w przekonaniu chorego staja się najbardziej przypadkowe i niewinne sytuacje, zdarzenia, gesty, wypowiedzi partnera i innych osób. Dość charakterystyczne bywa brutalne przyznanie się do winy zdrady. W pełnym rozwoju obłędu dochodzi do zawężenia wszelkich zainteresowań, do opanowania całej osobowości chorego monotematyką niewierności miłosnej partnera. Pośród charakterystycznego w ogóle dla [[obłęd]]u zalegania i napięcia afektu narasta przekonanie o istnieniu zmowy i zagrożenia przez partnera. Urojenia niewierności mogą nabierać charakteru urojeń prześladowczych, często niedorzecznych w treści. Partner, domniemany kochanek (lub kochanka) mogą stać się ofiarami zabójstwa czy ciężkiego uszkodzenia ciała na skutek napaści na nich chorego w wyniku urojonych motywów konieczności obrony (prześladowany staje się prześladowcą).
Może się zdarzyć, że partner osoby chorującej na ''zespół Otella'' faktycznie nie jest wierny, rozpoznanie tej jednostki opiera się wówczas na samej aktywności osoby chorującej, a przede wszystkim na podawanych badającemu przez chorego "dowodach" - odnieść się tu należy do sytuacji, czy informacje znane badanemu, podawane badającemu jako "dowód", wystarczają do wyciągnięcia wniosku o niewierności. Przykładem może tu być typowy ''romans z listonoszem'', gdy "dowodem niewierności" jest sam fakt odebrania jakiejkolwiek przesyłki, zaś informacje którymi dysponują inne osoby, potwierdzające rzeczywisty fakt niewierności nie są choremu znane.
Osoby cierpiące na paranoję alkoholową uporczywie żądają "przyznania się" do niewierności przez partnera, zwykle idzie za tym obietnica, że po "przyznaniu się" niewierność zostanie wybaczona i dalsze życie małżeńskie/partnerskie będzie przebiegać "normalnie". Skutki "przyznania się" jednakże są zwykle zupełnie inne: następuje eskalacja podejrzeń, oraz żądania "przyznania się" do zdrady z coraz to innymi kochankami.
Etiologia ''zespołu Otella'' jest zawarta w sposobie klasyfikacji wg ICD-10: uporczywe nadużywanie alkoholu (etanolu). Dlaczego jednak tylko część nadużywających alkoholu mężczyzn<ref name="pierwszy"/> zapada na ''zespół Otella'' nie zostało na dzień dzisiejszy wyjaśnione, przyjmuje się, że predysponująca jest istniejąca przed zachorowaniem [[osobowość paranoiczna]] osoby chorej.
''Zespół Otella'' należy do <u>''przewlekłych''</u> psychoz alkoholowych, czyli nie ustępuje po krótkim czasie, nie leczony (choć nie istnieją całkowicie skuteczne metody) trwać może do końca życia. I często tak właśnie jest.
Leczenie ''zespołu Otella'' jest farmakologiczne, stosuje się [[leki przeciwpsychotyczne]], aczkolwiek ich skuteczność w większości przypadków jest niezadowalająca, jak i innych metod terapii.
==Bibliografia==
* Bilikiewicz A., Pużyński S., Rybakowski J., Wciórka J. (red.): ''Psychiatria'', Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław, 2002, Tom II: ''Psychiatria kliniczna'' ISBN 83-87944-72-6
{{Przypisy}}
Część przypadków przybiera przewlekły przebieg i wykazuje odporność na leczenie.
{{Hmed}}
;Zobacz też:
*[[Otello]]
[[Kategoria: PsychozyAlkoholizm]] ▼[[Kategoria:Izolowane objawy psychiatryczne]]
[[de:Eifersuchtswahn]]
[[en:Delusional jealousy]]
[[nl:Jaloersheidswaan]]
|
